Risk en finance
De ene crisis is de andere niet. Voor beroepsgroepen in het bedrijfsleven die zich bezig houden met de financiële risico’s van hun bedrijfsvoering (voorop de risk managers, controllers, accountants, registeraccountants, chief risk officers en chief finance officers) is de coronacrisis de eerste crisis in twee decennia gebleken waar zij niet kop van jut zijn gebleken.
Ga maar na. In 2000 leidden te hoge verwachtingen van beleggers maar net zozeer de al te ambitieuze plannen van cfo’s, cro’s en ceo’s, erop dat de internethype in één keer was afgelopen. Beurskoersen stortten in, talloze internetbedrijven gingen failliet. In de ‘nieuwe economie’ namelijk was geld uitgeven zogezegd belangrijker geweest dan geld verdienen. Of… toch niet.
De internetcrisis leidde er vervolgens weer toe dat in andere bedrijfstakken ineens grootschalig gesjoemel aan het licht kwam. Door de slechtere markomstandigheden echter slaagden bestuurders er bij onder andere het Amerikaanse nutsbedrijf Enron (dat ging failliet) en bij supermarktconcern Ahold (dat werd gered) niet langer in om gesjoemel onder de radar te houden. Grote boekhoudschandalen volgden wereldwijd.
Ook rondom private equity, dat sinds de eeuwwisseling in opmars is in Nederland, ontstonden de nodige problemen. Een aantal partijen bleken hun private equity-deelnemingen te gretig met schulden te hebben overladen.
De uitwassen leidden tot strengere wet- en regelgeving. Denk maar aan de Nederlandse corporate governance code voor goed bestuur, of de Amerikaanse Sarbanes Oxley act. Toezichthouders zoals De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kregen steeds meer verantwoordelijkheden en macht, wat vervolgens ook weer leidde tot een professionalisering van de finance en risk-afdelingen bij de grote concerns.
Opkomst chief risk officer
Die professionalisering kon echter niet voorkomen dat een volgende financiële crisis zich weer aandiende. De kredietcrisis vanaf 2007 raakte vooral de financiële sector en de bancaire sector. Kort daarna volgde de eurocrisis, die de eurozone en ook heel Europa in crisis dompelde. Juist in het hart van het kapitalistische systeem (de financiële sector) risico-regels systematisch werden omzeild en met de voeten getreden. Compliance bleek niet de oplossing. Een diepe economische crisis volgde. Banken wankelden of gingen failliet. De Europese Centrale Bank (ECB) moest redding brengen. Deze crisis leidde tot de opmars in de boardroom van de chief risk officer. Vooral in financiële concerns is de cro-functie inmiddels een centrale rol. Die houdt zich niet alleen met regels en compliance bezig maar ook met het stimuleren van goed gedrag. Tegenwoordig wordt de combinatie ook wel Hearts & Minds genoemd.
Terug naar het begin. Hoe anders zit het met de COVID-19 crisis. Aan de economische crisis die begon 2020 lag geen grootschalig frauderen of risicovol gedag ten grondslag, maar een gezondheidscrisis. De financial professionals staan bij deze crisis letterlijk buiten verdenking. Dit is geen crisis van te hoge schulden, te veel risico, of het voeren van een slechte boekhouding. De crisis is in eerste instantie veroorzaakt doordat COVID-19 ieders bewegingsvrijheid sterk beperkt.
Dat de finance professional of de chief financial officer niet kop van jut zijn, betekent ook weer niet dat ze het rustig kregen in deze crisis. Integendeel, ongekend waren in 2020 de omzetverliezen in veel bedrijfstakken. Of het nou bij private equity deelnemingen is, bij beursgenoteerde bedrijven of familiebedrijven, voor de cfo is het in de crisis juist alle hens aan dek.
Integrated reporting
Dat geldt, tot slot, niet alleen wat betreft risicomanagement of risicobeheersing. Ook de (register)accountant heeft het drukker gekregen. Consumenten en beleggers, mede kopschuw gemaakt door de crises van de afgelopen twee decennia, eisen van bedrijven veel meer transparantie en ‘een goed verhaal’. Dat goede verhaal betekent: ga je transparant en correct om met klanten, leveranciers, werknemers en andere stakeholders? Maar ook: hoe ziet de supply chain eruit? Hoe duurzaam of circulair is die? Voor organisaties leidt die toegenomen maatschappelijke druk ertoe dat ze niet enkel meer financieel dienen te rapporteren, maar ook over zaken als duurzaamheid en goed bestuur. Integrated reporting, heet het dan. Wat begon bij het Sustainability Report, waarin bedrijven over hun duurzaamheidsaspiraties vertellen, wordt steeds meer een centraal onderdeel van de bedrijfsvoering en daarmee de boekhoudgewoontes.
Bas Brouns (KLM): ‘De marge omhoog krijgen is onze grootste zorg’
Al bijna 30 jaar werkt Bas Brouns in diverse financiële functies bij KLM. Sinds april 2024 draagt hij als cfo de eindverantwoordelijkheid voor de financiën van de Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Brouns heeft op een cruciaal moment plaatsgenomen in de financiële cockpit: KLM moet miljarden investeren in vlootvernieuwing, terwijl de winstgevendheid achterblijft bij die van zustermaatschappij Air France. ‘Het lijkt erop dat KLM niet gemaakt is voor snelle groei.’
Lees verder
Recente cijfers van het Centraal Planbureau en ABN AMRO schetsen een positief beeld van de Nederlandse koopkracht. Huishoudens met inkomens tussen 21.000 en 70.000 euro hadden in 2023 meer geld vrij te besteden dan in 2019, ondanks sterke prijsstijgingen. Maar uit een nieuw onderzoek van Deloitte, Financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens, blijkt dat bijna de helft van alle Nederlandse huishoudens – 47 procent – desondanks financieel kwetsbaar of ongezond is. Wat is hiertegen te doen?
Internationale spanningen en een escalerende handelsoorlog zorgen voor grote onzekerheid. De rol van cfo’s – die zullen moeten meebewegen met nieuwe handelsstromen en alert moeten zijn op nieuwe marktkansen – is strategischer dan ooit. Maar er is ook reden tot optimisme, zo was de boodschap tijdens het recente CFOdiner van Deloitte in H'ART Museum in Amsterdam. ‘Voor bedrijven die zich durven te herpositioneren, doen zich nieuwe kansen voor.’
Financiële kwetsbaarheid in Nederland
Recente cijfers van het Centraal Planbureau en ABN AMRO schetsen een positief beeld van de Nederlandse koopkracht. Huishoudens met inkomens tussen 21.000 en 70.000 euro hadden in 2023 meer geld vrij te besteden dan in 2019, ondanks sterke prijsstijgingen. Maar uit een nieuw onderzoek van Deloitte, Financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens, blijkt dat bijna de helft van alle Nederlandse huishoudens – 47 procent – desondanks financieel kwetsbaar of ongezond is. Wat is hiertegen te doen?
De cfo als strategisch navigator in een nieuwe wereldorde
Internationale spanningen en een escalerende handelsoorlog zorgen voor grote onzekerheid. De rol van cfo’s – die zullen moeten meebewegen met nieuwe handelsstromen en alert moeten zijn op nieuwe marktkansen – is strategischer dan ooit. Maar er is ook reden tot optimisme, zo was de boodschap tijdens het recente CFOdiner van Deloitte in H'ART Museum in Amsterdam. ‘Voor bedrijven die zich durven te herpositioneren, doen zich nieuwe kansen voor.’
Tot aan het einde van de 20e eeuw leek steeds verdere globalisering onontkoombaar. Maar het tij is gekeerd. De afgelopen jaren stelden de Verenigde Staten zich steeds protectionistischer op. Die lijn wordt de komende jaren onder Donald Trump voortgezet. Hoe kunnen Nederlandse bedrijven zich hiertegen wapenen?
Bedrijven formuleerden de afgelopen jaren ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen. Langzaam maken die verwachtingen plaats voor realisme. Het besef groeit dat de transitie naar een duurzamer bedrijfsmodel complex en kostbaar is, constateert Mohamed Bouker, partner bij Deloitte. Zijn boodschap: communiceer transparant en eerlijk naar alle stakeholders. Ook als dat lastig is.
Hoe neem je sustainability mee in de financiële sturing van een organisatie? Hoe ga je om met de spanningen tussen kortetermijnresultaten en langetermijndoelen en hoe snel kun je verduurzamen? Het zijn vragen waar iedere cfo mee te maken krijgt. De experts aan onze rondetafel laten hun licht schijnen over financiële sturing voor een duurzame toekomst. ‘Het bepalen van het tempo waarin je de stappen neemt, daar geeft de cfo richting aan.’
Nederland let op: Trump kiest voor America First
Tot aan het einde van de 20e eeuw leek steeds verdere globalisering onontkoombaar. Maar het tij is gekeerd. De afgelopen jaren stelden de Verenigde Staten zich steeds protectionistischer op. Die lijn wordt de komende jaren onder Donald Trump voortgezet. Hoe kunnen Nederlandse bedrijven zich hiertegen wapenen?
Cfo, wees eerlijk over de haalbaarheid van duurzaamheidsambities
Bedrijven formuleerden de afgelopen jaren ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen. Langzaam maken die verwachtingen plaats voor realisme. Het besef groeit dat de transitie naar een duurzamer bedrijfsmodel complex en kostbaar is, constateert Mohamed Bouker, partner bij Deloitte. Zijn boodschap: communiceer transparant en eerlijk naar alle stakeholders. Ook als dat lastig is.
De cfo als challenger en aanjager
Hoe neem je sustainability mee in de financiële sturing van een organisatie? Hoe ga je om met de spanningen tussen kortetermijnresultaten en langetermijndoelen en hoe snel kun je verduurzamen? Het zijn vragen waar iedere cfo mee te maken krijgt. De experts aan onze rondetafel laten hun licht schijnen over financiële sturing voor een duurzame toekomst. ‘Het bepalen van het tempo waarin je de stappen neemt, daar geeft de cfo richting aan.’
Jaap van Manen en Marlies de Vries over de Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR)
Weten dat een grootschalig project dreigt te mislukken of weten dat de logistiek binnen een divisie niet op rolletjes loopt: vanaf 1 januari 2025 mogen bestuurders potentiële risico’s niet meer onder de pet houden dankzij de komst van de lang besproken Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR). VOR-werkgroepvoorzitter Jaap van Manen en hoogleraar Marlies de Vries geven hun visie op de VOR. ‘Eerlijk vertellen wat er speelt op het vlak van risicomanagement getuigt van gezonde koopmansgeest.’
Lees verderMeest gelezen
Waarom kopen bedrijven massaal hun eigen aandelen terug?
Bedrijven verzuipen in cash. Om de aandeelhouders te behagen, wordt voor miljarden euro's aan eigen aandelen teruggekocht op de beurs. Maar wat schiet het bedrijf daar zelf mee op?
Dít vinden techinvesteerders aantrekkelijk
Waar moeten bedrijven aan voldoen om in de smaak te vallen bij drie groeiende techinvesteerders? Onze rondetafeldeelnemers zijn verbonden aan investeringsmaatschappijen met grote impact op het softwarelandschap in Nederland.
CFO survey Deloitte: AI en finance gaan prima samen
Leon van Riet (NN Group) over de pensioentransitie: ‘Geen tijd te verliezen’
Van changemaker-cfo tot chief value officer
Jos Baeten (a.s.r.): ‘Drie principes bij consolidatie’
Felice Verduyn-Van Weegen: ‘Er liggen nog zoveel gamechangers in biotech te wachten’
Ewout Prins: ‘Private equity weren uit de zorgsector is zeer onverstandig’
NIS2-richtlijn: cybersecurity vergt samenwerking
Menig ondernemer kent de groeiparadox: hoe groter de organisatie, hoe meer complexiteit, waarna het lastiger wordt kansen te verzilveren. Succes hangt samen met het in stand houden van de mentaliteit die de oprichter ooit met zich meebracht, blijkt tijdens het Founder’s Mentality-event van Axeco. ‘Koester je kernwaarden.’
Over haar eerste honderd dagen als chief finance & risk officer zegt Barbara Bakker: ‘Het is een spannende tijd voor asset managers.’
Een remedie tegen groeipijnen: doe zoals de oprichter ooit deed
Menig ondernemer kent de groeiparadox: hoe groter de organisatie, hoe meer complexiteit, waarna het lastiger wordt kansen te verzilveren. Succes hangt samen met het in stand houden van de mentaliteit die de oprichter ooit met zich meebracht, blijkt tijdens het Founder’s Mentality-event van Axeco. ‘Koester je kernwaarden.’
De eerste 100 dagen als cfro van APG Asset Management
Over haar eerste honderd dagen als chief finance & risk officer zegt Barbara Bakker: ‘Het is een spannende tijd voor asset managers.’
Steeds meer nadruk op impactvol en duurzaam investeren
Duurzame sleutelrol voor de cfo
De drietrapsraket die partnerpensioen heet, wordt een ingewikkelde puzzel
Private equity en de duurzame transitie van het mkb
Cfo, pak de rol van katalysator en strateeg
