Ontslagbescherming maakt ongelukkig

Ontslagbescherming maakt ongelukkig
Kostbare en moeizame ontslagprocedures zijn een ramp voor werkgevers, maar een zegen voor werknemers. Tenminste, dat dachten we. Nu blijkt dat werknemers er juist depressief van worden.

Afgelopen weekend trok de FNV de stekker uit het SER-overleg over soepeler ontslagrecht. Na een blik op de nieuwe 'progressieve' meerderheid in de Kamer, hoefde het niet meer zo nodig van de bond. Zielig voor de werkgevers en voor de werklozen waarvoor nu minder banen zullen worden geschapen. Maar ook voor de zittende werknemers. Althans, als we geloof hechten aan 'The Economics of Prozac', het opvallende onderzoek van de Canadese econoom Etienne Wasmer, dat vorige week verscheen.

Wasmer gebruikt gegevens van ruim 17.000 Canadezen, met antwoorden over ondermeer hun geestelijke gezondheid. Die informatie combineert hij met informatie over de provincie waarin de betreffende persoon woont en werkt. Canadese provincies hebben een grote mate van autonomie, waardoor onder andere de ontslagregels behoorlijk verschillen. Terwijl het in de ene provincie kostbaar en tijdrovend is om van een werknemer af te komen, doen ze in de andere provincie juist niet zo moeilijk. Dankzij die geografische variatie kan Wasner uitspraken doen over de correlatie tussen ontslagbescherming en het voorkomen van stress en depressies. Daarbij is zijn hypothese dat weinig ontslagbescherming werknemers onzeker en angstig maakt, en zo de geestelijke gezondheid schaadt. Tot zover niets nieuws. Maar teveel bescherming kan ook ongelukkig maken. Als de werkgever de stok achter de deur van ontslag mist, zal hij extra goed opletten of de werknemer zijn werk wel doet. De 'excessieve monitoring', waar dit volgens Wasmer toe leidt, ontneemt de werknemer werkplezier. Bovendien zal een werkgever proberen om overbodige of ongewenste werknemers op fouten te betrappen, of ze in het slechtste geval zelfs proberen weg te pesten. Kortom: te veel ontslagbescherming kan de relatie tussen werkgever en werknemer zwaar onder druk zetten en het leven van beide partijen behoorlijk vergallen. In het empirische onderzoek houdt dit idee aardig stand. Teveel bescherming leidt inderdaad tot stress en soms zelfs tot depressies en het gebruik van middelen als prozac (vandaar de titel van het onderzoek). Een enkel Canadees onderzoek is natuurlijk nog lang geen bewijs. Maar het feit dat de Nederlandse ontslagbescherming voor mensen met een vast contract bij de strengste ter wereld behoort, doet toch vrezen voor de geestelijke gezondheid van de Nederlandse werknemer. Zouden de FNV-ers dat hebben meegewogen, toen ze lachend wegliepen uit het SER-overleg

facebook