De wrede voetbaleconomie bij Ajax
Het is de Amsterdamse bluffers niet gelukt om mee te doen met de Europese topclubs. Coronel en zijn onderzoeksmaten analyseren (pdf) de oorzaak: Ajax wordt geleid als een amateurclub, maar speelt de beursgenoteerde meneer. Dat moet veranderen. Voetbalkenners moeten weer de baas worden in de Arena, althans iemand met verstand van voetbal, want de huidige directeur, een oude Unilever-marketeer, wordt niet serieus genomen door de machtige ledenraad van de vereniging (73% van de aandelen). Gevolg: onophoudelijk Mokums gemuit vanaf de zijlijn. Het is een dodelijk dilemma. Wat te doen? Moet de baas een voetbalgenie zijn of een zakelijk wonderkind?
Bij Ajax heeft de huidige directeur het op papier niet zo slecht gedaan. Hij heeft recent een groot sponsorcontract met Aegon binnengesleept en ook zijn recente transfers (Sneijder, Babel) hebben flink wat geld opgeleverd. Dat deze man, Maarten Fontein, nu wordt geslachtofferd is een typisch voorbeeld van een simplistisch opportunisme. De grootste oorzaak voor Ajax' falen ligt niet in de zakelijke en kille uitstraling, maar in kapitaliseren en vasthouden van jong talent. Maarten Fontein staat niet in de basis. Dat zijn toch écht de spelers. De trainer is de belangrijkste persoon om deze voetbal human resources goed aan te wenden. Maar moet hij ook de baas zijn? Dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Het beursgenoteerde Ajax is ten onder gegaan aan interne bemoeizucht van ‘technische adviseurs' (Piet Keizer) en andere oud-spelers (Cruijff). Vraag is nu: had dit voorkomen kunnen worden? Te vrezen valt van niet. In de voetballerij heerst eigenlijk maar één wrede regel: money talks, bullshit walks, beursgenoteerd of niet. Ajax is gewoon niet rijk genoeg om te kunnen vlammen. Na het Bosman-arrest in 1995 (uitgerekend het beste Ajax-jaar in het laatste decennium!) moeten verenigingen diepe zakken hebben om de zware investeringen in hun personeel te kunnen opbrengen. Grote verenigingen hebben daarom een voetbalzieke suikeroom achter zich staan, die met de club speelt als een jongentje met zijn treintje. Heel soms, zit er een beetje strategie achter, vaak is machismo de enige drijfveer. De economische wetten zijn nauwelijks van toepassing op deze industrie, omdat kapitaalvermeerdering geen doel op zich is, maar slechts een middel tot voetbalsucces. De eerste Britse clubs zijn daar al een tijdje achter en hebben hun beursnotering geschrapt. Die clubs hebben nu miljardairs als eigenaar (Chelsea en Manchester United) of zijn weggezakt in een provinciaals moeras. Coronel's advies had uit één zin kunnen bestaan: wie heeft nog een paar miljoen over voor een nieuwe hobby? Oud-commissaris John de Mol, misschien?