Ook Fortis is stout geweest
Het gisteravond gestuurde persbericht over achterstallige verliezen past in een patroon van vooral Europese banken om de schade zo lang mogelijk binnenskamers te houden. Ook de Société Général affaire zou wel eens in deze traditie kunnen passen, aangezien de advocaten van Jerôme Kerviel, de Soc Gen-handelaar die zijn verliesgevende gokspel met futures probeerde te compenseren met een frauduleuze schaduwboekhouding, gisteravond meldden dat hun klant niet 4,9 miljard heeft weggegokt, maar ‘slechts' 1,5 miljard. De overige verliezen, suggereren de raadsmannen, zijn nog niet geopenbaarde rode cijfers van Amerikaanse hypotheekkredieten. Waar of niet, de onrust in de markt zal ook vandaag opnieuw oplaaien. In Davos, waar de economische elite zich heeft verzameld, gaan al de eerste stemmen op - zo werkt dat bij een crisis - om de vrijheid van banken in te perken.
De Fransen, van de president tot de premier, staan traditioneel vooraan om van overheidswege oekazes uit te vaardigen om een volgende credit crunch te voorkomen. Opvallend in dit verband is dat de sociaal-democratische IMF-voorzitter Dominque Strauss-Kahn een tegendraads liberaal recept voorschrijft om ons uit de nachtmerrie te lijden. Doe iets aan de belastingdruk, zegt hij. Verlicht de burgers van de ketenen van de fiscus. Niettemin, zijn het typische instincten van de machteloze toeschouwers, van keukenhulpjes die de rotzooi mogen opruimen in de kapitalistische gaarkeuken. De huidige crisis is vooral een mentaliteitsprobleem van bankiers geweest. In de jaren van overvloed hebben ze hun overtollige winsten belegd in risicovolle beleggingen, te weten hoogrisicodragende hypotheken. De onderpanden voor deze leningen waren wankel. Dat kan nooit een geheim zijn geweest. Dat vooral Europese politici nu ineens doen alsof het bancaire stelsel ten onder dreigt te gaan aan ernstige systeemfouten is toch een tikkeltje naïef. In dat opzicht zijn de Amerikanen opportunistischer en eerlijker. Amerikaanse banken waren als gebruikelijk de eersten die hun verliezen namen. Zij beseffen allang dat deze crisis vooral draait om gebrek aan ‘vertrouwen' en niet om betonrot in het bancaire bouwwerk. De renteverlaging met 0,75% van de Fed heeft meer met psychologie te maken dan met economische ratio. Ook Bush' belastingverlaging lijkt in eerste instantie een poging om het aangetaste vertrouwen, toch een van de belangrijkste drijfveren voor economische vooruitgang, te herstellen. De bankaandelen zullen de komende dagen blijven wegzakken, tenzij de baasjes ons kunnen overtuigen dat de casinomentaliteit van hun door bonussen en targets opgejaagde onderdanen geen slachtoffers meer maken. Wie met geld van anderen speelt, moet extra voorzichtig zijn. Dat weten we. Maar wie te voorzichtig is, maakt te weinig winst en dat willen we niet. De huidige crisis is eigenlijk een heel oud bluesliedje.