Liever geld dan werk bij TNT
Aan de vooravond van het overleg over een nieuwe cao liggen de standpunten mijlenver uiteen. De bonden bereiden hun leden al voor op acties. Toch hoeft het niet zover te komen. Er ligt immers een typisch Nederlandse oplossing van het geschil in het verschiet.
Wat is er aan de hand? TNT wil scherp bezuinigen om de concurrentie met onder meer Sandd en Select Mail vol te houden. Die relatieve nieuwkomers op de postmarkt belonen hun medewerkers in hoge mate flexibel: ze krijgen meer geld naarmate ze meer poststukken bezorgen. De vroegere staatsmonopolist TNT Post daarentegen zit gevangen in sterk gereguleerde (vaste) beloningen en arbeidsvoorwaarden.
Eerder dit jaar liet TNT weten sowieso 6.500 arbeidsplaatsen in de postbezorging en de sortering te willen schrappen. Gisteren kwam het bedrijf met nieuwe cao-voorstellen die behelzen dat er binnen drie jaar 125 miljoen euro bezuinigd wordt op de arbeidsvoorwaarden. Dat moet vooral gebeuren door de lonen te bevriezen en fors te snijden in onregelmatigheidstoeslagen.
Dramatisch' en 'een oorlogsverklaring', luiden de reactiesvan AbvaKabo FNV, die net als in de ambtenarentijd over de post-cao gaat. De bond ontkent niet de noodzaak van grote bezuinigingen. Maar AbvaKabo kiest ervoor desnoods meer dan de geplande 6.500 TNT'ers af te laten vloeien als daarmee de verslechteringen van de cao van tafel gaan. (TNT Post spreekt in zo'n geval over een reductie van liefst11.000 banen.) Wat de bonden betreft is inkomen dus belangrijker dan werk.
Zoiets klinkt in eerste instantie onvoorstelbaar. Maar bij nadere beschouwing valt die opstelling heel goed te verklaren. Dat zit zo: meer dan 60 procent van de huidige TNT'ers is ouder dan 45 jaar. Minstens 2.000 medewerkers zullen de komende tijd met vut of pensioen gaan. Een groot contingent binnen die groep telt al meer dan twintig of dertig dienstjaren. Wie tegen de 55 jaar loopt of iets ouder is, kan serieus overwegen om zonder groot inkomensverlies met de camper te gaan toeren door Europa. Zeker wanneer de bonden erin slagen de 'mobiliteits-cao'van TNT op hen van toepassing te laten verklaren. Die behelst onder meer dat wie vertrekt voor elk dienstjaar een premie meekrijgt van een maandsalaris.
Het is aan de AbvaKabo wel toevertrouwd om ervoor te zorgen dat de ontslagen zo laat mogelijk ingaan en dat de prima (vervroegd) pensioenregelingen voor afzwaaiers blijven gehandhaafd. TNT is immers een rijk bedrijf en daarmee chantabel. Niet voor niets steekt de onderneming miljarden in de inkoop van eigen aandelen.
Er zal ongetwijfeld nog wat gesteggeld worden, maar een typisch Nederlandse oplossing is dus weer in de maak. De vaste kenmerken daarvan zijn: vasthouden aan eenmaal verworven rechten en goudgerande afvloeiingsregelingen voor oudere werknemers. Bedrijven kopen gewoon hun sociale verantwoordelijkheid af. En vakbonden houden via de uitstoot van duizenden gezonde werknemers de arbeidsmarkt krap. Mooi geregeld.