Bestel nu uw proefabonnement
Leiderschap
Wat is leiderschap? Een manier om die vraag te benaderen is door te constateren dat leiderschap zonder twijfel het meest besproken boardroomthema is. By far. Iedereen heeft namelijk een mening over de eigen ‘baas’, en bijna net zo vaak ook over – in gaming terminologie - de ‘eindbaas’: de directeur, of, bij een corporate, een bestuurder uit de c-suite: een coo, cdo, cio, cfo, cro of uiteindelijk de ceo: de chief executive officer.
In zo’n gesprek over de baas gaat het dan steevast over de vele facetten van leiderschap. Welke eigenschappen maken een leider een goede leider, een sterke en krachtige leider, of een matige of zelfs arrogante baas? Standaard wordt de afweging gemaakt: wat kan zij/hij goed, en wat kan zij/hij niet goed? Veel leiders hebben nadrukkelijk ook mindere kanten, maar als de goede kanten sterk genoeg zijn, zullen mensen zich toch achter ‘hun’ leider scharen. Tenminste, zo stellen psychologen en leiderschapscoaches.
Business programma’s en managementboekklassiekers
Een betere leider worden kan je oefenen. Elke zichzelf respecterende business school en universiteit ontwikkelt programma’s, en honderden boeken en duizenden andere publicaties zijn er gepubliceerd die als doel hebben leiders beter te maken: door de mindere kanten om te buigen of weg te poetsen en de sterke punten verder te ontwikkelen.
Vaak vinden die publicaties gretig aftrek. Van de klassieker The Seven habits of Highly Effective People, van de Amerikaanse auteur Stephen Covey, zijn meer dan 25 miljoen exemplaren verkocht, in 40 talen. Van de audioversie zijn 1.5 miljoen exemplaren verkocht. Niet voor niets is dit boek een inspiratiebron voor vele leiders.
Ook voor Management Scope is leiderschap een groot thema. Sterker: Management Scope richt zich primair op de ceo van de Nederlandse corporate ondernemingen, en op diens stakeholders: zij die in rechtstreeks contact met de ceo staan, de c-suite. Dat kan zijn: leden van het executive comittee (de exco), maar ook bijvoorbeeld een company secretary, de leden van de raad van commissarissen, of een chief sustainability officer.
Steeds vaker zijn bestuurders specialisten, die zich met één facet van besturen bezighouden. Meerdere auteurs richten zich op executive education, en op de psychologische kant van leiderschap. En op de zogenoemde boardroom dynamics: hoe kom je tot een efficiënt leiderschapsteam – waarbij gremia als de raad van bestuur, executive committee (exco) en de raad van commissarissen goed functioneren en ook nog eens goed samenwerken?
Diversiteit in de bestuurkamer
Leiderschap kent ook duidelijke ontwikkelingen. Zo is de afgelopen decennia diversiteit in de raden van bestuur en raden van commissarissen een groot thema. Sinds zo’n 20 jaar nemen vrouwen gestaag prominentere plekken in de bestuurskamers in. Ook Management Scope ijvert voor diversiteit. Jaarlijks publiceert Management Scope (onder andere) de Top-100 Corporate Vrouwen in Nederland. Middels een lijst worden de vrouwelijke rolmodellen in bestuurlijk Nederland in het zonnetje gezet.
Nog zo’n thema: inclusie. Hoe zorg je ervoor dat in de top van de organisatie – alsook in de lagen daaronder – ruimte bestaat voor meningen en gedachten van bi-culturele en anders culturele leiders? Die ontwikkeling is overigens bittere noodzaak. Naarmate de Nederlandse maatschappij steeds meer nationaliteiten en culturen heeft omarmd, verandert ook consumentengedrag. Bedrijven kunnen deze maatschappelijke trends nauwelijks bevatten, tenzij door zelf andersoortig leiderschap te omarmen: inclusie dus.
Transformationeel en verantwoord leiderschap
Tot slot, en ook niet onbelangrijk om te vermelden: de opmars in de boardroom van transformationeel leiderschap en verantwoord leiderschap. Door de snelle ontwikkelingen rondom digitalisering moeten veel ondernemingen in een steeds hoger tempo innoveren, en zelfs het hele businessmodel transformeren. Vandaar: transformationeel leiderschap. Welke leider heeft de kwaliteiten om zijn team werkelijk mee te nemen op een reis, waarin de bestaande regels opzij worden gezet en vernieuwing wordt omarmd? Verandering is moeilijk voor iedereen. De goede leider moet niet alleen over de eigen schaduw heen kunnen stappen, maar moet dat ook namens het hele team kunnen doen; geholpen ongetwijfeld door een deskundig HR-apparaat. Workforce management – wat voor mensen heb ik, en wat kunnen ze, ook op menselijk vlak? – wordt steeds belangrijker.
Verantwoord leiderschap is wellicht de meest bijzondere trend. Stakeholders verwachten steeds meer van ondernemingen en andere organisaties dat die hun impact op de maatschappij kennen en meten, en zelfs dat ze een duidelijke purpose, een bestaansrecht hebben.
Genoeg te doen, voor de leiders van onze corporates.
APG-ceo Annette Mosman kiest voor stakeholdergericht leiderschap
Een slordige 200 kilometer wandelde Annette Mosman als nieuwe ceo van pensioenuitvoerder APG met allerlei stakeholders om te horen wat er binnen en buiten de organisatie speelt. Luisteren vormt de basis van het nieuwe leiderschap dat de Topvrouw van het Jaar 2022 (en commissaris van Ajax) voorstaat. ‘Voor sommige mensen is het wennen dat je als leider niet op de rots gaat staan en zegt: we gaan links of rechts.’
Lees verder
Zo min mogelijk managen, zoveel mogelijk ondernemen: dat is het devies van AFAS. Het bedrijf wil inspireren tot beter ondernemen. Ceo Bas van der Veldt licht de filosofie van het bedrijf dat doortrokken is van ‘liefde’ toe. ‘We willen het tegenovergestelde zijn van bedrijven waar mensen ongelukkig worden van slecht leiderschap, een slechte cultuur en onethisch gedrag.’
In 2022 trad Natalia Wallenberg aan als chro van Ahold Delhaize. Een jaar later maakt ze de balans op en gaat ze in op de uitdagingen in een tijd waarin mensen onder druk staan. ‘Ik geloof dat psychologische veiligheid fundamenteel is voor welzijn, inclusie en goede prestaties.’
Bas van der Veldt (AFAS) : 'Er zijn al meer dan genoeg treurige bedrijven'
Zo min mogelijk managen, zoveel mogelijk ondernemen: dat is het devies van AFAS. Het bedrijf wil inspireren tot beter ondernemen. Ceo Bas van der Veldt licht de filosofie van het bedrijf dat doortrokken is van ‘liefde’ toe. ‘We willen het tegenovergestelde zijn van bedrijven waar mensen ongelukkig worden van slecht leiderschap, een slechte cultuur en onethisch gedrag.’
Natalia Wallenberg (Ahold Delhaize): 'Het begint met psychologische veiligheid'
In 2022 trad Natalia Wallenberg aan als chro van Ahold Delhaize. Een jaar later maakt ze de balans op en gaat ze in op de uitdagingen in een tijd waarin mensen onder druk staan. ‘Ik geloof dat psychologische veiligheid fundamenteel is voor welzijn, inclusie en goede prestaties.’
Jongeren wisselen relatief snel van baan, kiezen vaak voor parttime werken en vinden het vanzelfsprekend dat hun werkgever duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. Ouderen moeten juist weer meegenomen worden in de digitalisering. Hoe speel je in op de veranderende werkcultuur? Daarover discussiëren de deelnemers aan deze rondetafel van het Executive Women Event 2022. ‘We moeten echt anders gaan nadenken over het type banen dat we aanbieden.’
Leiders staan voor twee grote uitdagingen. In de eerste plaats moeten ze ongekend grote veranderingen in goede banen leiden. Tegelijkertijd moeten ze verbinding maken en kalmte uitstralen, terwijl de wereld niet langer voorspelbaar is. Leiders die onder druk staan, gaan sneller de fout in met hun besluitvorming en gedrag. Ze kunnen dus wel wat hulp gebruiken.
Het boeien en binden van divers talent vraagt om het herzien van purpose en cultuur, om op een krappe arbeidsmarkt aantrekkelijker te worden voor meer groepen in de samenleving. Dat is niet makkelijk, maar wel zéér de moeite waard, schrijft Stefan Duran.
Drie topvrouwen over talent binnenhalen en behouden
Jongeren wisselen relatief snel van baan, kiezen vaak voor parttime werken en vinden het vanzelfsprekend dat hun werkgever duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. Ouderen moeten juist weer meegenomen worden in de digitalisering. Hoe speel je in op de veranderende werkcultuur? Daarover discussiëren de deelnemers aan deze rondetafel van het Executive Women Event 2022. ‘We moeten echt anders gaan nadenken over het type banen dat we aanbieden.’
Verbindend leiderschap is niet vanzelfsprekend
Leiders staan voor twee grote uitdagingen. In de eerste plaats moeten ze ongekend grote veranderingen in goede banen leiden. Tegelijkertijd moeten ze verbinding maken en kalmte uitstralen, terwijl de wereld niet langer voorspelbaar is. Leiders die onder druk staan, gaan sneller de fout in met hun besluitvorming en gedrag. Ze kunnen dus wel wat hulp gebruiken.
Zó haal je ook talent zonder zeven vinkjes binnen
Het boeien en binden van divers talent vraagt om het herzien van purpose en cultuur, om op een krappe arbeidsmarkt aantrekkelijker te worden voor meer groepen in de samenleving. Dat is niet makkelijk, maar wel zéér de moeite waard, schrijft Stefan Duran.
Cees ’t Hart (Carlsberg): 'Mijn lastigste besluit ooit'
Cees ’t Hart kreeg het als ceo van de Deense bierbrouwer Carlsberg aardig voor de kiezen toen begin 2022 de oorlog in Oekraïne uitbrak: ‘Als ik sprak over “een conflict” waren de collega’s in Oekraïne boos, en ik mocht niet spreken over “een oorlog”, want dan ontstond er gevaar voor ons personeel in Rusland.’ ’t Hart werd door de Deense media zwaar bekritiseerd. ‘Ons terugtrekken uit Rusland was het lastigste besluit dat ik ooit genomen heb.’ Hoewel er nog meer problemen opdoemen, blijft ’t Hart positief: ‘De schwung is terug in dit bedrijf.’
Lees verderMeest gelezen
Cees 't Hart (Carlsberg): 'Mijn lastigste besluit ooit'
Cees ’t Hart kreeg het als ceo van de Deense bierbrouwer Carlsberg aardig voor de kiezen toen begin 2022 de oorlog in Oekraïne uitbrak: ‘Als ik sprak over “een conflict” waren de collega’s in Oekraïne boos, en ik mocht niet spreken over “een oorlog”, want dan ontstond er gevaar voor ons personeel in Rusland.’
Peter Berdowski: 'Ceo worden was voor mij een call of duty'
Boskalis-topman Peter Berdowski houdt niet van interviews: als man met het hart op de tong is hij er terughoudend mee, want voor je het weet komt er gedoe van. Berdowski is tegelijkertijd een authentiek leider, en blijft graag dicht bij zichzelf, ook in dit geprek waarin we op zoek gaan naar zijn DNA.
Geraldine Fraser (FrieslandCampina): 'Inclusie als optelsom'
Blending nearshore and onshore
One of the silver linings of the pandemic was the acceleration of remote working and companies operating hybrid working structures. In technology, this model can easily be applied to blended teams, where some people are based onsite and others at nearshore locations. Nearshore software development is around 35% cheaper. Valcon’s Paul ten Haaf explains here.
Drie topvrouwen over D&I: 'Het beleid wordt steeds complexer'
Janine Vos (Rabobank): 'Psychologische veiligheid wordt alleen maar belangrijker'
Vier best practices voor veilige organisaties
Michiel Hogerhuis (Accell): 'Spreek medewerkers actiever aan op hun pensioen'
Flow Traders-ceo Dennis Dijkstra over feedback geven
Bill Baker (Wolters Kluwer) zet in op verbondenheid en interactie
Effectieve boards kunnen omgaan met moeilijke situaties, zonder dat de samenwerking onder druk komt te staan. Ze zien evaluatie niet als een plicht, maar als een opstap naar beter toezicht. En ze benaderen de opvolging van de ceo en de commissarissen zelf strategisch en vanuit een langetermijnperspectief. Victor Prozesky, partner en oprichter van The Board Practice, de nieuwe kennispartner van Management Scope: ‘Het is van groot maatschappelijk belang dat bestuurders en toezichthouders goed functioneren.’
Goede feedback geven en feedback goed ontvangen is een kunst. Hoe verhouden leiders zich tot die kunst? Het eerste deel in een nieuwe serie, met deze keer toezichthouder Wout Dekker. ‘Feedback moet je actief organiseren en agenderen. Maak er tijd en ruimte voor.’
Victor Prozesky (The Board Practice) weet wat effectieve boards gemeen hebben
Effectieve boards kunnen omgaan met moeilijke situaties, zonder dat de samenwerking onder druk komt te staan. Ze zien evaluatie niet als een plicht, maar als een opstap naar beter toezicht. En ze benaderen de opvolging van de ceo en de commissarissen zelf strategisch en vanuit een langetermijnperspectief. Victor Prozesky, partner en oprichter van The Board Practice, de nieuwe kennispartner van Management Scope: ‘Het is van groot maatschappelijk belang dat bestuurders en toezichthouders goed functioneren.’
Wout Dekker: 'Formelere feedback, graag'
Goede feedback geven en feedback goed ontvangen is een kunst. Hoe verhouden leiders zich tot die kunst? Het eerste deel in een nieuwe serie, met deze keer toezichthouder Wout Dekker. ‘Feedback moet je actief organiseren en agenderen. Maak er tijd en ruimte voor.’
Ralf Wetzel: 'Verbinding vergt moed'
Agnes Schrijver (de Volksbank): 'Leiderschap is key voor succes'
De eerste 100 dagen als chro van Wolters Kluwer
Gendergelijkheid in de top: een quotum alleen is niet voldoende
Peter Berdowski: ‘Ceo worden was voor mij een call of duty’
