Familiebedrijf Sligro: beste van twee werelden
Drie gele Jumbo-vrachtwagens draaien de grote weg op bij Veghel, terwijl het hoofdkantoor van Sligro zichtbaar is op de achtergrond. Het is druk in supermarktland. De concurrentie is stevig en prijsvechters proberen elkaar de markt uit te duwen. Hier in Veghel wordt deze strijd letterlijk gevoerd binnen een straal van een paar vierkante kilometer. Jumbo en Sligro zijn beide gevestigd in Veghel en zijn slechts gescheiden door de Zuid-Willemsvaart. Binnen in de hal van het Sligro-hoofdkantoor valt meteen een antieke auto op. ‘Slippens Groothandel in koloniale waren', zo staat vermeld op de zijkant.
1935
De auto dateert uit het jaar dat Abel Slippens Sr. besloot om Slippens Groothandel in margarine, vetten en oliën op te zetten: 1935. Zo'n tien jaar later werden levensmiddelen aan het assortiment toegevoegd en in 1961 opende de eerste Sligro zelfbedieningsgroothandel zijn deuren. Inmiddels heeft het bedrijf 45 zelfbedieningsvestigingen, 10 bezorgservice-locaties en 130 supermarkten in Nederland. Sligro telt circa tienduizend medewerkers, een omzet van 2,2 miljard euro en het bedrijf is sinds 1989 aan de beurs genoteerd. De groei van Sligro is deels autonoom geweest, maar is voor een groot deel het gevolg geweest van overnames. Het doen van overnames zit namelijk in de genen van dit bedrijf. De eerste overname vond plaats in het begin van de jaren zestig en daarna volgden er nog meer dan honderd waaronder die van groothandel VEN in 2004 en een deel van de Edah supermarkten in 2006.
Familie Sligro
Sinds een jaar staat de derde generatie in de persoon van de 42-jarige Koen Slippens aan het roer. Dat Sligro wederom wordt bestuurd door een Slippens is bepaald geen vanzelfsprekendheid, benadrukt de kleinzoon van oprichter Abel Slippens. ‘We zijn in de eerste plaats een professionele beursgenoteerde onderneming. Daar hoort een bekwaam, professioneel bestuur bij. Dat kan een Slippens zijn, maar dat hoeft niet. Het klinkt een beetje pedant om het van jezelf te zeggen, en zo bedoel ik het beslist niet, maar het belangrijkste is dat de persoon in kwestie voldoende kennis en ervaring heeft om het bedrijf te besturen. Zelf heb ik voordat ik ruim tien jaar geleden bij Sligro kwam werken al een andere carrière achter de rug. Na mijn studie bedrijfseconomie aan de Universiteit van Tilburg ging ik bij Unilever werken bij de diepvries- en ijsdivisie. Op dat moment was er, ook wat mijzelf betreft, nog geen enkele sprake van dat ik ooit in het familiebedrijf zou gaan werken. Ik had namelijk zo mijn vooroordelen over familiebedrijven. Ik vind dat veel van dit soort bedrijven niet professioneel worden bestuurd. Niet altijd beschikken familieleden immers over de beste leiderschapskwaliteiten. Toen ik door mijn neef Abel, eveneens een kleinzoon van de oprichter, werd gevraagd om hier te komen werken, moest ik daar dus wel even over nadenken.'
Het aanbod wordt aangenomen
Maar Slippens besloot het aanbod aan te nemen. ‘Ja, toch wel. Sligro is namelijk een mooi en ondernemend bedrijf dat wel degelijk altijd professioneel geleid is. Bovendien vind ik voeding een mooi product. Ik kreeg kortom de kans om te komen werken bij een bedrijf dat een duidelijke groeiambitie heeft en professioneel niet gehinderd wordt door het feit dat het een familiebedrijf is. Een bedrijf dat bovendien aan de beurs genoteerd is, maar vanwege een groot familiebelang geen hijgende, maar vooral loyale aandeelhouders kent. De familie heeft een derde van de aandelen in bezit. En het is een bedrijf waarmee ik een emotionele binding voel omdat het door mijn grootvader is opgericht. Voor mij waren dit uiteindelijk redenen genoeg om "ja" te zeggen tegen het aanbod. Ik vind hier het beste van twee werelden: de warmte en betrokkenheid van een familiebedrijf, en een professionele en positieve tucht die hoort bij een beursgenoteerde onderneming. '
Een buitenstaander in eigen bedrijf
Toch was hiermee de zaak nog niet rond. Slippens: ‘Ik werd gewoon beschouwd als een buitenstaander en moest dus, net als ieder ander, alle sollicitatieprocedures doorlopen. Ik vind dat een goede zaak. Het gaat immers om kwaliteit en niet om familiebanden. Daar zijn we een te grote organisatie voor. Dat kunnen we ons eenvoudigweg niet permitteren. Ook niet daar waar het gaat om onze positie op de arbeidsmarkt. Hier wordt iedereen op zijn kwaliteiten beoordeeld en dat geeft dus iedere goede manager alle kansen. Naast mijzelf zijn er, behalve zo nu en dan wat neefjes en nichtjes als vakantiekrachten, geen Slippens werkzaam in de onderneming. En toch zijn we wat mij
betreft nog steeds een familiebedrijf.
Twee families
En wel in twee opzichten. We hebben de familie Slippens, waarvan ik op dit moment de enige vertegenwoordiger in het bedrijf ben, maar waarvan sommige leden nog steeds actief betrokken zijn bij de onderneming. En we hebben de "familie" Sligro, die bestaat uit zo'n tienduizend mensen. Onder hen leeft het familiegevoel sterk. Ze zijn bovendien aandeelhouder van het bedrijf. Onze medewerkers hebben ongeveer drie procent van de aandelen in handen. We kennen daarnaast een winstdelingregeling en wie bijvoorbeeld een half jaar niet ziek is geweest, krijgt een aandeel van het bedrijf. Onze medewerkers zijn kortom erg betrokken bij de onderneming en de familie. Een groot deel van het personeel kent, op een enkeling na, de familie persoonlijk niet meer, maar het familiegevoel en de daarbij behorende normen en waarden, is er nog wel degelijk.'
Normen en waarden
Die normen en waarden die ooit door Abel Slippens het bedrijf in werden gebracht, worden ook vandaag de dag nog levend gehouden. Slippens: ‘We zijn om te beginnen kostenbewust. We zijn als familiebedrijf immers gewend om ons eigen geld uit te geven en niet de centen van een ander. We gaan hier kortom bewust en weloverwogen met geld om, maar zijn ook niet bang om risico's te nemen. Ondernemerschap is namelijk nog zo'n waarde die hoort bij onze familie. We zien niet alleen kansen, maar durven deze ook te grijpen. We zijn dan ook niet bang om forse investeringen te doen, maar draaien iedere cent wel drie keer om. Het gevolg is wel dat we over een gezonde financiële positie beschikken. Verder zijn we vooral heel gewoon. We houden niet van "blah blah-verhalen". Mouwen opstropen en gewoon doen, zo luidt ons adagium. Iedereen werkt hier hard en is betrokken bij het bedrijf. Daarnaast betrachten we goed huisvaderschap. We zorgen goed voor onze mensen. We bouwen immers samen aan dit bedrijf. We moeten het met elkaar doen en dus zijn we zuinig op elkaar en gaan we met respect met elkaar om. Tot slot zijn we trots op ons bedrijf. Ook dat is een waarde die we graag uitdragen.'
Vers en gezellig
Deze waarden zijn niet onsuccesvol gebleken. Het bedrijf mag als gevolg van deze crisis dan teruglopende groeicijfers laten zien, tot 2008 groeide het bedrijf hard. Sinds 2000 wist Sligro de omzet meer dan te verdubbelen. En ook in deze zware tijden doet het bedrijf het vergeleken bij zijn concurrenten lang niet slecht. Slippens: ‘zowel het food retail-onderdeel als de foodservice groeien. De gemiddelde markt voor food retail heeft het afgelopen half jaar een groei van vier procent laten zien. Wij hebben in dit segment, met onze EMTÉ-supermarkten, een groei van 5,8 procent gerealiseerd. De markt voor foodservice in Nederland is het afgelopen jaar naar schatting zeker zo'n vijf procent gedaald. Wij hebben daarentegen met onze formules Sligro en Inversco- Van Hoeckel een groei weten te realiseren van 3,7 procent. We zijn dan ook best trots op deze cijfers.'
Ondernemende handelsgeest
Waar zijn deze successen dan aan te danken? Slippens: ‘Ik denk dat onze ondernemende handelsgeest hierbij een belangrijke rol speelt. We runnen het bedrijf niet als een formele holding, maar zijn we in de eerste plaats met de inhoud, de handel, bezig. Tot slot hechten we veel waarde aan het verder ontwikkelen van het bedrijf en de mensen. Groei is daarbij belangrijk. Dat is ook precies de reden waarom we willen groeien: om mensen in het bedrijf meer kansen te geven en om onze positie in de markt verder te versterken. We doen het niet primair voor het geld. Mijn familie is eind jaren tachtig ook niet naar de beurs gegaan om te cashen, maar om groei mogelijk te maken.'
Binnen Nederland blijven
Ondanks het flinke aantal overnames en een grote groei door de jaren heen, is Sligro niet buiten de landsgrenzen gegaan. Slippens: ‘Klopt. We focussen ons in de eerste plaats op Nederland. We hebben de visie uitgesproken dat we pas naar het buitenland gaan op het moment dat we daar makkelijker en sneller kunnen groeien dan in Nederland. En vooralsnog is dat niet het geval gebleken. We richten ons dan ook op de totale Nederlandse markt van de etende mens, en willen onze supermarkten als een olievlek uitbreiden. De EMTÉ-supermarkten zitten nu sterk in het zuiden en Oosten, en de Golff-supermarkten hebben hun gebied van zeeland tot de Veluwe. We willen deze ketens langzaam en organisch uitbreiden in plaats van in één klap overal filialen neer te zetten.'
Concurrentie van Jumbo
Maar de concurrentie op foodmarkt in Nederland is zoals gezegd stevig. Concurrenten als buurman Jumbo, Albert Heijn, Super de Boer en lokale spelers als Deen en Boni vissen immers in dezelfde consumentenvijver. Slippens: ‘De concurrentie is hevig, en her en der worden de krachten gebundeld in de vorm van fusies en overnames. Maar juist dan blijven er ongetwijfeld altijd mooie clusters van winkels over die voor ons interessant zijn om over te nemen. We zien daar wel degelijk kansen. Bovendien hebben wij een stevige positie op de Nederlandse markt bij de inkoop van producten die in ons voordeel werkt. Samen met een vijftiental andere retailers, die verschillende lokale markten in Nederland bedienen, kopen we in bij inkooporganisatie Superunie. Deze organisatie dekt de markt met ruim tweeduizend winkels.
Goede inkooppositie
Wij kopen via Superunie met 35 procent van de markt in en zijn dus een grote speler. Daarmee hebben een goede inkooppositie weten te realiseren en staan we sterk ten opzichte van onze concurrenten. Daarnaast kunnen we vanuit de regio-positie steeds beter communiceren en zijn we qua back-office als Sligro Food Group beter georganiseerd dan menig andere speler.' Slippens wil nog wel even benadrukken dat EMTÉ niet in het rijtje van prijsvechters thuishoort. ‘We zijn geen prijsvechter, maar een fullservicesupermarkt die excelleert in vers en gezellig, tegen een aantrekkelijke prijsstelling. Dat is waarmee wij concurreren.'
Achterover leunen
De crisis is niet onopgemerkt voorbij gegaan aan het bedrijf, maar Slippens is tevreden met hoe Sligro zich staande weet te houden. ‘We doen het verdomde goed. We hebben geen mensen hoeven wegsturen en we groeien nog steeds. Dat wil overigens niet zeggen dat we achterover kunnen leunen. Integendeel, dat is het meest gevaarlijke dat we zouden kunnen doen. Klanten worden als gevolg van een krappere portemonnee alleen maar kritischer op prijs en kwaliteit. We willen daar dan ook, nog meer dan in het verleden, aandacht aan besteden, maar kijken natuurlijk ook kritisch naar onze overheadkosten. Het vet moet van de botten af en iedereen snapt in een tijd als deze ook dat dat nodig is. Daarnaast, en dat is minstens zo belangrijk, willen we fors investeren in onze toekomst. Ik ben ervan overtuigd dat dit het moment is om een fundament te leggen voor de komende jaren. Investeren kost echter uiteraard geld dat zich de eerste jaren vaak niet terugverdient.
Nieuwe groothandel geen winst
Een nieuwe Sligro-groothandel levert de eerste jaren geen winst op, je moet in de markt groeien. Dus als ik op korte termijn de cijfers wil boosten, dan moet ik voorlopig afzien van investeringen. Het gaat mij echter niet om kortetermijncijfers, maar om groei en continuïteit van de onderneming op lange termijn. En die groei hebben we altijd weten te realiseren. Een Sligro-aandeel is nu achttien keer meer waard dan op het moment dat we naar de beurs gingen. Die groei willen we voortzetten. Nu is een heel mooi moment om zaken te doen en dus houden we onze ogen en oren goed open.'
Lees ook:
> Biografie Koen Slippens
> Winststijging Sligro 1e half jaar 2010
> Beursnotering past niet bij een familiebedrijf
> Sligro blijft sterk in tijden van recessie
> Sligro behaalt lagere omzet dan verwacht
> Dossier Familiebedrijven