Ewout Prins: ‘Private equity weren uit de zorgsector is zeer onverstandig’

Waarom is de zorgsector interessant voor private equity- investeerders?
‘Het is een omvangrijke markt met aanbieders die niet altijd uitblinken in innovatie en ondernemerschap. Voor een private equity-investeerder liggen er volop kansen. Door meer ondernemerschap in organisaties te brengen en processen soepeler te laten verlopen, verbeteren de prestaties op het vlak van zorgkwaliteit en efficiëntie. Zo neemt uiteindelijk de waarde van een bedrijf toe.’

Welke investeringen doet Holland Capital in de zorg?
‘We investeren in zorgverleners, zoals klinieken en praktijken, maar ook in ontwikkelaars of distributeurs van medische producten en in bedrijven die ICT voor de zorg ontwikkelen. We investeren groeikapitaal in medische startups en ondersteunen bedrijfsovernames en consolidatie door middel van buyout-kapitaal. Holland Capital focust zich naast het thema healthcare van het begin af aan sterk op technology. Vaak liggen de investeringen op het snijvlak van beide thema’s, omdat digitalisering essentieel is om innovatie in de zorg te realiseren.’

Hoe ziet de samenwerking met zorgondernemingen eruit?
‘We werken nauw samen met de ondernemers of managementteams. Wij adviseren over de strategie en over de financiële en operationele bedrijfsvoering. Daarmee zijn we een waardevolle sparringpartner. Vaak kan de organisatie een professionaliseringsslag maken. We hebben specialisten die kunnen begeleiden bij het verbeteren van bijvoorbeeld de governance of bij een overnametraject en de daaropvolgende integratie.’

Vorig jaar lagen de kosten voor de zorg voor het eerst hoger dan 100 miljard. Hoe draagt u als investeerder bij aan betere en betaalbare zorg?
‘Bij zorgverleners zetten we onze kennis in om processen efficiënter in te richten. We introduceren innovatieve producten of slimmere IT-oplossingen. Zo kan de organisatie patiënten vaak betere zorg bieden tegen vergelijkbare kosten, terwijl de wachtlijsten ook korter zijn. We richten ons nadrukkelijk ook op medewerkers. De zorgsector kampt met grote personeelstekorten, terwijl de vraag naar zorg alleen maar toeneemt. Zorgorganisaties moeten dus aantrekkelijk blijven als werkgever. Ze zullen moeten investeren in ontwikkeling van medewerkers en het vergroten van werkplezier. Ook de randvoorwaarden zijn belangrijk. Een organisatie creëert makkelijker tevreden medewerkers als processen soepel verlopen. Dankzij innovatieve tools kunnen zorgprofessionals efficiënter werken en blijft er meer tijd over voor zorgverlening. Daarmee wordt tegelijkertijd de arbeidsproductiviteit verhoogd. En dat betekent dat er meer patiënten geholpen worden.’

U investeert in de zorg, een sector die deels met publiek geld bekostigd wordt. Hoe gaat u om met deze maatschappelijke verantwoordelijkheid?
‘We realiseren ons goed dat er een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid op onze schouders rust. Daarom besteden we veel aandacht aan de governance. Die moet gewoon goed op orde zijn binnen de organisaties waarin we participeren. Er is niet alleen een raad van commissarissen of een raad van toezicht, we zorgen er ook voor dat zowel het personeel als de patiënten een stem hebben. Daarnaast onderhouden we nauwe contacten met betalende partijen in de zorg, zoals de zorgverzekeraars en de gemeenten. Met de feedback van al deze stakeholders proberen we de organisatie continu te verbeteren. Een onderneming is pas goed als de medewerkers en patiënten tevreden zijn.’

Critici vinden dat de zorgsector niet gebaat is bij op winst of rendement beluste commerciële partijen, zoals private equity-partijen. Er wordt gesteld dat deze investeerders belastinggeld uit bedrijven trekken. Wat vindt u daarvan?
‘De zorg staat voor grote uitdagingen. Door de vergrijzing neemt niet alleen de zorgvraag toe, maar neemt ook het aantal zorgprofessionals af. Daarnaast zullen de zorgkosten drastisch toenemen. Innovatie, efficiëntere bedrijfsvoering en een hogere arbeidsproductiviteit zijn nodig om ook in de toekomst aan elke Nederlander zorg te kunnen bieden voor een acceptabele prijs. Investeerders met kennis van de markt spelen daarbij een belangrijke rol. Zij zorgen ervoor dat die noodzakelijke innovaties en procesverbeteringen worden doorgevoerd.
Er leeft nu vaak het beeld dat investeerders in een zorgorganisatie stappen om er zoveel mogelijk geld uit te halen. Dat is pertinent niet juist. Wij keren geen dividend uit en plukken de organisatie niet kaal. Integendeel. We investeren juist in zorgaanbieders om ze innovatiever en slagvaardiger te maken. Het leidt tot tevreden patiënten en medewerkers, waardoor de organisatie groeit en ook in waarde toeneemt. Voor ons is die waardecreatie uiteindelijk relevant, omdat we de onderneming na zo’n vijf tot zeven jaar verkopen. Vaak komt het bedrijf in handen van een grotere investeerder die een volgende groeispurt kan realiseren.’

Kunt u een voorbeeld geven?
‘We hebben in het verleden geïnvesteerd in Opdidakt, dat zich richt op kinderen met leer- en ontwikkelproblemen. De onderneming onderscheidde zich dankzij innovatieve methodieken en had veel potentie. We ondersteunden de ondernemer bij het openen van nieuwe vestigingen en bij het doen van overnames. Daarmee nam niet alleen de omvang van de onderneming toe, maar ook de kwaliteit van de zorg. We werkten geleidelijk ook samen met zorgverzekeraars en gemeenten. Toen de onderneming flink was gegroeid in de regio Zuid-Holland, verkochten we het bedrijf aan een grotere investeerder. Deze voegde er andere bedrijven aan toe, waardoor Opdidakt nu in heel Nederland kinderen met leer- en ontwikkelproblemen passende zorg kan bieden. Door een derde, nog grotere investeerder kwamen er later nog andere organisaties in de geestelijke gezondheidszorg bij. Opdidakt is tegenwoordig een belangrijke speler in de jeugdzorg.’

Toch ligt private equity in de zorg vaak onder vuur. Onlangs nam de Tweede Kamer nog een motie aan met de oproep om private equity te weren uit de zorg. Wat zou u willen zeggen tegen de Kamerleden die voor stemden?
‘Holland Capital heeft recentelijk meegewerkt aan een aantal onderzoeken naar de rol van private equity in de zorg. Deze onderzoeken zijn uitgevoerd op verzoek van de Tweede Kamer. Als investeerder juichen we dergelijke initiatieven toe, omdat er op deze manier een eerlijk debat kan worden gevoerd. Tenminste, dat dachten we. De conclusies van het eerste onderzoek dat zich richtte op de jeugdzorg, zijn alleen maar positief. Zo presteren zorgondernemingen die in handen zijn van een private equity-partij beter op zaken als governance, innovatie en financiële resultaten. Ook ligt de kwaliteit hoog. Patiënten omschrijven de bewuste bedrijven als professioneel en vernieuwend en menen dat de betreffende innovaties essentieel zijn om de sector verder te brengen. Toch wordt dit positieve verhaal uiteindelijk niet in de Tweede Kamer verteld. Hoe dat kan gebeuren? In het onderzoek wordt gedefinieerd hoe hoog de potentiële risico’s zijn van verschillende ondernemingen die actief zijn in de zorg. Op een aantal van die risico’s scoren private equity-investeerders slecht. Zo hebben private equity-bedrijven vaak een complexere financiële constructie dan reguliere ondernemingen. Daar is niks spannends aan. Als een private equity-partij investeert, gebeurt dat meestal via een holding. In het rapport worden deze potentiële risico’s dan ook genuanceerd – de onderzoekers constateren dat dit geen probleem hoeft te zijn. Desalniettemin slagen enkele politieke partijen erin om deze potentiële risico’s te presenteren als een groot gevaar. Zij dienden een motie in met het pleidooi om private equity-partijen te weren uit de zorg. Deze motie werd aangenomen met 85 stemmen.
Ik zou de betreffende Kamerleden op het hart willen drukken dat ze zich vooral op feiten moeten baseren. De ingenomen standpunten komen nu vooral voort uit onderbuikgevoel. Natuurlijk is het van belang dat zorgondernemingen zich aan de wet- en regelgeving houden. Dat ze kwaliteit van zorg leveren en transparant zijn. Partijen die dat niet doen, moeten stevig worden aangepakt. Dit geldt voor alle zorgondernemingen en alle betrokken aandeelhouders, of dit nu private equity-investeerders zijn of niet. Ik begrijp niet waarom een bepaalde groep aandeelhouders geweerd zou moeten worden. Zeker niet als is aangetoond dat die een positieve bijdrage kunnen leveren binnen de zorgmarkt.’

Zal het sentiment in de politiek veranderen, denkt u?
‘Binnenkort worden de resultaten verwacht van een omvangrijker, sectorbreed onderzoek naar de rol van private equity in de zorg. Ook aan dit onderzoek hebben we meegewerkt. Ik verwacht dat ook dit rapport positief zal oordelen over de rol van private equity-partijen. We hebben het vertrouwen dat de Tweede Kamer tot inkeer zal komen en zal erkennen dat een toegankelijk en betaalbaar zorgsysteem eerder haalbaar is met private equity.’

Dit interview is gepubliceerd in Management Scope 04 2024.