Nederland kan nog veel leren van de USA

Auteur: Gastauteurs | 16-11-2006

Gastauteur Rutger Delen: Dat alle nobelprijswinnaars tegenwoordig uit de Verenigde Staten van Amerika komen verbaast zelfs de grootste tegenstanders van Bush niet meer. Slechts een enkeling betwist nog dat de meest succesvolle auteurs, filmsterren, sporters, tv-persoonlijkheden, ondernemers, architecten, kunstenaars, musici en wetenschappers voor het overgrote deel uit het land van de onbegrensde mogelijkheden komt.

Natuurlijk, China en India zijn in opkomst, Europa doet ook nog mee, succes is relatief, en ook in ons land is Bush jr zo impopulair dat menigeen bij het woord USA al vies kijkt. Waarom wij ons zo af willen zetten tegen het meest massieve voorbeeld van Westerse democratische cultuur is een boeiend vraagstuk maar ook een hindernis voor Nederlands succes. Al decennia merken we dat veel van wat in de USA wordt bedacht, doorgaans na enige jaren vertraging, in Europa wordt geadopteerd. Vaak met het Verenigd Koninkrijk en Nederland als trotse bruggehoofden. Hoogbouw, terugdringing van de vakbonden, popmuziek, internet, chips, fast-food, investment banking, factoryoutlets en megastores, MBA, SUV's, corporate governance: het zijn maar enkele voorbeelden. Velen in Europa hebben moeite met wat zij als cultureel imperialisme, globalisering of de wereld als een McDonalds bestempelen.

Feit is dat we in hoge mate volgen, naar men mag aannemen willens en wetens. Feit is ook dat het zelfs in Europa soms met weerzin uitgesproken woord marktmechanisme in de USA heeft geleid tot uiterst krachtige, vaak innovatieve ondernemingsvormen. Neem de bouwsector. In Nederland hebben we nog steeds last van de fall-out van de bouwfraude. De sector kleeft een imago aan van volgzaamheid en handjeklap, ver van state-of-the-art innovatie en ondernemerschap. We hebben grote en redelijk succesvolle bouwondernemingen in ons land. Maar bouwen is nog steeds iets als je auto naar de garage brengen: de factuur is vaak onbegrijpelijk hoog terwijl je denkt dat je wel iemand moet kennen die hetzelfde goedkoper kan. Dit vooroordeel doet onrecht aan de meeste garages maar ook aan de bouwsector. Tegelijk legt het de vinger op de zere plek: de sector verantwoordt zich slecht. En ook daarin kan Nederland nog veel leren, met name van de USA. Het land van Enron, Worldcom en Watergate leert ons ook hoe je schoon schip kan maken. Wellicht overtrokken naar onze maatstaven, maar wel effectief. Als bouwbegeleider van Amerikaanse origine weten wij niet beter dan dat we elke stap in het bouwproces met open boek met de klant nauwgezet voorbereiden en evalueren. Velen - zeker in de bouw - kijken nog verbaasd naar deze ogenschijnlijk overdreven aandacht voor procesmanagement. Ik verwacht dat deze - Amerikaanse - aanpak ook bij ons binnen 10 jaar gemeengoed is