Bestel nu uw proefabonnement
Risk en finance
De ene crisis is de andere niet. Voor beroepsgroepen in het bedrijfsleven die zich bezig houden met de financiële risico’s van hun bedrijfsvoering (voorop de risk managers, controllers, accountants, registeraccountants, chief risk officers en chief finance officers) is de coronacrisis de eerste crisis in twee decennia gebleken waar zij niet kop van jut zijn gebleken.
Ga maar na. In 2000 leidden te hoge verwachtingen van beleggers maar net zozeer de al te ambitieuze plannen van cfo’s, cro’s en ceo’s, erop dat de internethype in één keer was afgelopen. Beurskoersen stortten in, talloze internetbedrijven gingen failliet. In de ‘nieuwe economie’ namelijk was geld uitgeven zogezegd belangrijker geweest dan geld verdienen. Of… toch niet.
De internetcrisis leidde er vervolgens weer toe dat in andere bedrijfstakken ineens grootschalig gesjoemel aan het licht kwam. Door de slechtere markomstandigheden echter slaagden bestuurders er bij onder andere het Amerikaanse nutsbedrijf Enron (dat ging failliet) en bij supermarktconcern Ahold (dat werd gered) niet langer in om gesjoemel onder de radar te houden. Grote boekhoudschandalen volgden wereldwijd.
Ook rondom private equity, dat sinds de eeuwwisseling in opmars is in Nederland, ontstonden de nodige problemen. Een aantal partijen bleken hun private equity-deelnemingen te gretig met schulden te hebben overladen.
De uitwassen leidden tot strengere wet- en regelgeving. Denk maar aan de Nederlandse corporate governance code voor goed bestuur, of de Amerikaanse Sarbanes Oxley act. Toezichthouders zoals De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kregen steeds meer verantwoordelijkheden en macht, wat vervolgens ook weer leidde tot een professionalisering van de finance en risk-afdelingen bij de grote concerns.
Opkomst chief risk officer
Die professionalisering kon echter niet voorkomen dat een volgende financiële crisis zich weer aandiende. De kredietcrisis vanaf 2007 raakte vooral de financiële sector en de bancaire sector. Kort daarna volgde de eurocrisis, die de eurozone en ook heel Europa in crisis dompelde. Juist in het hart van het kapitalistische systeem (de financiële sector) risico-regels systematisch werden omzeild en met de voeten getreden. Compliance bleek niet de oplossing. Een diepe economische crisis volgde. Banken wankelden of gingen failliet. De Europese Centrale Bank (ECB) moest redding brengen. Deze crisis leidde tot de opmars in de boardroom van de chief risk officer. Vooral in financiële concerns is de cro-functie inmiddels een centrale rol. Die houdt zich niet alleen met regels en compliance bezig maar ook met het stimuleren van goed gedrag. Tegenwoordig wordt de combinatie ook wel Hearts & Minds genoemd.
Terug naar het begin. Hoe anders zit het met de COVID-19 crisis. Aan de economische crisis die begon 2020 lag geen grootschalig frauderen of risicovol gedag ten grondslag, maar een gezondheidscrisis. De financial professionals staan bij deze crisis letterlijk buiten verdenking. Dit is geen crisis van te hoge schulden, te veel risico, of het voeren van een slechte boekhouding. De crisis is in eerste instantie veroorzaakt doordat COVID-19 ieders bewegingsvrijheid sterk beperkt.
Dat de finance professional of de chief financial officer niet kop van jut zijn, betekent ook weer niet dat ze het rustig kregen in deze crisis. Integendeel, ongekend waren in 2020 de omzetverliezen in veel bedrijfstakken. Of het nou bij private equity deelnemingen is, bij beursgenoteerde bedrijven of familiebedrijven, voor de cfo is het in de crisis juist alle hens aan dek.
Integrated reporting
Dat geldt, tot slot, niet alleen wat betreft risicomanagement of risicobeheersing. Ook de (register)accountant heeft het drukker gekregen. Consumenten en beleggers, mede kopschuw gemaakt door de crises van de afgelopen twee decennia, eisen van bedrijven veel meer transparantie en ‘een goed verhaal’. Dat goede verhaal betekent: ga je transparant en correct om met klanten, leveranciers, werknemers en andere stakeholders? Maar ook: hoe ziet de supply chain eruit? Hoe duurzaam of circulair is die? Voor organisaties leidt die toegenomen maatschappelijke druk ertoe dat ze niet enkel meer financieel dienen te rapporteren, maar ook over zaken als duurzaamheid en goed bestuur. Integrated reporting, heet het dan. Wat begon bij het Sustainability Report, waarin bedrijven over hun duurzaamheidsaspiraties vertellen, wordt steeds meer een centraal onderdeel van de bedrijfsvoering en daarmee de boekhoudgewoontes.
Investor relations gaat over investeren in investeerders
Hoe is het in Nederland gesteld met investor relations (IR)? Zijn die goed belegd bij de iro, de investor relations officer? Hoe zit het met het mandaat van de iro en voldoet hij of zij aan de verwachtingen van nu? Jesse Thiel van IR-communicatieplatform Q4 Inc. gaat in een serie artikelen voor Management Scope op zoek naar antwoorden op die vragen. Dit keer komt de IR-functionaris zelf aan het woord. ‘Verschillende stakeholders zullen gaan investeren met uitgesproken doelen. Dat verandert onze rol als deelnemer aan gesprekken met die investeerder.’
Lees verder
De functie van risk verandert, ziet Tanja Cuppen, cro van ABN AMRO: het takenpakket wordt breder en er moet meer aandacht zijn voor cultuur. Hoewel verandering tijd kost, is het risicomanagement binnen de bank volgens Cuppen goed geïncorporeerd. Sinds vorig jaar is ze ook commissaris van zorgverzekeraar Menzis, en ze ziet parallellen tussen zorgverzekeren en risicomanagement. ‘In beide gevallen geldt dat je beter kunt voorkomen dan genezen.’
Vroeger was het voor ondernemingen het ultieme doel: een beursnotering. De afgelopen 10 tot 15 jaar kiezen kleine en middelgrote bedrijven minder vaak voor de beurs. Veel ‘small- en midcaps’ vinden makkelijker kapitaal op de private markt. Zij kloppen vaker aan bij private equity-investeerders. ‘Elk bedrijf moet zijn eigen afweging maken.’
Tanja Cuppen (ABN AMRO) over de toekomst van de cro
De functie van risk verandert, ziet Tanja Cuppen, cro van ABN AMRO: het takenpakket wordt breder en er moet meer aandacht zijn voor cultuur. Hoewel verandering tijd kost, is het risicomanagement binnen de bank volgens Cuppen goed geïncorporeerd. Sinds vorig jaar is ze ook commissaris van zorgverzekeraar Menzis, en ze ziet parallellen tussen zorgverzekeren en risicomanagement. ‘In beide gevallen geldt dat je beter kunt voorkomen dan genezen.’
Beurs versus private equity
Vroeger was het voor ondernemingen het ultieme doel: een beursnotering. De afgelopen 10 tot 15 jaar kiezen kleine en middelgrote bedrijven minder vaak voor de beurs. Veel ‘small- en midcaps’ vinden makkelijker kapitaal op de private markt. Zij kloppen vaker aan bij private equity-investeerders. ‘Elk bedrijf moet zijn eigen afweging maken.’
.png)
Ondernemingen zien zich geconfronteerd met nieuwe rapportagevereisten, die de cfo nopen tot het analyseren en herevalueren van zijn of haar eigen rol, plus de rol van de finance-afdeling als geheel. De cfo is niet alleen een belangrijke speler in de succesvolle transitie naar een duurzame onderneming, maar ook een leider die het voortouw kan nemen. Zelfkennis is ook in dit geval van belang: handelt u vooral als rentmeester, uitvoerder, katalysator of strateeg?
Onder het nieuwe pensioenstelsel moeten werknemers zich beter dan nu verdiepen in hun toekomstige financiële positie. Wat is er nodig om hen daadwerkelijk in beweging te krijgen en hen goed te begeleiden bij het maken van keuzes? Folkert Pama, directeur pensioenen van verzekeraar a.s.r.: ‘We moeten voorkomen dat mensen niet weten waar ze precies voor kiezen. Dat vergt heel veel communicatie.’
ABN AMRO-cfo Lars Kramer leerde eerder bij Hellenic Bank hoe belangrijk het is om een heldere langetermijnvisie te hebben. Ondanks die heldere visie worstelt Kramer – net als de hele financiële sector en de internationale politiek – met uiterst belangrijke thema’s als witwassen en duurzaamheid. ‘Standaardiseren is riskant.’
De cfo: strateeg, uitvoerder, rentmeester of katalysator?
Ondernemingen zien zich geconfronteerd met nieuwe rapportagevereisten, die de cfo nopen tot het analyseren en herevalueren van zijn of haar eigen rol, plus de rol van de finance-afdeling als geheel. De cfo is niet alleen een belangrijke speler in de succesvolle transitie naar een duurzame onderneming, maar ook een leider die het voortouw kan nemen. Zelfkennis is ook in dit geval van belang: handelt u vooral als rentmeester, uitvoerder, katalysator of strateeg?
Folkert Pama (a.s.r.): ‘Werkgevers moeten met pensioenen aan de bak’
Onder het nieuwe pensioenstelsel moeten werknemers zich beter dan nu verdiepen in hun toekomstige financiële positie. Wat is er nodig om hen daadwerkelijk in beweging te krijgen en hen goed te begeleiden bij het maken van keuzes? Folkert Pama, directeur pensioenen van verzekeraar a.s.r.: ‘We moeten voorkomen dat mensen niet weten waar ze precies voor kiezen. Dat vergt heel veel communicatie.’
Lars Kramer (ABN Amro): ‘Standaardiseren is riskant’
ABN AMRO-cfo Lars Kramer leerde eerder bij Hellenic Bank hoe belangrijk het is om een heldere langetermijnvisie te hebben. Ondanks die heldere visie worstelt Kramer – net als de hele financiële sector en de internationale politiek – met uiterst belangrijke thema’s als witwassen en duurzaamheid. ‘Standaardiseren is riskant.’
Annemieke Roobeek: 'De iro is vaak onbewust onbekwaam'
Hoe staat het in Nederland met investor relations (IR)? Zijn die goed belegd bij de investor relations officer (iro)? Hoe zit het met diens mandaat en voldoet hij of zij aan de verwachtingen van nu? Jesse Thiel van IR-platform Q4 Inc. gaat voor Management Scope op zoek naar antwoorden. Dit keer gaat Thiel in gesprek met ‘de toezichthouder’ – in de persoon van commissaris en Nyenrode-professor strategie en transformatie Annemieke Roobeek. Roobeek is uitgesproken: ‘Mijn ervaring is dat iro’s ongelooflijk conservatief zijn, hautain en extreem risico-avers.’
Lees verderMeest gelezen
Hoe private equity uit de crisis navigeert
Hoe navigeren private equity-investeerders hun portfoliobedrijven door de coronacrisis? Een dubbelinterview met François Gilbart, operating partner van Bain Capital, en Centrient Pharmaceuticals-ceo Rex Clements.
Corporates hebben wel oren naar financiële innovatie
Alternatieve financieringsvormen hebben een enorme vlucht genomen, ook corporates kijken met interesse naar wat alternatieve financiers te bieden hebben. Fintechbedrijven maken de dienst uit binnen deze dienstverlening.
Wouter Bos wil van Invest-NL een leidende investeerder maken
.jpg)
.jpg)
Passende financiering voor elk bedrijf
Ook u kunt te maken krijgen met een massaclaim
Dilan Yeşilgöz-Zegerius: 'Venture capital is van essentieel belang in de energietransitie'
Simone Huis in 't Veld (Euronext) over spac’s en andere bedrijfsvormen aan de beurs
René Maatman pleit voor meer eerlijkheid rondom het pensioen
Achterstand UWV: meer keuringsartsen nodig
Duurzame strategieën zijn mainstream geworden, en daarmee groeit ook de aandacht voor duurzame financiering. Om die financiële stromen in kaart te brengen heeft Vlerick Business School het Centre for Sustainable Finance opgericht. Kartrekker en directeur is professor David Veredas.
Private equity-investeerder Bain Capital is eigenaar van kinderwagenproducent Bugaboo, dat in 2020 ondanks schokeffecten op de verkoop in de eerste coronagolf goed presteerde. Jurjen van der Wiel van Bain en Bugaboo-ceo Adriaan Thierry vertellen over de kracht van private equity in volatiele tijden. ‘Natuurlijk is er aanvankelijk kritisch naar onze financiële positie gekeken, maar er is nooit sprake geweest van paniekvoetbal.’
Sustainable finance is er niet alleen voor de grootste bedrijven
Duurzame strategieën zijn mainstream geworden, en daarmee groeit ook de aandacht voor duurzame financiering. Om die financiële stromen in kaart te brengen heeft Vlerick Business School het Centre for Sustainable Finance opgericht. Kartrekker en directeur is professor David Veredas.
Hoe private equity stabiliteit kan bieden in crisistijd
Private equity-investeerder Bain Capital is eigenaar van kinderwagenproducent Bugaboo, dat in 2020 ondanks schokeffecten op de verkoop in de eerste coronagolf goed presteerde. Jurjen van der Wiel van Bain en Bugaboo-ceo Adriaan Thierry vertellen over de kracht van private equity in volatiele tijden. ‘Natuurlijk is er aanvankelijk kritisch naar onze financiële positie gekeken, maar er is nooit sprake geweest van paniekvoetbal.’
Zorggroep 's Heeren Loo kijkt verder dan de commerciële banken
Corporate venturing: win-win, áls je het juridisch goed regelt
2021 brengt economisch herstel
Diederik Samsom: 'Privaat geld is noodzakelijk voor een groenere toekomst'
Beter beslissen op basis van data? Laat dat aan de cfo over
