Familiebedrijf Gassan Diamonds: Briljant Bedrijf
Met vijftig kilo aan diamanten en juwelen in een magnetrondoos wist diamantsorteerder Dennis P. op 4 augustus 2001 langs de portier van zijn werkgever Gassan Diamonds te komen. De edelstenen hadden een inkoopwaarde van een kleine tien miljoen euro en daarmee is deze juwelenroof de grootste uit de Nederlandse geschiedenis.
Directeur Benno Leeser: ‘Mijn moeder zei nog: "Dit kan nooit het werk van een professionele organisatie zijn geweest. Die hadden vooraf een kansberekeningsommetje gemaakt en geconcludeerd dat de kans wel erg klein zou zijn dat drie afzonderlijke medewerkers die dag steken zouden laten vallen.'
Berouw
Dennis P. kreeg ruim een maand later berouw, gaf zichzelf aan bij de politie en verstrekte aanwijzingen over de plek waar de diamanten zouden liggen. ‘De buit is uiteindelijk voor 85 procent teruggevonden,' vertelt Leeser, die inmiddels plaats heeft genomen in zijn kantoor, een grote ruimte met uitzicht op de Amsterdamse Nieuwe Uilenburgerstraat.
Openbaar kunstwerk
‘De stenen zaten in twee koffers die verstopt waren in een openbaar kunstwerk langs de Hoge Ring in Almere. We waren natuurlijk heel erg blij dat die stenen terugkwamen. Voor een diefstal als deze, waarbij je eigen personeel de dader is, kun je je als bedrijf in onze branche namelijk niet verzekeren.'
Voorbode
Dit incident - zo blijkt later - was in feite de voorbode voor moeilijker tijden voor Gassan Diamonds, Neerlands oudste en grootste diamantslijperij met in totaal zo'n vierhonderd medewerkers. Het bedrijf heeft zich in de 65 jaar van zijn bestaan ontwikkeld tot een internationale speler met tientallen shops verspreid over de hele wereld: van Londen Heathrow tot Hong Kong. Maar de tijden zijn lastig.
9-11
Leeser: ‘Tot 2001 leek het met het bedrijf alleen maar de goede kant op te kunnen gaan. Toen kwam de roof. En letterlijk op de dag dat wij de teruggevonden stenen aan het controleren waren, vlogen twee vliegtuigen het World Trade Centre in en veranderde de wereld. Het aantal toeristen liep drastisch terug en economieën stortten in.
Leegloop uit Azië
In 2003 kwam daar ook nog de ziekte SARS overheen, waardoor we jaarlijks niet langer tachtigduizend Aziatische bezoekers kregen, maar nog slechts vijftienduizend. Voor onze business is zo'n teruggang erg voelbaar. Sinds vorig jaar is daar dan ook nog de financiële crisis bijgekomen. Ook dat merken we.
Toeristische attractie
Gassan Diamonds is een van de grootste toeristische attracties in Amsterdam. Op dit moment komen hier naar de Nieuwe Uilenburgerstraat jaarlijks zo'n 350 duizend bezoekers. Dat waren er meer. Het moge duidelijk zijn dat we als gevolg van al deze ontwikkelingen een moeizame periode achter de rug hebben.'
Middenklasse
De grootste pijn is zichtbaar bij de middenklasse, zo constateert Leeser. ‘De hoeveelheid aankopen tussen de duizend en tienduizend euro is het afgelopen jaar aanzienlijk afgenomen. In de categorie daarboven signaleren we daarentegen weinig verschil. Mensen met veel geld blijven wel kopen. Maar eerlijk gezegd verkoop ik liever tien keer een ring van duizend euro, dan één keer een ring van tienduizend euro.'
Spending power
Wat hem betreft is dit een van de zwaarste recessies die hij heeft meegemaakt. Leeser: ‘We zien bijvoorbeeld dat de mensen die vandaag de dag een kamer hebben geboekt in een vijfsterrenhotel, aanzienlijk minder bemiddeld zijn dan voorheen.
Dumpprijzen
Die kamers worden soms voor dumpprijzen weggedaan, met als gevolg dat de spending power van deze groep toeristen is afgenomen. Toch heb ik het idee dat de markt weer langzaam aantrekt en dat we betere tijden tegemoet gaan. De bezoekersaantallen nemen weer toe en met een beetje geluk gaat ook de koopkracht snel weer omhoog.'
FEYENOORD
Benno Leeser is een geboren en getogen Amsterdammer en tegelijkertijd een rasechte Feyenoord-fan. ‘Toen ik jong was, was het een en al Ajax dat de klok sloeg. Ajacied Rinus Michels was de beste vriend van mijn vader. Om mijn vader te sarren leerde hij mij als kind om te zeggen: "Ajax bah, Feyenoord hup". Daar had ik wel oren naar.
Geen woorden, maar daden
Als kind wil je je op een bepaald moment immers afzetten tegen je vader. Bovendien sprak de mentaliteit van "geen woorden maar daden" me wel aan. Feyenoord was dus al heel snel mijn club. En ik houd nog steeds van die club.'
Derde generatie
Leeser is de derde generatie die aan het roer staat van deze inmiddels internationale onderneming. Het was de getalenteerde diamantslijper en Leesers grootvader Samuel Gassan die in oktober 1945 het bedrijf, dat zowel ruwe als geslepen diamanten im- en exporteerde, oprichtte.
Groothandel en detaillist
Leeser: ‘Gassan Diamonds was groothandel en detaillist tegelijk, en dat zijn we nog steeds. We doen ook vandaag de dag nog steeds alles: we zijn producent, groothandel én verkopen aan de eindconsument.' Toen Samuel Gassan in 1983 overleed, werd het bedrijf overgenomen door zijn kleinzoons Benno en Guy Leeser.
Broederband
Leeser: ‘Zelf werkte ik al sinds 1973 in het bedrijf. Mijn jongere broer Guy kwam in 1980 bij Gassan Diamonds werken. Hij is momenteel verantwoordelijk voor het kantoor in New York.' Beide broers zijn voor vijftig procent aandeelhouder in het bedrijf, maar Benno staat aan het roer van de onderneming. Leeser: ‘Ik geloof in één kapitein op een schip, en in dit geval ben ik dat.'
Moeder als president-commissaris
De moeder van Leeser, mevrouw Gassan, is president-commissaris bij het bedrijf. Ook de vrouw, dochter en stiefkinderen van Leeser zijn werkzaam in het bedrijf. ‘Mijn vrouw zit hiernaast in "opa's kamer". Zij houdt zich bezig met de corporate identity, maar is ook vaak betrokken bij de verkoop aan klanten.
FAMILIEBERAAD
De oudste zoon van zijn vrouw is verantwoordelijk voor de inkoop van juwelen en haar jongste zoon houdt zich bezig met de inkoop van horloges. ‘Kijk,' zegt Leeser, terwijl hij naar de andere kant van de kamer wandelt. ‘Hier ziet u een doos met unieke exemplaren - limited editions - van horloges die speciaal voor de Miljonair Fair zijn gemaakt.'
Lecoultre of Rolex
Een daarvan is de IWC Portugese met bruine wijzerplaat, bruin leren band en 18 karaat rosé goud. Prijs: ruim 18 duizend euro. Zelf draagt Leeser bij voorkeur Jaeger Lecoultre of Rolex. ‘We verkopen vrijwel alle merken horloges,' vertelt hij. ‘Van Swatch tot Rolex van Longines tot Chopard. Afhankelijk van de locatie zijn het vooral horloges of juwelen die we verkopen. Hier, op de Nieuwe Uilenburgerstraat, verkopen we voor 90 procent diamanten. Op de Dam, op Schiphol en op andere vliegvelden zijn het vooral horloges.'
Geen familieberaad
Hoewel er heel wat familieleden werkzaam zijn in het bedrijf, is van familieberaad niet echt sprake. ‘We hebben commissarisvergaderingen en directievergaderingen, maar daaraan nemen meer mensen deel dan familieleden alleen.' Als het aan Leeser ligt, zal het bedrijf echter hoe dan ook in de familie blijven. ‘Dat is wel mijn wens, maar daar hebben we nog geen afspraken over gemaakt. We hebben bijvoorbeeld nog geen familiestatuut. Ook is nog niet duidelijk wanneer ik het stokje zal overdragen. Ik heb altijd gezegd dat ik zou stoppen op mijn 49ste. Ik ben nu 54 en doe dit werk nog steeds heel graag. Ik ga nog even door.'
Miljonairsfair
Het keren van het tij zal deels afhankelijk zijn van de economische ontwikkelingen, maar deels ook zal het bedrijf zich inspannen om de resultaten te verbeteren. Leeser: ‘We zijn sinds kort bijvoorbeeld zeer actief op het gebied van events. De Miljonair Fair is daar een voorbeeld van. Daar zijn we prominent aanwezig. Het publiek vindt evenementen leuk en voor ons is het een mooie manier om onze producten te laten zien.
Extra facetten
We staan ook niet stil als het gaat om de ontwikkeling van producten. Zo hebben wij in 2006 de Gassan 121 gepresenteerd aan de markt. In vergelijking met de traditionele slijpvorm voor diamanten met 57 facetten, heeft deze diamant maar liefst 121 facetten: 16 extra facetten aan de bovenkant en 48 extra aan de onderkant. Hierdoor ontstaat een ultieme schittering. Deze slijpvorm is zeer succesvol.'
KAPITAALINTENSIEF
Ook de dochter van Benno Leeser, de 24-jarige Debora, is sinds kort actief in het bedrijf en heeft inmiddels haar eigen juwelenlijn ‘Choices by DL'. Leeser: ‘Ook deze lijn - het was haar afstudeerproject aan de Amsterdam Fashion Institute - is succesvol en wordt momenteel zelfs verkocht in het New Yorkse Bloomingdales. "So clever", zeiden de Amerikaanse inkopers.
Doe-het-zelf ring
'Kijk,' zegt Leeser terwijl hij een donkerpaars torentje van aan elkaar geschakelde doosjes laat zien. ‘Hierin zitten diverse onderdelen voor een ring, waardoor de klant 36 verschillende ringen kan samenstellen. Debora heeft hiermee heel goed ingespeeld op twee ontwikkelingen in de markt: mensen willen steeds vaker hun sieraden zelf ontwerpen en hun juwelen customizen.'
Teamspeler
Kwaliteit, betrouwbaarheid en integriteit. Dat zijn volgens Leeser de drie belangrijkste familiewaarden van dit bedrijf. ‘Deze waarden bracht mijn opa al in het bedrijf en die gelden vandaag nog steeds. Zelf ben ik overigens veel meer een teamspeler dan hij was. Mijn opa was meer een individualist. Dat kon in die tijd ook nog. De business was meer aanbodgestuurd dan nu. Nu moeten we oog en oor hebben voor de klant en ervoor zorgen dat ook de toiletten en de toiletjuffrouw er goed uitzien. Je moet vandaag de dag wel een teamspeler zijn om alle ballen in de lucht te kunnen houden.'
Onafhankelijkheid
Een waarde als onafhankelijkheid komt in het rijtje familiewaarden niet voor. Leeser: ‘Het nadeel van een bedrijf als het onze is dat het kapitaalintensief is. We zijn hierdoor grotendeels afhankelijk van financiers en de relatie met banken is voor ons erg belangrijk. Hierdoor zijn we niet - zoals sommige familiebedrijven - grotendeels financieel onafhankelijk.
Voorraden
We hebben voortdurend voorraden nodig van grondstoffen en producten, en die zijn in ons geval nu eenmaal erg kostbaar. Om die reden proberen we die voorraden zo goed mogelijk te managen. Onze voorraad is niet groter dan 38 miljoen euro, terwijl onze omzet in 2008 negentig miljoen euro bedroeg. Ik denk dat dat een keurige verhouding is.'
De toekomst
Wat de toekomst betreft, is Leeser hoopvol. ‘Het is natuurlijk moeilijk om ver vooruit te kijken. Maar ik heb vertrouwen in wat wij doen, en ik heb vertrouwen in onze producten. Verder verwacht ik dat de business vooral uit het Verre Oosten zal gaan komen. Ik geloof sterk in de economische kracht van het Verre Oosten. Het is er bovendien makkelijk werken.
Gestolen horloge
Zo hebben we op het vliegveld van Singapore sinds vier jaar een paar winkels. In het vierde jaar was er een horloge gestolen ter waarde van 2.400 dollar. De chef ter plaatse heeft alle twaalf medewerkers elk tweehonderd dollar laten betalen om de schade te vergoeden. "Laat maar zitten," zo opperde ik nog. Maar daar wilde hij niets van weten. "Ik neem hier de beslissingen," zei hij. "En ik vind dat de medewerkers moeten betalen. Daar leren ze van." Een dergelijke aanpak kunnen wij ons hier niet voorstellen.'
Lees ook:
> Familiebedrijf Sligro: beste van twee werelden
> Tijdens de crisis is het ieder voor zich
> Dossier familiebedrijven
> Familiebedrijven denken te weinig na over opvolging
> Boardroom agenda 2009: Trend 5, Moreel leiderschap
Lees ook:
> Jan Zeeman: geld is voor familiebedrijf Zeeman textielSupers gereedschap
> Familiebedrijf Van Wijhe Verf
> Familiebedrijf Bolletje: duurzaamheid en kwaliteit horen bij elkaar
> Familiebedrijf Gassan Diamonds: Briljant Bedrijf
> Familie wil zelf laatste woord
> Renee de Kuyper, de Kuyper likeuren