Handel met voorkennis wordt heel gewoon
Terecht, want zelfs bij Exact waren ze kennelijk volkomen verrast. Het duurde immers tot laat in de namiddag dat Exact een persberichtde deur uitdeed met de mededeling dat het bedrijf in gesprek is met ‘een beperkt aantal investeringsmaatschappijen'. Het is volgens het bedijf onzeker of die gesprekken 'zullen leiden tot een transactie'.
Dit was al de zoveelste keer binnen een jaar dat er aan de AEX een opvallende koersbeweging plaatshad, voorafgaand aan een officieel bericht over een mogelijke fusie, overname of, in dit geval, majeure aandelentransactie danwel beursexit. De conclusie ligt voor de hand: de grote zakenwereld is zo lek als een mandje. Of anders gezegd, dat er met voorkennis wordt gehandeld is tegenwoordig kennelijk heel normaal.
Soms, zoals wellicht in het geval van Exact, valt zoiets niet te voorkomen. Het kan zijn dat de gesprekken pas in een prille, verkennende fase waren of dat er nog allerlei alternatieven op tafel lagen. Er hoeft dan maar iemand te zijn die iets vaags opvangt, het doorvertelt aan zijn buurman of collega, en het hele voorkenniscircus gaat draaien. De website Financial News Online, die 's ochtends de aanzet gaf tot de koersstijging van Exact, sprak bijvoorbeeld over banken die door grootaandeelhouders benaderd zouden zijn om voor ongeveer een miljard euro aandelen te veilen.
Vaak ligt het er veel dikker bovenop. Een dag voordat het Franse Danone vorig jaar juli zijn bod op Numico aankondigde, maakte dat aandeel een forse koerssprong, bij negen keer zo hoge omzetten als normaal. De overname was naar verluidt zelfs al bekend in de Ondernemingsraad.
Opmerkelijke handel was er in oktober ook voor Hagemeyer, voorafgaand aan het gezamenlijke bod van de Franse bedrijven Rexel en Sonepar. Eind november was het opnieuw raak. Vedior werd opeens stukken duurder. Wat bleek? Er was een bod van Randstad in de maak.
Het spel wordt overigens ook in een streng gereguleerde markt als de Verenigde Staten gretig gespeeld. Persbureau Bloomberg signaleert in de dagen voor aankondiging van een fusie of overname gemiddeld drie keer zo grote handelsomzetten dan normaal. Het is evident dat niet iedereen binnen de doorgaans snel uitdijende groep van professionele adviseurs (investmentbankers, advocaten, accountants, etcetera) de beloofde confidentiality waarmaakt. Bovendien, hoe meer betrokkenen, des te lastiger het is om een deal geheim te houden en om later de lekkende bron te traceren.
Beurshandel met voorkennis is nochtans strafbaar. Maar de kans op fraaie winsten en, niet te vergeten, de geringe pakkans zijn kennelijk te verleidelijk. Ondanks de inzet van steeds meer personeel en middelen (zoals gespecialiseerde ‘detectiesoftware'), slagen toezichthouders zoals de AFM er zelden in een zaak voor de rechter te brengen. Voorkennis wettelijk en overtuigend bewijzen blijkt nog lastiger; veroordelingen zijn zeldzaam. Zelfs het geruchtmakende proces tegen oud-Philips topman Cor Boonstra, die kort voor een bod op Endemol voor het eerst van zijn leven handelen in aandelen van dat amusementsbedrijf - zijn vriendin Sylvia Toth was er nota bene commissaris - mondde uit in vrijspraak.
De zaak-Exact zou wel eens gecompliceerd kunnen liggen. Maar mocht straks bijvoorbeeld ook het onderzoek naar het gedoe rond Numico op een sof uitdraaien, dan kan de AFM de opsporing van handel met voorkennis beter staken.