Bestel nu uw proefabonnement
Risk en finance
De ene crisis is de andere niet. Voor beroepsgroepen in het bedrijfsleven die zich bezig houden met de financiële risico’s van hun bedrijfsvoering (voorop de risk managers, controllers, accountants, registeraccountants, chief risk officers en chief finance officers) is de coronacrisis de eerste crisis in twee decennia gebleken waar zij niet kop van jut zijn gebleken.
Ga maar na. In 2000 leidden te hoge verwachtingen van beleggers maar net zozeer de al te ambitieuze plannen van cfo’s, cro’s en ceo’s, erop dat de internethype in één keer was afgelopen. Beurskoersen stortten in, talloze internetbedrijven gingen failliet. In de ‘nieuwe economie’ namelijk was geld uitgeven zogezegd belangrijker geweest dan geld verdienen. Of… toch niet.
De internetcrisis leidde er vervolgens weer toe dat in andere bedrijfstakken ineens grootschalig gesjoemel aan het licht kwam. Door de slechtere markomstandigheden echter slaagden bestuurders er bij onder andere het Amerikaanse nutsbedrijf Enron (dat ging failliet) en bij supermarktconcern Ahold (dat werd gered) niet langer in om gesjoemel onder de radar te houden. Grote boekhoudschandalen volgden wereldwijd.
Ook rondom private equity, dat sinds de eeuwwisseling in opmars is in Nederland, ontstonden de nodige problemen. Een aantal partijen bleken hun private equity-deelnemingen te gretig met schulden te hebben overladen.
De uitwassen leidden tot strengere wet- en regelgeving. Denk maar aan de Nederlandse corporate governance code voor goed bestuur, of de Amerikaanse Sarbanes Oxley act. Toezichthouders zoals De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kregen steeds meer verantwoordelijkheden en macht, wat vervolgens ook weer leidde tot een professionalisering van de finance en risk-afdelingen bij de grote concerns.
Opkomst chief risk officer
Die professionalisering kon echter niet voorkomen dat een volgende financiële crisis zich weer aandiende. De kredietcrisis vanaf 2007 raakte vooral de financiële sector en de bancaire sector. Kort daarna volgde de eurocrisis, die de eurozone en ook heel Europa in crisis dompelde. Juist in het hart van het kapitalistische systeem (de financiële sector) risico-regels systematisch werden omzeild en met de voeten getreden. Compliance bleek niet de oplossing. Een diepe economische crisis volgde. Banken wankelden of gingen failliet. De Europese Centrale Bank (ECB) moest redding brengen. Deze crisis leidde tot de opmars in de boardroom van de chief risk officer. Vooral in financiële concerns is de cro-functie inmiddels een centrale rol. Die houdt zich niet alleen met regels en compliance bezig maar ook met het stimuleren van goed gedrag. Tegenwoordig wordt de combinatie ook wel Hearts & Minds genoemd.
Terug naar het begin. Hoe anders zit het met de COVID-19 crisis. Aan de economische crisis die begon 2020 lag geen grootschalig frauderen of risicovol gedag ten grondslag, maar een gezondheidscrisis. De financial professionals staan bij deze crisis letterlijk buiten verdenking. Dit is geen crisis van te hoge schulden, te veel risico, of het voeren van een slechte boekhouding. De crisis is in eerste instantie veroorzaakt doordat COVID-19 ieders bewegingsvrijheid sterk beperkt.
Dat de finance professional of de chief financial officer niet kop van jut zijn, betekent ook weer niet dat ze het rustig kregen in deze crisis. Integendeel, ongekend waren in 2020 de omzetverliezen in veel bedrijfstakken. Of het nou bij private equity deelnemingen is, bij beursgenoteerde bedrijven of familiebedrijven, voor de cfo is het in de crisis juist alle hens aan dek.
Integrated reporting
Dat geldt, tot slot, niet alleen wat betreft risicomanagement of risicobeheersing. Ook de (register)accountant heeft het drukker gekregen. Consumenten en beleggers, mede kopschuw gemaakt door de crises van de afgelopen twee decennia, eisen van bedrijven veel meer transparantie en ‘een goed verhaal’. Dat goede verhaal betekent: ga je transparant en correct om met klanten, leveranciers, werknemers en andere stakeholders? Maar ook: hoe ziet de supply chain eruit? Hoe duurzaam of circulair is die? Voor organisaties leidt die toegenomen maatschappelijke druk ertoe dat ze niet enkel meer financieel dienen te rapporteren, maar ook over zaken als duurzaamheid en goed bestuur. Integrated reporting, heet het dan. Wat begon bij het Sustainability Report, waarin bedrijven over hun duurzaamheidsaspiraties vertellen, wordt steeds meer een centraal onderdeel van de bedrijfsvoering en daarmee de boekhoudgewoontes.
Investor relations gaat over investeren in investeerders
Hoe is het in Nederland gesteld met investor relations (IR)? Zijn die goed belegd bij de iro, de investor relations officer? Hoe zit het met het mandaat van de iro en voldoet hij of zij aan de verwachtingen van nu? Jesse Thiel van IR-communicatieplatform Q4 Inc. gaat in een serie artikelen voor Management Scope op zoek naar antwoorden op die vragen. Dit keer komt de IR-functionaris zelf aan het woord. ‘Verschillende stakeholders zullen gaan investeren met uitgesproken doelen. Dat verandert onze rol als deelnemer aan gesprekken met die investeerder.’
Lees verder
Wat kunnen venture capital-investeerders in deze turbulente tijd voor de zorg betekenen? Veel, menen investeerders Sander van Deventer en Pleuni Hooijman. Zij verbazen zich over inefficiëntie en de hand-op-de-knip-mentaliteit. ‘Er is veel fundamenteel onderzoek en geld nodig om een medicijn te ontwikkelen, investeringen in deze sector zijn broodnodig.’
Het ziet ernaar uit dat de tijd van alleen maar groei voor het Nederlandse bedrijfsleven voorlopig achter de rug is. Uit de nieuwe CFO Survey van Deloitte blijkt dat cfo’s zich voorbereiden op turbulente tijden. Voor een aantal cfo’s biedt deze fase kansen. Met COVID-19 in de rugtas hebben velen kunnen warmdraaien op het vlak van navigeren met onzekerheden in het vooruitzicht.
'De zorg heeft de diepe zakken van investeerders nodig'
Wat kunnen venture capital-investeerders in deze turbulente tijd voor de zorg betekenen? Veel, menen investeerders Sander van Deventer en Pleuni Hooijman. Zij verbazen zich over inefficiëntie en de hand-op-de-knip-mentaliteit. ‘Er is veel fundamenteel onderzoek en geld nodig om een medicijn te ontwikkelen, investeringen in deze sector zijn broodnodig.’
CFO Survey Deloitte: zo ziet de cfo de toekomst
Het ziet ernaar uit dat de tijd van alleen maar groei voor het Nederlandse bedrijfsleven voorlopig achter de rug is. Uit de nieuwe CFO Survey van Deloitte blijkt dat cfo’s zich voorbereiden op turbulente tijden. Voor een aantal cfo’s biedt deze fase kansen. Met COVID-19 in de rugtas hebben velen kunnen warmdraaien op het vlak van navigeren met onzekerheden in het vooruitzicht.
.png)
De invoering van het nieuwe pensioenstelsel heeft grote gevolgen voor alle stakeholders. Pensioenfondsen, uitkeringsinstanties, werkgevers, werknemers: iedereen moet aan de slag met de nieuwe wetgeving. Pensioenfonds ING-bestuurder Peter van Meel ziet open eindjes: ‘Veel zaken zijn straks logisch geregeld. Het probleem zit echter een slag dieper.’
Bedrijven die echt willen verduurzamen, moeten hun afdeling finance laten deelnemen aan dat traject, stelt Natalie Knight. De Amerikaanse is sinds 2020 cfo van Ahold Delhaize. ‘Finance heeft merkbaar impact op de duurzaamheidstransitie van Ahold Delhaize en andersom helpt duurzaamheid ons de toekomst van de financiële functie opnieuw vorm te geven, waarbij de integratie van niet-financiële kpi’s een keerpunt wordt.’
Ondernemingen zien zich geconfronteerd met nieuwe rapportagevereisten, die de cfo nopen tot het analyseren en herevalueren van zijn of haar eigen rol, plus de rol van de finance-afdeling als geheel. De cfo is niet alleen een belangrijke speler in de succesvolle transitie naar een duurzame onderneming, maar ook een leider die het voortouw kan nemen. Zelfkennis is ook in dit geval van belang: handelt u vooral als rentmeester, uitvoerder, katalysator of strateeg?
Peter van Meel voorziet problemen rondom het nieuwe pensioenstelsel
De invoering van het nieuwe pensioenstelsel heeft grote gevolgen voor alle stakeholders. Pensioenfondsen, uitkeringsinstanties, werkgevers, werknemers: iedereen moet aan de slag met de nieuwe wetgeving. Pensioenfonds ING-bestuurder Peter van Meel ziet open eindjes: ‘Veel zaken zijn straks logisch geregeld. Het probleem zit echter een slag dieper.’
Natalie Knight (Ahold Delhaize): 'Finance versnelt de duurzaamheidstransitie'
Bedrijven die echt willen verduurzamen, moeten hun afdeling finance laten deelnemen aan dat traject, stelt Natalie Knight. De Amerikaanse is sinds 2020 cfo van Ahold Delhaize. ‘Finance heeft merkbaar impact op de duurzaamheidstransitie van Ahold Delhaize en andersom helpt duurzaamheid ons de toekomst van de financiële functie opnieuw vorm te geven, waarbij de integratie van niet-financiële kpi’s een keerpunt wordt.’
De cfo: strateeg, uitvoerder, rentmeester of katalysator?
Ondernemingen zien zich geconfronteerd met nieuwe rapportagevereisten, die de cfo nopen tot het analyseren en herevalueren van zijn of haar eigen rol, plus de rol van de finance-afdeling als geheel. De cfo is niet alleen een belangrijke speler in de succesvolle transitie naar een duurzame onderneming, maar ook een leider die het voortouw kan nemen. Zelfkennis is ook in dit geval van belang: handelt u vooral als rentmeester, uitvoerder, katalysator of strateeg?
Annemieke Roobeek: 'De iro is vaak onbewust onbekwaam'
Hoe staat het in Nederland met investor relations (IR)? Zijn die goed belegd bij de investor relations officer (iro)? Hoe zit het met diens mandaat en voldoet hij of zij aan de verwachtingen van nu? Jesse Thiel van IR-platform Q4 Inc. gaat voor Management Scope op zoek naar antwoorden. Dit keer gaat Thiel in gesprek met ‘de toezichthouder’ – in de persoon van commissaris en Nyenrode-professor strategie en transformatie Annemieke Roobeek. Roobeek is uitgesproken: ‘Mijn ervaring is dat iro’s ongelooflijk conservatief zijn, hautain en extreem risico-avers.’
Lees verderMeest gelezen
Hoe private equity uit de crisis navigeert
Hoe navigeren private equity-investeerders hun portfoliobedrijven door de coronacrisis? Een dubbelinterview met François Gilbart, operating partner van Bain Capital, en Centrient Pharmaceuticals-ceo Rex Clements.
Corporates hebben wel oren naar financiële innovatie
Alternatieve financieringsvormen hebben een enorme vlucht genomen, ook corporates kijken met interesse naar wat alternatieve financiers te bieden hebben. Fintechbedrijven maken de dienst uit binnen deze dienstverlening.
Folkert Pama (a.s.r.): ‘Werkgevers moeten met pensioenen aan de bak’
Lars Kramer (ABN Amro): ‘Standaardiseren is riskant’
.jpg)
Wouter Bos wil van Invest-NL een leidende investeerder maken
.jpg)
Passende financiering voor elk bedrijf
Ook u kunt te maken krijgen met een massaclaim
Dilan Yeşilgöz-Zegerius: 'Venture capital is van essentieel belang in de energietransitie'
Simone Huis in 't Veld (Euronext) over spac’s en andere bedrijfsvormen aan de beurs
Bedrijven steken veel tijd en geld in het uitonderhandelen van de prijs en de voorwaarden bij een overname of het aangaan van een joint venture. Er wordt door bestuurders minder nagedacht over wat te doen als de samenwerking minder soepel gaat. Zeker bij internationale samenwerkingen spelen ingewikkelde cultuurkwesties. Van Doorne-partners Rogier Schellaars en Bas van Zelst adviseren over (het voorkomen van) geschillen. Als het tot procederen komt, zijn dit vijf spelregels om uw bestuurderspositie te borgen.
Auditcommissies moeten helpen bij een herwaardering van weerstandsvermogen en liquiditeitsrisico’s, bepleit viervoudig voorzitter Petri Hofsté. Tegelijkertijd moet de auditcommissie de financiële focus verbreden naar maatschappelijke waardecreatie. Challengen hoort er natuurlijk ook bij. ‘Dat kan best irritant gevonden worden.’
Als het toch tot procederen komt
Bedrijven steken veel tijd en geld in het uitonderhandelen van de prijs en de voorwaarden bij een overname of het aangaan van een joint venture. Er wordt door bestuurders minder nagedacht over wat te doen als de samenwerking minder soepel gaat. Zeker bij internationale samenwerkingen spelen ingewikkelde cultuurkwesties. Van Doorne-partners Rogier Schellaars en Bas van Zelst adviseren over (het voorkomen van) geschillen. Als het tot procederen komt, zijn dit vijf spelregels om uw bestuurderspositie te borgen.
Petri Hofsté: 'Auditcommissie moet traditionele financiële focus verbreden'
Auditcommissies moeten helpen bij een herwaardering van weerstandsvermogen en liquiditeitsrisico’s, bepleit viervoudig voorzitter Petri Hofsté. Tegelijkertijd moet de auditcommissie de financiële focus verbreden naar maatschappelijke waardecreatie. Challengen hoort er natuurlijk ook bij. ‘Dat kan best irritant gevonden worden.’
Sustainable finance is er niet alleen voor de grootste bedrijven
Hoe private equity stabiliteit kan bieden in crisistijd
Zorggroep 's Heeren Loo kijkt verder dan de commerciële banken
Corporate venturing: win-win, áls je het juridisch goed regelt
2021 brengt economisch herstel
