Column Ellen Croes: Tijd voor de CIO 2.0
In alle sectoren, ook kapitaalintensieve, creëert ICT nieuwe mogelijkheden en – andere kant van dezelfde medaille – bedreigingen. Software is eating the world; ieder (succesvol) bedrijf is straks een softwarebedrijf, en een platform. Toch zijn er maar weinig bedrijven die ICT op het hoogste niveau belegd hebben. Vrijwel nooit is de Chief Information Officer vertegenwoordigd in de raad van bestuur, terwijl de boardkennis van ICT zelden op het niveau is dat nodig is voor strategie- en besluitvorming. Ook bij de raad van commissarissen ontbreekt het vaak aan expliciete deskundigheid op dit gebied. De schijnbare wildgroei aan ICT-gerelateerde functies, zoals Chief Technology, Chief Digital en Chief Data, duidt op erkenning van het belang van ICT. Tegelijkertijd duidt de grote diversiteit in mandaat op een worsteling. Hoe is het belang van ICT voor de business van vandaag, morgen en overmorgen het best te vangen in de organisatiestructuur? Het riekt soms naar paniek: ‘Doet u mij een cdo’. Kritisch doorvragen op mandaat en ophanging levert vaak magere antwoorden op. Ik beweer niet dat het eenvoudig is: de moderne ICT is een veelkoppig monster. Terwijl de staande infrastructuur in de lucht gehouden moet worden, worden we overspoeld met zaken als de cloud, software as a service, platform as a service, apps, mobile, big data, blockchain, cyber security, virtual reality, augmented reality... En de impact van dit soort innovaties is bedrijfsbreed; op product, prijs, promotie, plaats en proces. Moderne ICT grijpt fundamenteel en ontwrichtend in op business- en verdienmodellen.
Dat alles stelt nieuwe eisen aan de chief information officer. Was de cio 1.0 vooral druk met optimalisering van het bestaande, cio 2.0 mengt zich proactief in de discussie over business- en verdienmodellen van de toekomst. Hij delegeert de (overigens zeer belangrijke) beheertaken om ruimte te creëren voor visie en vernieuwing die veel verder strekken dan optimaliseren van het bestaande. De cio 2.0 vertaalt ontwikkelingen in de moderne informatie- en communicatietechnologie naar de business. Hij denkt niet in hardware, maar in businessprocessen, supply en value chains, en in data. Hij geeft ICT de plek die het verdient. Een plek voor de cio in de raad van bestuur is geen harde eis, maar moet wel serieus worden overwogen – zeker zolang de diepgaande ICT-kennis daar nog beperkt is. Het is daarbij niet vanzelfsprekend dat de gemiddelde zittende cio de aangewezen persoon is om het brede, strategische mandaat te dragen dat bij een c-level rol hoort. De moderne cio denkt holistisch en is leidend.
De aanwezigheid van een cio in de board ontslaat de overige leden – en alle andere sleutelfiguren in de aansturing van de onderneming – geenszins van de plicht te investeren in die kennis. ICT raakt alle facetten van een business en de verantwoordelijkheid en kennis kunnen niet louter bij de cio worden belegd. De collega-boardleden zouden zich niet anders tot ICT en de cio moeten verhouden dan ze doen ten opzichte van financials en de cfo. ICT is zó wezenlijk voor de toekomst van de onderneming, je moet het willen begrijpen. Wie ICT beschouwt als de cup of tea van een ander, hoort niet thuis in de boardroom.
Ellen Croes is partner bij The Executive Network.
Deze column is gepubliceerd in Management Scope 09 2016.