Bestel nu uw proefabonnement
Maatschappelijke impact
Als bestuurlijk thema is maatschappelijke impact niet meer weg te denken. Maar nieuw is de thematiek geenszins. Een kort overzicht. Maar vooreerst: wat betekent dat eigenlijk, maatschappelijke impact? Het makkelijkst te begrijpen is de term als je deze in een zin zet. Bestuurders worden, tot op het niveau van de raad van bestuur (rvb), in toenemende mate gedwongen na te denken op de maatschappelijke impact van hun onderneming. Bedrijven zijn er, zo is de gedachte, niet alleen om winst te maken. Belangrijk is ook geworden: wat is de impact van de bedrijfsvoering: bijvoorbeeld op lokale gemeenschappen, op stakeholders zoals klanten en leveranciers, op het milieu. Eén stap verder nog, wordt in toenemende mate van ondernemingen gevraagd maatschappelijk nut te hebben. Vaak wordt daarvoor ook de term purpose ingezet. Het bedrijf moet dus van maatschappelijke waarde zijn.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Nederland
Management Scope publiceert sinds 2017 jaarlijks de Management Scope Corporate Impact Index, om bedrijven die het goed doen op dit gebied, in het zonnetje te zetten. Het sturen op impact is niet zomaar komen aanvliegen in de bestuurskamers. De generatie van millennials is doordrongen van de thematiek en dwingt zo bedrijven na te denken.Ook de millennials zelf hebben de thematiek niet zomaar uit de lucht geplukt. Het huidige brede debat reikt ver terug. De meest succesvolle grootzakelijke ondernemingen dachten al decennia geleden terug na over hun maatschappelijke verantwoordelijkheden. Zo zorgden Philips en Heineken in de periode van de industriële revolutie in Nederland voor hun werknemers door hun woningen aan te bieden. Hele wijken in Amsterdam (Heineken) en in Eindhoven (Philips) zijn zo tot stand gekomen.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen in internationaal verband
Minder ver in de tijd, 23 juni 1999 organiseerde de Tweede Kamer een debat met als titel: ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen in internationaal verband.’ Discussie was er met name of de overheid een rol diende te spelen in het dwingen van bedrijven tot maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), dan wel of dit een verantwoordelijkheid van bedrijven was – en de overheid vooral een rol had in het internationale debat over impact. Een aantal termen werden toen al met mvo in verband gebracht: corruptie, milieu, arbeidsomstandigheden enzoverder. MKB-ondernemingen gingen het meestal hebben over duurzaam ondernemen, de corporates kozen voor mvo. In de jaren die volgden, zou mvo in vele vertakkingen worden uitgediept. Met de corporate governance code voor goed bestuur kreeg Nederland in 2003 een gedragscode (zelfregulering) voor het beursgenoteerde bedrijfsleven. Maar denk ook bijvoorbeeld aan het Klimaatakkoord, dat in samenspraak tussen bedrijven, belangenorganisaties en de overheid tot stand is gekomen.In internationaal verband kwam de Organisatie voor Economische Ontwikkeling en Samenwerking (OESO) in 2010 met ISO26000: een internationale norm voor maatschappelijk verantwoord onderneming, met praktische handvaten. Ook kwamen wetgevers wereldwijd met strengere wetgeving op het gebied van corruptie, milieu, misbruik van werknemers, enzovoorts.
Duurzaam ondernemen van de agenda
Het denken rondom mvo liep parallel met het shareholdersmodel. Het shareholdersmodel gaat er vanuit dat de aandelenkoers in the end altijd ook het gedrag op de lange termijn van bestuurders weerspiegelt. Ofwel: als bestuurders op lange termijn het goede doen voor hun klanten, maar ook voor werknemers en andere stakeholders, dan weerspiegelt dat zich in de beurskoers. Dat denken zou echter gebrekkig blijken. Vooreerst omdat niet altijd alle bestuurders het goede voor hebben met de rest van de wereld. Maar ook en vooral zou mvo vaak meer een ‘moetje’ worden voor bedrijven dan een gedragen bestuurlijk thema. Veel bedrijven stelden een chief sustainability officer aan, of vergelijkbaar, die dan als taak had te zorgen dat de onderneming niet iets mispeuterde. En daarmee was de kous af. Meer nog: zodra de economie haperde of aandeelhouders morden, ging een thema als duurzaam ondernemen vaak helemaal van de agenda.
De komst van Sustainable Development Goals
Sinds een aantal jaren is dat veranderd. Onder druk dus van de maatschappij, zoals hierboven beschreven, maar er is meer. De Verenigde Naties voelde de tijdsgeest perfect aan en kwam in 2015 met de zogeheten United Nations Sustainable Development Goals (SDG’s). In het Nederlands vertaalt dit zich naar duurzame ontwikkelingsdoelen. De SDG’s zijn maatschappelijke doelen zoals geen honger, geen armoede en schoon water en sanitair voor iedereen. Met als doel om die agenda tegen 2030 te hebben uitgevoerd. Die SDG’s hebben in het bedrijfsleven een revolutie veroorzaakt. Waar mvo niet of nauwelijks op de bestuurlijke agenda kwam, zijn de doelen van de Verenigde Naties zo ambitieus, dat grote bedrijven er perfect hun strategie (en tegenwoordig ook vaak: missie) op kunnen enten. Het shareholdersdenken wordt steeds nadrukkelijker ingeruild voor een strategie met als uitgangspunt langetermijnwaardecreatie. Zo stelt Philips er naar te streven in 2025 het leven van 3 miljard mensen te hebben verbeterd, en heeft DSM als missie: betere levens voor iedereen. Ceo Feike Sijbesma geldt in Nederland als pionier op het gebied van impact.Ook in de uitvoering tot slot worden inmiddels flinke stappen gezet. Maatschappelijke impact en duurzaam ondernemen staan tegenwoordig hoog op de agenda. Denk aan trends als integrated reporting, een esg-beleid, of duurzame innovaties. Op naar een betere wereld!
Angela Wilkinson: ‘We moeten de energietransitie humaniseren’
De Britse energie-expert Angela Wilkinson is het boegbeeld van de World Energy Council. Wat Wilkinson betreft verandert de hele insteek van de discussie over de energietransitie: het moet niet langer vooral gaan over technologie en investeringen, de mens moet centraal staan. ‘Alleen met een inclusieve bottom-up-aanpak zullen we succesvol zijn.’
Lees verder
Het lonkend perspectief is een samenleving die schoner, innovatiever en rechtvaardiger is, zo vat een van de drie jonge professionals aan onze rondetafel de essentie van de energietransitie krachtig samen. Het gevoel van urgentie bij beleidsmakers, wetenschappers, burgers en het bedrijfsleven is te gering, terwijl ze hoognodig samen in actie moeten komen. ‘Achteroverleunen vanuit het idee dat het wel goedkomt? We are fucked!’
Laurentien van Oranje ontwikkelde vanuit haar Number 5 foundation samen met slachtoffers van de toeslagenaffaire, verzekeraars en juristen een alternatief plan dat tot een snellere schadevergoeding leidt. ABN Amro steunt dit initiatief. De prinses, die veel waarde hecht aan vanuit gelijkwaardigheid bouwen aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, gaat erover in gesprek met Annerie Vreugdenhil: cco personal & business banking van de bank. ‘Het gaat uiteindelijk om het verkleinen van de kloof.’
De toekomst van energie
Het lonkend perspectief is een samenleving die schoner, innovatiever en rechtvaardiger is, zo vat een van de drie jonge professionals aan onze rondetafel de essentie van de energietransitie krachtig samen. Het gevoel van urgentie bij beleidsmakers, wetenschappers, burgers en het bedrijfsleven is te gering, terwijl ze hoognodig samen in actie moeten komen. ‘Achteroverleunen vanuit het idee dat het wel goedkomt? We are fucked!’
Annerie Vreugdenhil (ABN Amro): ‘Verkleinen van tegenstellingen staat hoog op de bestuursagenda’
Laurentien van Oranje ontwikkelde vanuit haar Number 5 foundation samen met slachtoffers van de toeslagenaffaire, verzekeraars en juristen een alternatief plan dat tot een snellere schadevergoeding leidt. ABN Amro steunt dit initiatief. De prinses, die veel waarde hecht aan vanuit gelijkwaardigheid bouwen aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, gaat erover in gesprek met Annerie Vreugdenhil: cco personal & business banking van de bank. ‘Het gaat uiteindelijk om het verkleinen van de kloof.’
Over drie jaar dreigen er boetes en claims voor bedrijven met een te grote loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke medewerkers. Dat kan problemen geven, want de loonkloof in Nederland groeit. Zo niet bij verzekeraar a.s.r., die de loonkloof wist te dichten. Chro Jolanda Sappelli legt uit hoe dit resultaat bereikt werd. ‘Kom uit je comfortzone, kijk eens kritisch naar je eigen vooroordelen en zie wat er gebeurt als je die aan de kant schuift.’
Als cfo van BDR Thermea én commissaris van Gasunie drukt Carolina Wielinga haar stempel op de energietransitie. Ze kent zowel het begin als het eind van de warmte-infrastructuur en ziet dus ook dat de energietransitie alleen kan slagen als alle partijen in de sector samen optrekken. ‘We moeten gezamenlijk de norm zetten en gezamenlijk oplossingen op de markt brengen die de energietransitie daadwerkelijk vooruithelpen.’
Hoe kunnen bedrijven het beste tot verdere verduurzaming worden aangezet? En hoe zorgen we ervoor dat ze meer rekening gaan houden met de externe effecten van hun activiteiten? Naast bestuurders is volgens David Veredas, hoogleraar finance and sustainability en directeur van het Centre for Sustainable Finance van Vlerick Business School, ook de overheid aan zet: ‘Die zou marktpartijen moeten stimuleren om zich verantwoord te gedragen.’
Jolanda Sappelli (a.s.r.): ‘Dichten van de loonkloof draagt bij aan talentontwikkeling’
Over drie jaar dreigen er boetes en claims voor bedrijven met een te grote loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke medewerkers. Dat kan problemen geven, want de loonkloof in Nederland groeit. Zo niet bij verzekeraar a.s.r., die de loonkloof wist te dichten. Chro Jolanda Sappelli legt uit hoe dit resultaat bereikt werd. ‘Kom uit je comfortzone, kijk eens kritisch naar je eigen vooroordelen en zie wat er gebeurt als je die aan de kant schuift.’
Carolina Wielinga (BDR Thermea): ‘Concurreer niet op duurzaamheid’
Als cfo van BDR Thermea én commissaris van Gasunie drukt Carolina Wielinga haar stempel op de energietransitie. Ze kent zowel het begin als het eind van de warmte-infrastructuur en ziet dus ook dat de energietransitie alleen kan slagen als alle partijen in de sector samen optrekken. ‘We moeten gezamenlijk de norm zetten en gezamenlijk oplossingen op de markt brengen die de energietransitie daadwerkelijk vooruithelpen.’
David Veredas: ‘Zonder verplichting leggen bedrijven de rekening elders neer’
Hoe kunnen bedrijven het beste tot verdere verduurzaming worden aangezet? En hoe zorgen we ervoor dat ze meer rekening gaan houden met de externe effecten van hun activiteiten? Naast bestuurders is volgens David Veredas, hoogleraar finance and sustainability en directeur van het Centre for Sustainable Finance van Vlerick Business School, ook de overheid aan zet: ‘Die zou marktpartijen moeten stimuleren om zich verantwoord te gedragen.’
Meest gelezen
Cindy Kroon (Vattenfall): 'Onze ambitie ís geen marketingstruc'
Hoe gaat Cindy Kroon, chief commercial officer van energieleverancier Vattenfall Nederland, om met de energietransitie en energiecrisis, met de verduurzamingsopdracht en met de sociale verantwoordelijkheid bij een groeiende energiearmoede? En omgaan met kritiek? ‘Het schuurt, onze ambitie is oprecht.’
Robert Eccles: 'ESG is in de VS volledig gepolitiseerd'
Zijn bedrijven en beleggers onder het mom van ESG alleen maar bezig om nog meer geld te verdienen? Of bedreigt de roep om duurzaam ondernemen en investeren het rendement en daarmee een gezond bedrijfsleven en de banen van gewone burgers? Professor Robert Eccles, schetst de polarisatie en pleit voor pragmatisme.
Jan-Willem Ruisbroek (APG Asset Management): ‘Meer leiderschap in de energietransitie’
‘Ieder voor zich’ staat verduurzaming in de weg
De eerste 100 dagen als ceo van Rabo Carbon Bank
Ruimte voor goedwillende investeerders in de zorg, drempels voor cowboys
‘Private equity kan een rol spelen bij het oplossen van maatschappelijke problemen’
Jolande Sap: ‘Beloningsbeleid is nog geen motor van verandering’
Een community voor commissarissen: samen geven we de duurzaamheidsdiscussie vorm
Slechts 7,4 procent van de beloning van de ceo’s van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven is afhankelijk van de milieuprestaties van de onderneming, zo komt naar voren uit onderzoek van Vlerick Business School. Hoe kunnen commissarissen de huidige beloningsmores transformeren in een toekomstbestendig remuneratiebeleid?
Hoe gaat Cindy Kroon, chief commercial officer van energieleverancier Vattenfall Nederland, om met de energietransitie en energiecrisis, met de verduurzamingsopdracht en met de sociale verantwoordelijkheid bij een groeiende energiearmoede? En hoe hanteert het concern kritiek die erbij hoort als je onder het vergrootglas van de politiek, media, ngo’s en de maatschappij ligt? ‘Het schuurt, onze ambitie is oprecht.’
Goed belonen is belonen voor duurzaamheid
Slechts 7,4 procent van de beloning van de ceo’s van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven is afhankelijk van de milieuprestaties van de onderneming, zo komt naar voren uit onderzoek van Vlerick Business School. Hoe kunnen commissarissen de huidige beloningsmores transformeren in een toekomstbestendig remuneratiebeleid?
Cindy Kroon (Vattenfall): 'Onze ambitie ís geen marketingtruc'
Hoe gaat Cindy Kroon, chief commercial officer van energieleverancier Vattenfall Nederland, om met de energietransitie en energiecrisis, met de verduurzamingsopdracht en met de sociale verantwoordelijkheid bij een groeiende energiearmoede? En hoe hanteert het concern kritiek die erbij hoort als je onder het vergrootglas van de politiek, media, ngo’s en de maatschappij ligt? ‘Het schuurt, onze ambitie is oprecht.’
'De energietransitie moet in moordend tempo'
Sophie Walker: 'Science based targets als minimumstandaard'
Gisella van Vollenhoven: ‘Nog een wereld te winnen bij het beoordelen van bestuurders’
Micky Adriaansens: 'Richting geven aan de economie van de toekomst'
Olof van der Gaag: 'Een projectontwikkelaarsmentaliteit versnelt de energietransitie'
