Als bestuurlijk thema is maatschappelijke impact niet meer weg te denken. Maar nieuw is de thematiek geenszins. Een kort overzicht. Maar vooreerst: wat betekent dat eigenlijk, maatschappelijke impact? Het makkelijkst te begrijpen is de term als je deze in een zin zet. Bestuurders worden, tot op het niveau van de raad van bestuur (rvb), in toenemende mate gedwongen na te denken op de maatschappelijke impact van hun onderneming. Bedrijven zijn er, zo is de gedachte, niet alleen om winst te maken. Belangrijk is ook geworden: wat is de impact van de bedrijfsvoering: bijvoorbeeld op lokale gemeenschappen, op stakeholders zoals klanten en leveranciers, op het milieu. Eén stap verder nog, wordt in toenemende mate van ondernemingen gevraagd maatschappelijk nut te hebben. Vaak wordt daarvoor ook de term purpose ingezet. Het bedrijf moet dus van maatschappelijke waarde zijn.
Management Scope publiceert sinds 2017 jaarlijks de Management Scope Corporate Impact Index, om bedrijven die het goed doen op dit gebied, in het zonnetje te zetten. Het sturen op impact is niet zomaar komen aanvliegen in de bestuurskamers. De generatie van millennials is doordrongen van de thematiek en dwingt zo bedrijven na te denken.Ook de millennials zelf hebben de thematiek niet zomaar uit de lucht geplukt. Het huidige brede debat reikt ver terug. De meest succesvolle grootzakelijke ondernemingen dachten al decennia geleden terug na over hun maatschappelijke verantwoordelijkheden. Zo zorgden Philips en Heineken in de periode van de industriële revolutie in Nederland voor hun werknemers door hun woningen aan te bieden. Hele wijken in Amsterdam (Heineken) en in Eindhoven (Philips) zijn zo tot stand gekomen.
Minder ver in de tijd, 23 juni 1999 organiseerde de Tweede Kamer een debat met als titel: ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen in internationaal verband.’ Discussie was er met name of de overheid een rol diende te spelen in het dwingen van bedrijven tot maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), dan wel of dit een verantwoordelijkheid van bedrijven was – en de overheid vooral een rol had in het internationale debat over impact. Een aantal termen werden toen al met mvo in verband gebracht: corruptie, milieu, arbeidsomstandigheden enzoverder. MKB-ondernemingen gingen het meestal hebben over duurzaam ondernemen, de corporates kozen voor mvo. In de jaren die volgden, zou mvo in vele vertakkingen worden uitgediept. Met de corporate governance code voor goed bestuur kreeg Nederland in 2003 een gedragscode (zelfregulering) voor het beursgenoteerde bedrijfsleven. Maar denk ook bijvoorbeeld aan het Klimaatakkoord, dat in samenspraak tussen bedrijven, belangenorganisaties en de overheid tot stand is gekomen.In internationaal verband kwam de Organisatie voor Economische Ontwikkeling en Samenwerking (OESO) in 2010 met ISO26000: een internationale norm voor maatschappelijk verantwoord onderneming, met praktische handvaten. Ook kwamen wetgevers wereldwijd met strengere wetgeving op het gebied van corruptie, milieu, misbruik van werknemers, enzovoorts.
Het denken rondom mvo liep parallel met het shareholdersmodel. Het shareholdersmodel gaat er vanuit dat de aandelenkoers in the end altijd ook het gedrag op de lange termijn van bestuurders weerspiegelt. Ofwel: als bestuurders op lange termijn het goede doen voor hun klanten, maar ook voor werknemers en andere stakeholders, dan weerspiegelt dat zich in de beurskoers. Dat denken zou echter gebrekkig blijken. Vooreerst omdat niet altijd alle bestuurders het goede voor hebben met de rest van de wereld. Maar ook en vooral zou mvo vaak meer een ‘moetje’ worden voor bedrijven dan een gedragen bestuurlijk thema. Veel bedrijven stelden een chief sustainability officer aan, of vergelijkbaar, die dan als taak had te zorgen dat de onderneming niet iets mispeuterde. En daarmee was de kous af. Meer nog: zodra de economie haperde of aandeelhouders morden, ging een thema als duurzaam ondernemen vaak helemaal van de agenda.
Sinds een aantal jaren is dat veranderd. Onder druk dus van de maatschappij, zoals hierboven beschreven, maar er is meer. De Verenigde Naties voelde de tijdsgeest perfect aan en kwam in 2015 met de zogeheten United Nations Sustainable Development Goals (SDG’s). In het Nederlands vertaalt dit zich naar duurzame ontwikkelingsdoelen. De SDG’s zijn maatschappelijke doelen zoals geen honger, geen armoede en schoon water en sanitair voor iedereen. Met als doel om die agenda tegen 2030 te hebben uitgevoerd. Die SDG’s hebben in het bedrijfsleven een revolutie veroorzaakt. Waar mvo niet of nauwelijks op de bestuurlijke agenda kwam, zijn de doelen van de Verenigde Naties zo ambitieus, dat grote bedrijven er perfect hun strategie (en tegenwoordig ook vaak: missie) op kunnen enten. Het shareholdersdenken wordt steeds nadrukkelijker ingeruild voor een strategie met als uitgangspunt langetermijnwaardecreatie. Zo stelt Philips er naar te streven in 2025 het leven van 3 miljard mensen te hebben verbeterd, en heeft DSM als missie: betere levens voor iedereen. Ceo Feike Sijbesma geldt in Nederland als pionier op het gebied van impact.Ook in de uitvoering tot slot worden inmiddels flinke stappen gezet. Maatschappelijke impact en duurzaam ondernemen staan tegenwoordig hoog op de agenda. Denk aan trends als integrated reporting, een esg-beleid, of duurzame innovaties. Op naar een betere wereld!
Hoe kun je boeren helpen te investeren in duurzame melkproductie en het terugverdienen daarvan? Zijn consumenten bereid extra te betalen voor klimaatneutrale zuivel? Hoe meet en rapporteer je over nietfinanciële kpi’s? Hans Janssen van FrieslandCampina over de rol van de cfo bij sturen op duurzaamheid en de bijbehorende dilemma’s. ‘We willen de hele keten in kaart brengen: van gras tot glas.
Lees verderOver zijn eerste honderd dagen als ceo van de Rabo Carbon Bank zegt Roland van der Vorst: ‘Meetbare impact voor de bank, de klanten én de wereld.’
Private investeerders met een langetermijnvisie kunnen een belangrijke aanjager zijn van innovatie in de zorg en dus van grote betekenis voor de sector. De overheid moet wél drempels opwerpen voor ‘cowboys’ die louter op winst uit zijn, stelt hoogleraar marktordening in de gezondheidszorg Marco Varkevisser. Hij schetst vier van die drempels.
Over zijn eerste honderd dagen als ceo van de Rabo Carbon Bank zegt Roland van der Vorst: ‘Meetbare impact voor de bank, de klanten én de wereld.’
Private investeerders met een langetermijnvisie kunnen een belangrijke aanjager zijn van innovatie in de zorg en dus van grote betekenis voor de sector. De overheid moet wél drempels opwerpen voor ‘cowboys’ die louter op winst uit zijn, stelt hoogleraar marktordening in de gezondheidszorg Marco Varkevisser. Hij schetst vier van die drempels.
Bestuurders en toezichthouders weten dat verduurzaming onderdeel is van de licence to operate en de meesten van hen willen bijdragen aan een oplossing. Ze formuleren de juiste strategie en sturen actief op passende innovaties. Toch is op het niveau van klimaat, biodiversiteit en algemeen welbevinden de voortgang beperkt en het tempo veel te laag. Hoe komt dat? Kearney-partner Marc-Jan Reumers en -principal Pim Rossen leggen de vinger op de zere plek.
In De Raad buigt ons zorgvuldig samengestelde team van experts zich over hét boardroomthema van deze tijd: verduurzaming. Met welke inzichten, suggesties en waarschuwingen van De Raad kan de boardroom zijn voordeel doen, en welke obstakels staan echt duurzame transformatie in de weg? Het zal aankomen op duidelijkheid en doortastendheid van bovenaf: ‘We hebben nu een stevig en ingrijpend klimaatbeleid nodig.’
De laatste editie van het jaarlijkse The Global Circularity Gap-rapport windt er geen doekjes om: de aarde raakt overbelast. Circulair ondernemen kan een oplossing zijn en is bovendien interessant voor de cfo die de toekomstbestendigheid van het bedrijf hoog in het vaandel heeft.
Bestuurders en toezichthouders weten dat verduurzaming onderdeel is van de licence to operate en de meesten van hen willen bijdragen aan een oplossing. Ze formuleren de juiste strategie en sturen actief op passende innovaties. Toch is op het niveau van klimaat, biodiversiteit en algemeen welbevinden de voortgang beperkt en het tempo veel te laag. Hoe komt dat? Kearney-partner Marc-Jan Reumers en -principal Pim Rossen leggen de vinger op de zere plek.
In De Raad buigt ons zorgvuldig samengestelde team van experts zich over hét boardroomthema van deze tijd: verduurzaming. Met welke inzichten, suggesties en waarschuwingen van De Raad kan de boardroom zijn voordeel doen, en welke obstakels staan echt duurzame transformatie in de weg? Het zal aankomen op duidelijkheid en doortastendheid van bovenaf: ‘We hebben nu een stevig en ingrijpend klimaatbeleid nodig.’
De laatste editie van het jaarlijkse The Global Circularity Gap-rapport windt er geen doekjes om: de aarde raakt overbelast. Circulair ondernemen kan een oplossing zijn en is bovendien interessant voor de cfo die de toekomstbestendigheid van het bedrijf hoog in het vaandel heeft.
De visie van internationaal toezichthouder en commissaris Dick Boer op stakeholdermanagement is glashelder: voor elk bedrijf zijn álle stakeholders van even groot belang. En nee, het draait niet stiekem toch nét wat meer om de aandeelhouder. ‘Als je alleen maar shareholder friendly bent, kun je de andere stakeholders verliezen en uiteindelijk minder performen dan de concurrentie.’
Lees verderHoe gaat Cindy Kroon, chief commercial officer van energieleverancier Vattenfall Nederland, om met de energietransitie en energiecrisis, met de verduurzamingsopdracht en met de sociale verantwoordelijkheid bij een groeiende energiearmoede? En omgaan met kritiek? ‘Het schuurt, onze ambitie is oprecht.’
Zijn bedrijven en beleggers onder het mom van ESG alleen maar bezig om nog meer geld te verdienen? Of bedreigt de roep om duurzaam ondernemen en investeren het rendement en daarmee een gezond bedrijfsleven en de banen van gewone burgers? Professor Robert Eccles, schetst de polarisatie en pleit voor pragmatisme.
Altijd op de hoogte blijven van bestuurswisselingen?
Wil je weten welke bestuurders aftreden en waarom? En op de hoogte blijven van alle voorgenomen benoemingen van commissarissen? Schrijf je dan voor onze nieuwsbrief en ontvang elke week de belangrijkste bestuurwisselingen.
Alliander is voor de derde maal op rij als eerste geëindigd in de Erasmus Corporate Impact Index, de lijst van ondernemingen met de grootste verwachte maatschappelijke impact van Nederland. Het netwerkbedrijf laat opnieuw zien hoe meervoudige waardecreatie aandeelhouders én de maatschappij voordeel oplevert. Bij steeds meer bestuurders staat impact op het netvlies, zo laat de index zien.
In deze rubriek vertellen bestuurders en commissarissen over nevenfuncties die zij vervullen, en hoe zij in balans blijven. Zina Agovic is vice president human resources bij Signify en ook bestuurslid bij Refugee Talent Hub.
Alliander is voor de derde maal op rij als eerste geëindigd in de Erasmus Corporate Impact Index, de lijst van ondernemingen met de grootste verwachte maatschappelijke impact van Nederland. Het netwerkbedrijf laat opnieuw zien hoe meervoudige waardecreatie aandeelhouders én de maatschappij voordeel oplevert. Bij steeds meer bestuurders staat impact op het netvlies, zo laat de index zien.
In deze rubriek vertellen bestuurders en commissarissen over nevenfuncties die zij vervullen, en hoe zij in balans blijven. Zina Agovic is vice president human resources bij Signify en ook bestuurslid bij Refugee Talent Hub.