Novicare: Hoe zorg en financier samenwerken
Als je ouder wordt, neemt de kans toe dat je chronische gezondheidsklachten krijgt. Daarbij komt dat steeds meer ouderen niet één, maar meerdere chronische aandoeningen hebben, meldde het rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu onlangs. Het gaat om een flinke groep: tweederde van de senioren, ofwel dertien procent van de Nederlandse bevolking. Veelvoorkomende ziekten als diabetes, hart- en vaatziekten en artrose, komen regelmatig in combinatie met elkaar voor. Vaak worden de ziektebeelden van ouderen tamelijk complex, is ook de ervaring van Hettie Suurd, van huis uit ‘specialist ouderengeneeskunde’ in verpleeghuizen. Ze werkte ruim tien jaar als verpleeghuisarts en zag de toenemende druk op het personeel: ‘de bezetting is vaak minimaal en die personeelskrapte kan ten koste gaan van de kwaliteit van de behandeling en begeleiding van ouderen. Daarom neemt de druk op vooral de kleinere verpleeghuizen toe om te fuseren.’ Logisch vanuit efficiencyoogpunt, maar dat heeft in de praktijk wel voeten in de aarde.
Hettie Suurd en Jacco Lamper
Dat moet toch anders kunnen, zonder dat het welzijn van ouderen wordt aangetast, dacht Suurd een jaar of vier jaar geleden. Ze ging om de tafel zitten met Jacco Lamper, een accountant met de nodige ervaring in ondernemen. Ze bedachten het concept ‘Novicare’, dat de basis moest vormen van een zelfstandige zorgonderneming die multidisciplinaire behandeling en begeleiding biedt aan mensen met chronische, complexe gezondheidsklachten. Niet alleen in verpleeghuizen, maar ook bij de ouderen thuis, zodat zij langer thuis kunnen blijven wonen. De medewerkers van Novicare (specialisten ouderengeneeskunde, psychologen, fysio- en ergotherapeuten, logope disten en diëtisten) zouden werken vanuit huis en binnen zelfsturende teams, waarbij ze hun diensten aanbieden aan verpleeghuizen of aan ouderen met chronische gezondheidsklachten die nog thuis wonen. Suurd wist dat verpleeghuizen behoeft e zouden hebben aan deze vorm van Business Proces Outsourcing: ‘Wij kunnen naar wens de gehele of gedeeltelijke behandeling en begeleiding van ouderen overnemen van verpleeghuizen. We gaan daarbij uit van de visie van de zorgorganisatie en zijn vooral ondersteunend. Daarnaast wilden we onze diensten aanbieden aan ouderen die nog thuis wonen, waarbij we de reguliere huisarts als eerste aanspreekpunt blijven zien.’
EEN GOED VERHAAL
Een mooi en ambitieus plan, maar om te kunnen starten hadden Suurd en Lamper direct flink wat geld nodig. Niet alleen om de eerste maandsalarissen van de medewerkers te kunnen betalen, ook om te kunnen investeren in een innovatief softwarepakket. ‘We wilden een systeem waarbij alle betrokkenen moeiteloos kunnen inloggen en de status van een patiënt kunnen volgen. Zodat niet alleen de verpleegkundigen en verzorgenden, maar ook het management van een verpleeghuis altijd de kwaliteit van onze dienstverlening kan monitoren.’ Bankfinanciering bleek lastig. Via via kwam het duo begin 2008 in contact met Dick Sietses, managing partner van het Health Innovation Fund. Dit durfkapitaalfonds was net opgericht en een investeringsvehikel van ABN Amro, Achmea en Mediq. ABN Amro investeerde destijds in dit fonds om invulling te geven aan haar ‘brede maatschappelijke betrokkenheid’, die zich niet alleen uitstrekt tot de zorg, maar ook tot bijvoorbeeld regionale ontwikkelingsmaatschappijen en universiteiten. Sietses: ‘Onze strategie is om in tien tot twaalf jonge innovatieve starters te investeren. Allen langetermijninvesteringen, gericht op partnerships van vijf tot zeven jaar. We kiezen voor de grotere minderheidsbelangen, zo tussen de 35 en 45 procent. De eerste financieringsronde ligt over het algemeen in de range tussen één en vier ton.’ Het Health Innovation Fund richt zich op medische technologie, zorg op afstand, innovaties ten aanzien van zorgprocessen en vernieuwende diensten aan zorginstellingen en zorgprofessionals. ‘Het verhaal van Novicare paste daar naadloos in. We zagen de kansen die het concept zou kunnen bieden. Bovendien vertelde Hettie Suurd haar verhaal met veel passie; dat wekte bij ons vertrouwen. Wij kijken in onze afweging om ergens in te stappen niet alleen naar allerlei financiële criteria maar ook en vooral naar de ondernemer zelf. Een plan kan nog zo mooi zijn op de tekentafel, de ondernemer moet het wel succesvol ten uitvoer kunnen brengen’, zegt Sietses.
HET NIEUWE WERKEN
Suurd schrok aanvankelijk van de grondigheid waarmee Sietses en zijn team te werk gingen. ‘We moesten een stevig businessplan opstellen, Dick deed een uitgebreide due diligence en ging zelfs met ons mee als wij langsgingen bij prospects. Hij wilde ons verdienmodel snappen voordat hij zou investeren. Dat gaf ons wel weer vertrouwen.’ Het Health Innovation Fund nam uiteindelijk een minderheidsbelang in Novicare en investeerde een bedrag van enkele tonnen. Novicare hoeft in beginsel geen rente te betalen of dividend uit te keren, Sietses wacht rustig op een eventuele exit in de toekomst, zonder daar een termijn aan te hangen. Wel hanteert hij bepaalde criteria, die ook voor Novicare gelden: zo moet het bedrijf de potentie hebben om marktleider te worden, en binnen achttien maanden na de start break-even draaien. Met de investering Konden Suurd en Lamper aan de slag. ‘We hebben daarmee een eigen soft warepakket op maat kunnen bouwen. Dat maakt heel transparant in welke behandelingsfase een patiënt zit, wat de vervolgstappen zijn en welke personen van Novicare daarbij betrokken zijn. Want al besteedt een verpleeghuis de zorg uit, de patiënt wil wel zijn vaste aanspreekpunt houden’, zegt Suurd. Daarna kwamen al snel de eerste klanten, waaronder de zorginstellingen Amaliazorg en Savant Zorg. Van meet af aan heeft Novicare de beginselen van Het Nieuwe Werken omarmd: medewerkers hebben geen vaste werktijden, werken veelal vanuit huis en kunnen, waar ze ook zijn, inloggen op het eigen patiëntensysteem. Medewerkers krijgen een vast salaris gebaseerd op het eigen handboek, maar ook een prestatiebeloning; de beloning hangt ondermeer af van de mate van klanttevredenheid. ‘Bij ons kunnen mensen doorgroeien, ook in financiële zin. We komen iedere maand samen en hebben dan zowel ‘innovatieoverleg’ als vakgroepoverleg. en dat motiveert. We stellen per klant multidisciplinaire teams samen, zodat de klant altijd dezelfde mensen te zien krijgt. Deze vorm van Nieuw Werken bevalt onze mensen erg goed’, aldus Suurd. Ze beaamt dat het concept lijkt op dat van Buurtzorg Nederland, een snelgroeiende landelijke netwerkorganisatie die thuiszorg levert. Zelfsturende buurtzorgteams leveren thuiszorg aan zelfstandig wonende cliënten, in samenwerking met de huisartsen, het ziekenhuis en het sociale netwerk van de buurt. Ze regelen zelf een kantoor, nascholing, de planning en diensten, en zijn verantwoordelijk voor de zorg voor hun cliënten en kunnen bepalen wat deze nodig hebben.
SNELLE DOORGROEI
Hoe bevalt het Suurd, een investeerder als het Health Innovation Fund die tevens aandeelhouder is? ‘In het begin moest ik erg wennen aan het idee. Ik was bang voor pottenkijkers die zich overal tegenaan zouden bemoeien. Maar daar ben ik van teruggekomen. Ten eerste zijn wij in het zadel geholpen door de investering. en daarnaast hebben we veel aan Dick Sietses, hij helpt ons waar hij kan. Dat is prettig, want hij beschikt over een enorm netwerk in de zorg. Daarbij is hij een prima sparringpartner, een klankbord dat wij graag gebruiken.’ Kan Sietses, die zichzelf het liefst omschrijft als ‘actief aandeelhouder’, de neiging weerstaan om aan te schuiven op de directiestoel? ‘Zeker, mijn rol is en blijft die van investeerder. En als aandeelhouder is mijn rol ook helder.’ Novicare (waaronder het label VitaalThuis voor patiënten die nog thuis wonen) is nu ruim drie jaar in de lucht en draait goed. Het aantal medewerkers is opgelopen tot bijna zestig, de omzet schommelt momenteel rond de vijf miljoen euro. Investeerder Sietses: ‘Novicare werkt veel efficiënter dan reguliere instellingen. Ik verwacht een vrij snelle doorgroei tot een jaaromzet van tien miljoen. Hun marktaandeel op de Nederlandse markt is immers met één à twee procent nog zeer klein.’ Ook in geografische zin ligt verdere groei voor de hand, want Novicare – met het hoofdkantoor in Best en vestigingen in Geleen, Helmond en Nijmegen – werkt nu nog voornamelijk voor klanten onder de rivieren. Landelijke dekking lijkt een kwestie van tijd. Suurd: ‘We hebben ook een kredietfaciliteit lopen bij ABN Amro, maar die hebben we tot nu toe nauwelijks nodig gehad voor onze uitbreidingsplannen. Toen ik laatst gepolst werd door iemand van Rabobank met de vraag of we wellicht geld nodig hadden, wist ik dat we met Novicare op de goede weg zijn. Wij zijn volgens Dick een nogal atypische starter omdat we onze eigen rendementsprognoses die we in 2008 formuleerden, tot nu toe meer dan gehaald hebben.’
Bovenstaand artikel is verschenen in de Special Waardecreatie in samenwerking met De Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP).
Lees ook:
> Claudia Zuiderwijk, Peter Wierenga en Jan de Heij over vernieuwing binnen hun organisatie
> Herman Bol, directeur UMC Utrecht, over personeelstekort in de gezondheidszorg
> Charlotte Insinger stapte van Shell over naar Erasmus Medisch Centrum
> Aysel Erbudak, Slotervaartziekenhuis: “Ik wil geen rolmodel zijn”