...Handen af van de kwartaalrapportage!
De jongen mocht als dank een wens in vervulling laten gaan en die wens was te mogen trommelen op de beurs. Een mooi verhaal, maar ik twijfel aan het waarheidsgehalte. Zou de jongen niet liever eten, snoep, een dagje vrij of een boottochtje hebben gehad? Zelf ging ik als tiener graag naar aandeelhoudersvergaderingen en naar de beurs, maar ik ben eerlijk gezegd weinig vergelijkbare jonge beursfreaks tegengekomen.
Beurstrommeldag 2016 werd benut om aandacht te vragen voor een niet erg sexy onderwerp: corporate governance. Als voormalig kernlid van de commissie-Tabaksblat was ik benieuwd welke adviezen de Monitoring Commissie Corporate Governance Code aan het papier had toevertrouwd. Natuurlijk heeft een commissie de impliciete opdracht om in te gaan op grote corporate ongelukken en misstanden. In 2002/2003 waren dat de bijna-ondergang van Ahold, buitensporige topbeloningen en de tekortschietende rechten van aandeelhouders. In 2016 zijn dat de problemen bij openbare biedingen (denk aan het feuilleton rond Ten Cate) en de bescherming van en informatievoorziening aan beleggers bij zwakke beursfondsen (Imtech en Macintosh).
Naast de corporate ongelukken spelen grotere vragen: de code is van toepassing op beursfondsen en het aantal beursfondsen is in de afgelopen vijftien jaar in rap tempo gedaald. De vraag wat er moet gebeuren om meer bedrijven naar de beurs te trekken en om de aandelenmarkt beter te laten functioneren, heeft bij de commissie geen rol gespeeld. Een gemiste kans. Als we op internationaal niveau kijken, zouden we ons moeten afvragen wat er moet wijzigen om ons bedrijfsleven sterker, concurrerender en winstgevender te maken. Ook die vraag komt niet aan de orde. In plaats daarvan zet commissievoorzitter Van Manen in op zachtere factoren. Van Manen introduceert ‘cultuur’ als governance-onderwerp en gebruikte tijdens zijn toelichting in elke zin de term ‘lange termijn’, want daarop moet het bedrijfsleven zich richten. Dat is natuurlijk aardig, maar de vraag is of er ook daadwerkelijk een probleem is met de focus van bedrijven. Hebben we bewijs dat beursfondsen als Akzo, Acomo, Unilever, Wolters Kluwer, BESI, Sligro en TKH zich te veel op de korte termijn richten? En dat de bedrijven daaronder lijden? En als het bij die beursfondsen niet zo is, bij wie dan wel?
In ieder geval willen we het short-termism – de extreme focus op de korte termijn die in de VS hoogtij viert – in Nederland weren... Jaja, we klagen graag over de VS, maar willen we echt zeggen dat Amerikaanse bedrijven zich – met hun kwartaalcijfers – niet focussen op de lange termijn? Bedrijven als Google, Microsoft, Apple, Walt Disney, Intel, Facebook, Amazon: dat zijn stuk voor succesvolle bedrijven mét een langetermijnplan. Bedrijven die een wereldmarktpositie wilden veroveren, zich wilden onderscheiden in product of dienst, daar miljarden in investeerden en vervolgens daadwerkelijk marktleider werden. Winnaars op lange termijn, dus. Tegen die achtergrond was het bijna gênant om de brief van minister Dijsselbloem aan de Monitoring Commissie Corporate Governance Code over het fenomeen kwartaalrapportage te lezen. Dijsselbloem zou het liefst kwartaalcijfers verbieden en Nederland daar graag gidsland in maken. Alsof reguliere rapportage bedrijven hindert bij het nastreven van langetermijndoelen. Het moet niet gekker worden. Straks wil Dijsselbloem het vragenuurtje en de Kamerdebatten nog afschaffen, omdat de regering daardoor een kortetermijnfocus zou krijgen.
Gelukkig heeft de commissie die oproep van Dijsselbloem niet gehonoreerd. Op Beurstrommeldag brachten de trommelende kinderen een oorverdovend concert. Hopelijk is onze minister van Financiën wakker geworden.
Peter Paul de Vries is ceo van Value8.
Deze column is verschenen in Management Scope 03 2016