Synergie als toverformule
Kostenbesparing, marktbundeling en kennisdeling
Aan fusies en overmanes ligt meestal ten grondslag dat de som van de delen groter is dan de waarde van ieder deel afzonderlijk. De wonderbaarlijke waardevermeerdering moet worden bereikt met een toverformule, zogenaamde synergie. Door kostenbesparing, marktbundeling en kennisdeling zal één plus één meer worden dan twee. Hoe groter het becijferde ‘twee plus' en hoe sneller die kan worden gerealiseerd, des te groter is de blijdschap van de aandeelhouders en het enthousiasme van de financiële wereld.
Synergie te optimistisch gepresenteerd
Om die partijen mee te krijgen, moeten zij natuurlijk wel goed worden voorgelicht. In dergelijke gevallen rekenen de vaderen van de fusie of overname zich echter al gauw rijk. Jazeker, ze hebben het synergiepotentieel vooraf nauwkeurig onderzocht en weten dat ook overtuigend te presenteren. Ze geloven ook in hun rekensommetjes, van bewuste misleiding van belangen groeperingen is zelden sprake. Maar zoals we inmiddels door veel fusieschade en -schande weten: de toverformule synergie brengt zelden de gehoopte uitkomst.
Drie redenen waarom synergie mislukt
De redenen waarom de hocus-pocus van de fusievaderen vaak niet werkt, zijn bekend:
1. De potentiële plussen van het samen gaan werden weliswaar hard becijferd, maar de minnen gebagatelliseerd. Zo onderschatten bestuurders de bereidheid en het vermogen van de samensmeltende organisaties om ‘samen' het hoger hangende fruit te plukken.
2. Met de reactie van de concurrentie in de sector wordt te weinig rekening gehouden, net als met het vertrek van topmanagers en andere waardevolle medewerkers.
3. De onvoorziene, niet-ingecalculeerde ontwikkelingen in de externe omgeving van de onderneming. Al ruim veertig jaar geleden konden we de volgende uitspraak lezen van John Kitching in een artikel in de Harvard Business Revue: "Don't think it's hard to release synergy; it's not. It's damn near impossible".
Stelregel succesvolle synergie
Ondernemingen die bekend staan als succesvolle acquisiteurs hanteren een eenvoudige stelregel. Deel ieder vooraf zorgvuldig berekende synergie door twee en verme nigvuldig de geschatte tijd om die te incasseren met twee. Als de nagestreefde fusie of overname dan nog steeds leidt tot een dikke ‘twee plus' krijgt die het groene licht. Is dit echter niet het geval, dan is het beter de mogelijke synergie te laten voor wat het is.
Lees ook:
> Fusies: cultuurverschil is goed
> Puinruimers bij fusies en overnames
> Top 10 grootste overnames