Inkomensrondje 2007
van topmanagers is in het afgelopen jaar, vooral door voor het eerst uitkeren van de zogenoemde stock appreciation rights (SAR's), drastisch gestegen.
In de Tweede Kamer leiden de topinkomens met regelmaat tot felle discussies en dat minister Bos zich politiek genoodzaakt ziet om maatregelen te treffen, is genoegzaam bekend. De discussie gaat (letterlijk) over weinig. Althans, numeriek. Hoeveel ‘topsalarissen' heeft Nederland nu eigenlijk? Weliswaar kent de top honderd hooguit twee inkomens onder het miljoen, en zijn over 2007 nog niet alle data bekend. Maar laat er sprake zijn van tweehonderd echte topsalarissen. Dan nog zou dat geen reden mogen zijn voor een publieke zaak. Het is een discussie tussen de aandeelhouders en hun management. En binnen die relatie is de situatie aan het veranderen. Aandeelhouders laten zich daadwerkelijk gelden en grijpen in. De weigering van de aandeelhouders bij Philips om akkoord te gaan met deel van de nieuwe honorering getuigt hiervan. Maar de publieke verontwaardiging is er niet minder om geworden.
Waar wringt de schoen? Jaloezie? Broodnijd? Calvinisme? Of zit het ergens anders? Over zelfstandige ondernemers die een topinkomen verdienen hoor je zelden of nooit een wanklank. En terecht! Toen de betreffende man of vrouw zijn of haar bedrijf startte, mocht diens partner naar de bank om ‘mee te tekenen'. Het welzijn en welvaren van het gezin wordt door een zelfstandige ondernemer verschillende malen tijdens diens loopbaan op het spel gezet. Bij de start, bij de eerste acquisities, in economisch moeilijke tijden en in tal van andere situaties loopt een zelfstandige ondernemer grote downside risico's. Er is dan ook geen weldenkend mens dat hem het eventuele upside potentieel misgunt. Ook niet wanneer dat leidt tot bedragen die vallen onder de noemer ‘exhibitionistische zelfverrijking' uit het vocabulaire van Wim Kok. De onvrede over topinkomens is dus niet ingegeven door jaloezie. De publieke en politieke verontwaardiging lijkt te ontstaan uit het gebrek aan downside risk voor topmanagers. Door dit in te bouwen, bijvoorbeeld door topmanagers, net als vennoten, te dwingen bij hun aantreden een zeer substantieel aandelenpakket te kopen (voor een bedrag waarvoor zij naar de bank moeten voor een lening en waarbij hun partners moeten meetekenen) in plaats van opties te ‘geven', verstomt ongetwijfeld de discussie. Zo nu en dan zal een topmanager het nieuws halen omdat hij persoonlijk failliet gaat. Maar juist deze slachtoffers zullen de maatschappelijke perceptie van topmanagement verbeteren. Met als resultaat, dat uiteindelijk de volstrekt oninteressante discussie over andermans inkomen zal verstommen.
Walter Vesters
waarnemend hoofdredacteur
wvesters@managementscope.nl