Rolmodellen
De ene helft van de lezers is er negatief over, de andere helft positief. Een vrouw die een toppositie bezet, wordt door de ene persoon als rolmodel beschouwd en door een ander juist gezien als een extruustruus, een slechte moeder of een manwijf.
Als rolmodel moet je je vrouw-zijn benadrukken, in de andere kwalificaties probeer je dat juist te verbergen. Sandberg steekt haar nek uit om andere vrouwen aan te sporen de weg naar de top te bewandelen. Ze heeft ervoor gekozen een rolmodel te zijn en dit is voor de volgende generatie vrouwen van groot belang.
Onderzoek naar het belang van rolmodellen komt vooral uit de psychologie. Zo veronderstelt de social learning theory dat een rolmodel wordt gekozen vanwege zijn of haar vermogen anderen vaardigheden, normen en meningen bij te brengen. Volgens deze theorie kiest iemand een rolmodel wanneer hij zich met die persoon identificeert: er is een emotionele en cognitieve relatie met het rolmodel. In eerste instantie dienen vooral ouders als voorbeeld, later worden rolmodellen veel breder gezocht.
Vanuit carrièreperspectief zoeken mensen hun rolmodellen binnen ondernemingen. Daarbij kiezen ze vaak mensen als voorbeeld die een bepaalde relevante barrière hebben doorbroken. Jonge, vrouwelijke professionals gebruiken rolmodellen om hun eigen gedrag te vormen. Door vrouwen in bepaalde situaties te observeren en de uitkomsten van dat gedrag te analyseren, vormen startende vrouwelijke professionals hun eigen gedrag in soortgelijke situaties, in de verwachting dat dit kan leiden tot soortgelijke resultaten. Binnen een onderneming worden zij zo gevormd om bepaalde waarden, mogelijkheden, gewenst gedrag en sociale vaardigheden te gebruiken die essentieel zijn in hun nieuwe rol binnen deze organisatie. Een belangrijk aspect van rolmodellen is dat zij symbolen zijn van mogelijkheden, inspiratie en het opheffen van onzekerheden: wat ik wil, kan! Een rolmodel is dus iemand die iets ongebruikelijks heeft bereikt voor de leden van zijn groep. Het lijkt erop dat Lean In vooral door vrouwen wordt gelezen, maar het zou verplichte literatuur moeten zijn voor mannen op topposities. Het zal het wederzijds begrip doen toenemen.
Mijntje Lückerath-Rovers is hoogleraar Corporate Governance aan Nyenrode Business Universiteit en commissaris bij Achmea en de ASN Beleggingsfondsen N.V.