Bestel nu uw proefabonnement
Leiderschap
Wat is leiderschap? Een manier om die vraag te benaderen is door te constateren dat leiderschap zonder twijfel het meest besproken boardroomthema is. By far. Iedereen heeft namelijk een mening over de eigen ‘baas’, en bijna net zo vaak ook over – in gaming terminologie - de ‘eindbaas’: de directeur, of, bij een corporate, een bestuurder uit de c-suite: een coo, cdo, cio, cfo, cro of uiteindelijk de ceo: de chief executive officer.
In zo’n gesprek over de baas gaat het dan steevast over de vele facetten van leiderschap. Welke eigenschappen maken een leider een goede leider, een sterke en krachtige leider, of een matige of zelfs arrogante baas? Standaard wordt de afweging gemaakt: wat kan zij/hij goed, en wat kan zij/hij niet goed? Veel leiders hebben nadrukkelijk ook mindere kanten, maar als de goede kanten sterk genoeg zijn, zullen mensen zich toch achter ‘hun’ leider scharen. Tenminste, zo stellen psychologen en leiderschapscoaches.
Business programma’s en managementboekklassiekers
Een betere leider worden kan je oefenen. Elke zichzelf respecterende business school en universiteit ontwikkelt programma’s, en honderden boeken en duizenden andere publicaties zijn er gepubliceerd die als doel hebben leiders beter te maken: door de mindere kanten om te buigen of weg te poetsen en de sterke punten verder te ontwikkelen.
Vaak vinden die publicaties gretig aftrek. Van de klassieker The Seven habits of Highly Effective People, van de Amerikaanse auteur Stephen Covey, zijn meer dan 25 miljoen exemplaren verkocht, in 40 talen. Van de audioversie zijn 1.5 miljoen exemplaren verkocht. Niet voor niets is dit boek een inspiratiebron voor vele leiders.
Ook voor Management Scope is leiderschap een groot thema. Sterker: Management Scope richt zich primair op de ceo van de Nederlandse corporate ondernemingen, en op diens stakeholders: zij die in rechtstreeks contact met de ceo staan, de c-suite. Dat kan zijn: leden van het executive comittee (de exco), maar ook bijvoorbeeld een company secretary, de leden van de raad van commissarissen, of een chief sustainability officer.
Steeds vaker zijn bestuurders specialisten, die zich met één facet van besturen bezighouden. Meerdere auteurs richten zich op executive education, en op de psychologische kant van leiderschap. En op de zogenoemde boardroom dynamics: hoe kom je tot een efficiënt leiderschapsteam – waarbij gremia als de raad van bestuur, executive committee (exco) en de raad van commissarissen goed functioneren en ook nog eens goed samenwerken?
Diversiteit in de bestuurkamer
Leiderschap kent ook duidelijke ontwikkelingen. Zo is de afgelopen decennia diversiteit in de raden van bestuur en raden van commissarissen een groot thema. Sinds zo’n 20 jaar nemen vrouwen gestaag prominentere plekken in de bestuurskamers in. Ook Management Scope ijvert voor diversiteit. Jaarlijks publiceert Management Scope (onder andere) de Top-100 Corporate Vrouwen in Nederland. Middels een lijst worden de vrouwelijke rolmodellen in bestuurlijk Nederland in het zonnetje gezet.
Nog zo’n thema: inclusie. Hoe zorg je ervoor dat in de top van de organisatie – alsook in de lagen daaronder – ruimte bestaat voor meningen en gedachten van bi-culturele en anders culturele leiders? Die ontwikkeling is overigens bittere noodzaak. Naarmate de Nederlandse maatschappij steeds meer nationaliteiten en culturen heeft omarmd, verandert ook consumentengedrag. Bedrijven kunnen deze maatschappelijke trends nauwelijks bevatten, tenzij door zelf andersoortig leiderschap te omarmen: inclusie dus.
Transformationeel en verantwoord leiderschap
Tot slot, en ook niet onbelangrijk om te vermelden: de opmars in de boardroom van transformationeel leiderschap en verantwoord leiderschap. Door de snelle ontwikkelingen rondom digitalisering moeten veel ondernemingen in een steeds hoger tempo innoveren, en zelfs het hele businessmodel transformeren. Vandaar: transformationeel leiderschap. Welke leider heeft de kwaliteiten om zijn team werkelijk mee te nemen op een reis, waarin de bestaande regels opzij worden gezet en vernieuwing wordt omarmd? Verandering is moeilijk voor iedereen. De goede leider moet niet alleen over de eigen schaduw heen kunnen stappen, maar moet dat ook namens het hele team kunnen doen; geholpen ongetwijfeld door een deskundig HR-apparaat. Workforce management – wat voor mensen heb ik, en wat kunnen ze, ook op menselijk vlak? – wordt steeds belangrijker.
Verantwoord leiderschap is wellicht de meest bijzondere trend. Stakeholders verwachten steeds meer van ondernemingen en andere organisaties dat die hun impact op de maatschappij kennen en meten, en zelfs dat ze een duidelijke purpose, een bestaansrecht hebben.
Genoeg te doen, voor de leiders van onze corporates.
APG-ceo Annette Mosman kiest voor stakeholdergericht leiderschap
Een slordige 200 kilometer wandelde Annette Mosman als nieuwe ceo van pensioenuitvoerder APG met allerlei stakeholders om te horen wat er binnen en buiten de organisatie speelt. Luisteren vormt de basis van het nieuwe leiderschap dat de Topvrouw van het Jaar 2022 (en commissaris van Ajax) voorstaat. ‘Voor sommige mensen is het wennen dat je als leider niet op de rots gaat staan en zegt: we gaan links of rechts.’
Lees verder
Jongeren wisselen relatief snel van baan, kiezen vaak voor parttime werken en vinden het vanzelfsprekend dat hun werkgever duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. Ouderen moeten juist weer meegenomen worden in de digitalisering. Hoe speel je in op de veranderende werkcultuur? Daarover discussiëren de deelnemers aan deze rondetafel van het Executive Women Event 2022. ‘We moeten echt anders gaan nadenken over het type banen dat we aanbieden.’
Leiders staan voor twee grote uitdagingen. In de eerste plaats moeten ze ongekend grote veranderingen in goede banen leiden. Tegelijkertijd moeten ze verbinding maken en kalmte uitstralen, terwijl de wereld niet langer voorspelbaar is. Leiders die onder druk staan, gaan sneller de fout in met hun besluitvorming en gedrag. Ze kunnen dus wel wat hulp gebruiken.
Drie topvrouwen over talent binnenhalen en behouden
Jongeren wisselen relatief snel van baan, kiezen vaak voor parttime werken en vinden het vanzelfsprekend dat hun werkgever duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. Ouderen moeten juist weer meegenomen worden in de digitalisering. Hoe speel je in op de veranderende werkcultuur? Daarover discussiëren de deelnemers aan deze rondetafel van het Executive Women Event 2022. ‘We moeten echt anders gaan nadenken over het type banen dat we aanbieden.’
Verbindend leiderschap is niet vanzelfsprekend
Leiders staan voor twee grote uitdagingen. In de eerste plaats moeten ze ongekend grote veranderingen in goede banen leiden. Tegelijkertijd moeten ze verbinding maken en kalmte uitstralen, terwijl de wereld niet langer voorspelbaar is. Leiders die onder druk staan, gaan sneller de fout in met hun besluitvorming en gedrag. Ze kunnen dus wel wat hulp gebruiken.
In de serie De Raad buigen topexperts zich over een actueel boardroomthema. Dit keer: het creëren van een respectvolle en veilige organisatie als baken in onzekere tijden en een turbulente wereld. Vier best practices van cultuur- en gedragsspecialist Smaranda Boros van Vlerick Business School en de chro’s van Fugro, KPN en Randstad Nederland. ‘De druk die de huidige situatie creëert, moet je adresseren.’
Michiel Hogerhuis, group HR director van Accell Group, vertelt over het arbeidsvoorwaardenbeleid van de Europese fietsenproducent en over de rol van HR bij het versterken van synergie tussen teams in meerdere landen. Zodra de pensioenhervorming ter sprake komt, komt zijn wens om mensen in beweging te brengen sterk naar voren. ‘De stelselwijziging is ingrijpend.’
Goede feedback geven en feedback goed ontvangen is een kunst. Hoe verhouden leiders zich tot die kunst? Deze keer Dennis Dijkstra, ceo van Flow Traders dat als beurshandelshuis zélf zo vaak ongezouten kritiek krijgt. Het lijkt Dijkstra niet echt te deren, want als het om feedback geven of ontvangen gaat, zoekt hij het ook niet in de nuance. ‘Ik zet het graag wat scherper aan, ja. Dat is wel zo duidelijk.’
Vier best practices voor veilige organisaties
In de serie De Raad buigen topexperts zich over een actueel boardroomthema. Dit keer: het creëren van een respectvolle en veilige organisatie als baken in onzekere tijden en een turbulente wereld. Vier best practices van cultuur- en gedragsspecialist Smaranda Boros van Vlerick Business School en de chro’s van Fugro, KPN en Randstad Nederland. ‘De druk die de huidige situatie creëert, moet je adresseren.’
Michiel Hogerhuis (Accell): 'Spreek medewerkers actiever aan op hun pensioen'
Michiel Hogerhuis, group HR director van Accell Group, vertelt over het arbeidsvoorwaardenbeleid van de Europese fietsenproducent en over de rol van HR bij het versterken van synergie tussen teams in meerdere landen. Zodra de pensioenhervorming ter sprake komt, komt zijn wens om mensen in beweging te brengen sterk naar voren. ‘De stelselwijziging is ingrijpend.’
Flow Traders-ceo Dennis Dijkstra over feedback geven
Goede feedback geven en feedback goed ontvangen is een kunst. Hoe verhouden leiders zich tot die kunst? Deze keer Dennis Dijkstra, ceo van Flow Traders dat als beurshandelshuis zélf zo vaak ongezouten kritiek krijgt. Het lijkt Dijkstra niet echt te deren, want als het om feedback geven of ontvangen gaat, zoekt hij het ook niet in de nuance. ‘Ik zet het graag wat scherper aan, ja. Dat is wel zo duidelijk.’
Cees ’t Hart (Carlsberg): 'Mijn lastigste besluit ooit'
Cees ’t Hart kreeg het als ceo van de Deense bierbrouwer Carlsberg aardig voor de kiezen toen begin 2022 de oorlog in Oekraïne uitbrak: ‘Als ik sprak over “een conflict” waren de collega’s in Oekraïne boos, en ik mocht niet spreken over “een oorlog”, want dan ontstond er gevaar voor ons personeel in Rusland.’ ’t Hart werd door de Deense media zwaar bekritiseerd. ‘Ons terugtrekken uit Rusland was het lastigste besluit dat ik ooit genomen heb.’ Hoewel er nog meer problemen opdoemen, blijft ’t Hart positief: ‘De schwung is terug in dit bedrijf.’
Lees verderMeest gelezen
Deze drie topvrouwen zien een ‘cut the crap-mentaliteit’ ontstaan
De crisis zorgt voor nieuw licht op risicomanagement en de kracht van purpose, concluderen bestuurders van APG, ABN AMRO en Achmea in een gesprek over leidinggeven in crisistijd.
Ineke Kooistra (YoungCapital): 'Verdrietige beslissingen zijn onvermijdelijk'
Aan Ineke Kooistra, ceo van YoungCapital, de taak om het recruitmentbureau de crisis door te loodsen. Dat vraagt om lef, een duidelijke koers en begrip voor de gevoelens van medewerkers.
Bill Baker (Wolters Kluwer) zet in op verbondenheid en interactie
De best practices van topcommissaris Jeroen van der Veer
Twee generaties over diversiteit en inclusie
Hans Wijers geeft feedback volgens de socratische methode
Céline Caveye (Fagron): 'Bedrijfscultuur moet je kunnen opsnuiven'
Victor Prozesky (The Board Practice) weet wat effectieve boards gemeen hebben
Wout Dekker: 'Formelere feedback, graag'
Toen Sibylle Würthner midden in coronatijd aan haar nieuwe baan als director people bij de Nederlands-Duitse netbeheerder TenneT begon, belandde ze ook midden in een grote reorganisatie. ‘Als TenneT in de toekomst leidend wil zijn in de energietransitie, voldoet de huidige manier van werken in veel opzichten niet langer.’
Bedrijven worden geacht een afspiegeling van de maatschappij te zijn, ook in de top: vanuit redenen van fairness, vanuit een sterke businesscase, om hun licence to operate te behouden én als voorwaarde voor succes. Diverse teams zijn krachtige teams, maar diversifiëren is een werkwoord: ‘We kennen elkaars cultuur nog onvoldoende.’
Sibylle Würthner (TenneT): ‘We moeten eerst het fundament fixen’
Toen Sibylle Würthner midden in coronatijd aan haar nieuwe baan als director people bij de Nederlands-Duitse netbeheerder TenneT begon, belandde ze ook midden in een grote reorganisatie. ‘Als TenneT in de toekomst leidend wil zijn in de energietransitie, voldoet de huidige manier van werken in veel opzichten niet langer.’
Culturele diversiteit als voorwaarde voor succes
Bedrijven worden geacht een afspiegeling van de maatschappij te zijn, ook in de top: vanuit redenen van fairness, vanuit een sterke businesscase, om hun licence to operate te behouden én als voorwaarde voor succes. Diverse teams zijn krachtige teams, maar diversifiëren is een werkwoord: ‘We kennen elkaars cultuur nog onvoldoende.’
Stop nú de verspilling op de arbeidsmarkt
Kitty Koelemeijer: 'Angst zorgt voor een rem op gewenst gedrag'
Verantwoord leiderschap vergt betekenisvolle verhalen
Corien Wortmann-Kool (ABP): 'Wat gisteren ambitieus was, is het morgen niet meer'
Ingrid Thijssen (VNO-NCW): 'Ik wil bedrijven ook verdedigen'
