Risk en finance
De ene crisis is de andere niet. Voor beroepsgroepen in het bedrijfsleven die zich bezig houden met de financiële risico’s van hun bedrijfsvoering (voorop de risk managers, controllers, accountants, registeraccountants, chief risk officers en chief finance officers) is de coronacrisis de eerste crisis in twee decennia gebleken waar zij niet kop van jut zijn gebleken.
Ga maar na. In 2000 leidden te hoge verwachtingen van beleggers maar net zozeer de al te ambitieuze plannen van cfo’s, cro’s en ceo’s, erop dat de internethype in één keer was afgelopen. Beurskoersen stortten in, talloze internetbedrijven gingen failliet. In de ‘nieuwe economie’ namelijk was geld uitgeven zogezegd belangrijker geweest dan geld verdienen. Of… toch niet.
De internetcrisis leidde er vervolgens weer toe dat in andere bedrijfstakken ineens grootschalig gesjoemel aan het licht kwam. Door de slechtere markomstandigheden echter slaagden bestuurders er bij onder andere het Amerikaanse nutsbedrijf Enron (dat ging failliet) en bij supermarktconcern Ahold (dat werd gered) niet langer in om gesjoemel onder de radar te houden. Grote boekhoudschandalen volgden wereldwijd.
Ook rondom private equity, dat sinds de eeuwwisseling in opmars is in Nederland, ontstonden de nodige problemen. Een aantal partijen bleken hun private equity-deelnemingen te gretig met schulden te hebben overladen.
De uitwassen leidden tot strengere wet- en regelgeving. Denk maar aan de Nederlandse corporate governance code voor goed bestuur, of de Amerikaanse Sarbanes Oxley act. Toezichthouders zoals De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kregen steeds meer verantwoordelijkheden en macht, wat vervolgens ook weer leidde tot een professionalisering van de finance en risk-afdelingen bij de grote concerns.
Opkomst chief risk officer
Die professionalisering kon echter niet voorkomen dat een volgende financiële crisis zich weer aandiende. De kredietcrisis vanaf 2007 raakte vooral de financiële sector en de bancaire sector. Kort daarna volgde de eurocrisis, die de eurozone en ook heel Europa in crisis dompelde. Juist in het hart van het kapitalistische systeem (de financiële sector) risico-regels systematisch werden omzeild en met de voeten getreden. Compliance bleek niet de oplossing. Een diepe economische crisis volgde. Banken wankelden of gingen failliet. De Europese Centrale Bank (ECB) moest redding brengen. Deze crisis leidde tot de opmars in de boardroom van de chief risk officer. Vooral in financiële concerns is de cro-functie inmiddels een centrale rol. Die houdt zich niet alleen met regels en compliance bezig maar ook met het stimuleren van goed gedrag. Tegenwoordig wordt de combinatie ook wel Hearts & Minds genoemd.
Terug naar het begin. Hoe anders zit het met de COVID-19 crisis. Aan de economische crisis die begon 2020 lag geen grootschalig frauderen of risicovol gedag ten grondslag, maar een gezondheidscrisis. De financial professionals staan bij deze crisis letterlijk buiten verdenking. Dit is geen crisis van te hoge schulden, te veel risico, of het voeren van een slechte boekhouding. De crisis is in eerste instantie veroorzaakt doordat COVID-19 ieders bewegingsvrijheid sterk beperkt.
Dat de finance professional of de chief financial officer niet kop van jut zijn, betekent ook weer niet dat ze het rustig kregen in deze crisis. Integendeel, ongekend waren in 2020 de omzetverliezen in veel bedrijfstakken. Of het nou bij private equity deelnemingen is, bij beursgenoteerde bedrijven of familiebedrijven, voor de cfo is het in de crisis juist alle hens aan dek.
Integrated reporting
Dat geldt, tot slot, niet alleen wat betreft risicomanagement of risicobeheersing. Ook de (register)accountant heeft het drukker gekregen. Consumenten en beleggers, mede kopschuw gemaakt door de crises van de afgelopen twee decennia, eisen van bedrijven veel meer transparantie en ‘een goed verhaal’. Dat goede verhaal betekent: ga je transparant en correct om met klanten, leveranciers, werknemers en andere stakeholders? Maar ook: hoe ziet de supply chain eruit? Hoe duurzaam of circulair is die? Voor organisaties leidt die toegenomen maatschappelijke druk ertoe dat ze niet enkel meer financieel dienen te rapporteren, maar ook over zaken als duurzaamheid en goed bestuur. Integrated reporting, heet het dan. Wat begon bij het Sustainability Report, waarin bedrijven over hun duurzaamheidsaspiraties vertellen, wordt steeds meer een centraal onderdeel van de bedrijfsvoering en daarmee de boekhoudgewoontes.
Jaap van Manen en Marlies de Vries over de Verklaring Omtrent Risicobeheersing
Weten dat een grootschalig project dreigt te mislukken of weten dat de logistiek binnen een divisie niet op rolletjes loopt: vanaf 1 januari 2025 mogen bestuurders potentiële risico’s niet meer onder de pet houden dankzij de komst van de lang besproken Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR). VOR-werkgroepvoorzitter Jaap van Manen en hoogleraar Marlies de Vries geven hun visie op de VOR. ‘Eerlijk vertellen wat er speelt op het vlak van risicomanagement getuigt van gezonde koopmansgeest.’
Lees verder
Hoe kun je door slimme inzet van artificial intelligence (ai) gebruikmaken van alle verplichtingen omtrent sustainability om je organisatie toekomstbestendig te maken in een wereld vol economische onzekerheden? Dat is de vraag die iedere chief financial officer zich moet stellen, aldus Mohamed Bouker van Deloitte. De cfo die de drie lijntjes van de cfo-driehoek het best weet te verbinden, is de winnaar van morgen.
Tot aan het einde van de 20e eeuw leek steeds verdere globalisering onontkoombaar. Maar het tij is gekeerd. De afgelopen jaren stelden de Verenigde Staten zich steeds protectionistischer op. Die lijn wordt de komende jaren onder Donald Trump voortgezet. Hoe kunnen Nederlandse bedrijven zich hiertegen wapenen?
CFO-survey Deloitte: hoe overleef ik de cfo-driehoek?
Hoe kun je door slimme inzet van artificial intelligence (ai) gebruikmaken van alle verplichtingen omtrent sustainability om je organisatie toekomstbestendig te maken in een wereld vol economische onzekerheden? Dat is de vraag die iedere chief financial officer zich moet stellen, aldus Mohamed Bouker van Deloitte. De cfo die de drie lijntjes van de cfo-driehoek het best weet te verbinden, is de winnaar van morgen.
Nederland let op: Trump kiest voor America First
Tot aan het einde van de 20e eeuw leek steeds verdere globalisering onontkoombaar. Maar het tij is gekeerd. De afgelopen jaren stelden de Verenigde Staten zich steeds protectionistischer op. Die lijn wordt de komende jaren onder Donald Trump voortgezet. Hoe kunnen Nederlandse bedrijven zich hiertegen wapenen?
In veel sectoren neemt het aantal aanbieders af door fusies en overnames. Jos Baeten, ceo van a.s.r., heeft tijdens zijn lange carrière in de verzekeringswereld als geen ander ervaren hoe je je als onderneming én als bestuurder staande houdt in een sterk consoliderende markt. ‘Ik heb drie principes overgehouden aan een eerdere consolidatieslag.’
Elk jaar investeert EQT Life Sciences in vijf tot tien biotech-ondernemingen die werken aan de meest revolutionaire technologieën, vertelt partner Felice Verduyn-Van Weegen. Elk moment kunnen doorbraaktechnologieën de medische wereld op zijn kop zetten. Er blijft ook veel potentieel liggen. Het is dus van groot belang dat venture capital-fondsen beter gevuld raken – een schone taak voor onder meer pensioenfondsen.
Voor private equity-investeerders liggen er volop kansen in de zorgsector. Private equity brengt de innovatie en het ondernemerschap dat de sector zo hard nodig heeft en daarmee een toegankelijk en betaalbaarder zorgsysteem, aldus Ewout Prins van investeerder Holland Capital. Private equity weren uit de sector vindt hij dan ook zeer onverstandig. ‘Enkele politieke partijen presenteren potentiële risico’s, die door onderzoekers worden genuanceerd, als een groot gevaar, terwijl het positieve verhaal niet verteld wordt.’
Jos Baeten (a.s.r.): ‘Drie principes bij consolidatie’
In veel sectoren neemt het aantal aanbieders af door fusies en overnames. Jos Baeten, ceo van a.s.r., heeft tijdens zijn lange carrière in de verzekeringswereld als geen ander ervaren hoe je je als onderneming én als bestuurder staande houdt in een sterk consoliderende markt. ‘Ik heb drie principes overgehouden aan een eerdere consolidatieslag.’
Felice Verduyn-Van Weegen: ‘Er liggen nog zoveel gamechangers in biotech te wachten’
Elk jaar investeert EQT Life Sciences in vijf tot tien biotech-ondernemingen die werken aan de meest revolutionaire technologieën, vertelt partner Felice Verduyn-Van Weegen. Elk moment kunnen doorbraaktechnologieën de medische wereld op zijn kop zetten. Er blijft ook veel potentieel liggen. Het is dus van groot belang dat venture capital-fondsen beter gevuld raken – een schone taak voor onder meer pensioenfondsen.
Ewout Prins: ‘Private equity weren uit de zorgsector is zeer onverstandig’
Voor private equity-investeerders liggen er volop kansen in de zorgsector. Private equity brengt de innovatie en het ondernemerschap dat de sector zo hard nodig heeft en daarmee een toegankelijk en betaalbaarder zorgsysteem, aldus Ewout Prins van investeerder Holland Capital. Private equity weren uit de sector vindt hij dan ook zeer onverstandig. ‘Enkele politieke partijen presenteren potentiële risico’s, die door onderzoekers worden genuanceerd, als een groot gevaar, terwijl het positieve verhaal niet verteld wordt.’
Leon van Riet (NN Group) over de pensioentransitie: ‘Geen tijd te verliezen’
Er staat minder dan vier jaar op de teller om de pensioentransitie te realiseren, dus het is van groot belang dat bedrijven in actie komen, zegt Leon van Riet, ceo Life & Pensions van NN Group. De aanhoudende discussie over het nieuwe pensioenstelsel zorgt voor een afwachtende houding bij bestuurders, mogelijk met tijdnood als gevolg. ‘Er is 15 jaar over aanpassing van het stelsel gesproken en het is nu tijd om de wet uit te voeren.’
Lees verderMeest gelezen
Waarom kopen bedrijven massaal hun eigen aandelen terug?
Bedrijven verzuipen in cash. Om de aandeelhouders te behagen, wordt voor miljarden euro's aan eigen aandelen teruggekocht op de beurs. Maar wat schiet het bedrijf daar zelf mee op?
Dít vinden techinvesteerders aantrekkelijk
Waar moeten bedrijven aan voldoen om in de smaak te vallen bij drie groeiende techinvesteerders? Onze rondetafeldeelnemers zijn verbonden aan investeringsmaatschappijen met grote impact op het softwarelandschap in Nederland.
NIS2-richtlijn: cybersecurity vergt samenwerking
Proefabonnement Management Scope
Management Scope is hét magazine voor de top van zakelijk Nederland. Neem een vrijblijvend proefabonnement op Management Scope: 3 edities voor € 30,- of 6 edities voor € 50,-
Dít vinden techinvesteerders aantrekkelijk
Investeringsklimaat onder druk: een dringend beroep op het toekomstig kabinet
De Wtp: een dringend advies aan werkgevers
Deloitte CFO Survey: zo ziet de cfo de digitale toekomst
Een remedie tegen groeipijnen: doe zoals de oprichter ooit deed
De eerste 100 dagen als cfro van APG Asset Management
De rol van de chief financial officer (cfo) is snel aan het veranderen. Het cliché van de ouderwetse financieel directeur als ‘boekhouder die alleen achterom kijkt’ is al heel lang niet meer van toepassing, maar inmiddels komt er zoveel op de cfo af dat van hem of haar nieuwe competenties worden gevraagd. De auteurs signaleren vijf aandachtspunten voor cfo’s die hun rol als katalysator en strateeg willen uitbouwen.
Over zijn eerste honderd dagen als cfo van Triodos Bank zegt Kees van Kalveen: ‘De focus op impact heeft mijn functie én mijn werkplezier verbreed.’
Cfo, pak de rol van katalysator en strateeg
De rol van de chief financial officer (cfo) is snel aan het veranderen. Het cliché van de ouderwetse financieel directeur als ‘boekhouder die alleen achterom kijkt’ is al heel lang niet meer van toepassing, maar inmiddels komt er zoveel op de cfo af dat van hem of haar nieuwe competenties worden gevraagd. De auteurs signaleren vijf aandachtspunten voor cfo’s die hun rol als katalysator en strateeg willen uitbouwen.
De eerste 100 dagen als cfo van Triodos Bank
Over zijn eerste honderd dagen als cfo van Triodos Bank zegt Kees van Kalveen: ‘De focus op impact heeft mijn functie én mijn werkplezier verbreed.’
De nieuwe pensioenwerkelijkheid: vier uitdagingen en één bananenschil
De cfo is niet langer de doemdenker nu de hele board in scenario’s denkt
CFO Survey Deloitte: optimisme over de toekomst
Edwin Velzel (PGGM): ‘Geen gesomber over de implementatie van het nieuwe pensioenstelsel’
Hoofd ING investor relations, Mark Milders, brengt het verhaal achter de cijfers
