Rondetafel Hollandpromotie & oranjegevoel: Een gesprek met Gerben Eggink, Akkie Lansberg en Dirk 't Hooft

Aan de rondetafel
Aan tafel bij Holland Financial Centre zitten drie mensen die er ieder op hun eigen terrein mee te maken hebben. Gerben Eggink, associé van Boer & Croon, reist stad en land af als ‘Kwartiermaker' om Nederland klaar te stomen voor de Olympische Spelen van 2028. Akkie Lansberg is managing director van Holland Financial Center, in 2007 opgericht om de concurrentiepositie van Nederland te versterken. Dirk 't Hooft, directeur van Nederland distributieland, wil Nederland als logistieke gateway promoten.

Vijf criteria om over te discussiëren
Gespreksleider Paul Nobelen overhandigt de deelnemers een lijst met zestien criteria. Allemaal mogen ze er vijf uitkiezen om over te discussiëren. Wat zijn de overeenkomsten en de verschillen? Welke criteria zijn bepalend voor de vestiging van ondernemingen en de komst van grote (sport-) evenementen? Wat zijn de verschillen?
Gerben Eggink (GE) verzint er ter plekke nog een paar criteria bij. ‘Voor de sport is een proven trackrecord op het gebied van grote evenementen essentieel. Daarnaast moet je goed vertegenwoordigd zijn bij beslissers én kunnen scoren met topspelers van eigen bodem. Van uw lijst kies ik voor infrastructuur, economische stabiliteit en een betrouwbaar en stabiel overheidsbeleid.'

Wat zijn volgens u de belangrijkste criteria voor een goed vestigingsklimaat?
Akkie Lansberg (AL): ‘Betrouwbaarheid, voorspelbaarheid, stabiliteit en ontvankelijkheid van de overheid en het opleidingsniveau van de werknemers.'

Waarom?
AL: ‘De City of New York heeft onderzoek gedaan naar de belangrijkste vestigingsvoorwaarden in een land of stad. Het opleidingsniveau van werknemers stond het hoogst genoteerd, direct gevolgd door financieel toezicht en wet- en regelgeving. Het is de taak van de overheid om deze randvoorwaarden te creëren; zonder kun je geen gezonde financiële sector opbouwen. Als in een land voldoende hoogopgeleide mensen wonen, is de vijver interessant genoeg om in te vissen.
Internationale bedrijven creëren een zwaan kleef aan-effect, waarbij verschillende specialismen bij elkaar kruipen en elkaar versterken. In de financiële sector zie je dat heel sterk. In de jaren zeventig was dit nog een local for local-business. Nederlandse bedrijven deden alleen zaken met een Nederlandse bank. Nu veel grenzen zijn wegvallen, maakt nationaliteit steeds minder uit, maar waar de goede specialisten zitten is wel belangrijk.'
Dirk 't Hooft (DH): ‘Kijk alleen al naar de Zuidas. Advocaten, adviesbureaus en banken kruipen allemaal bij elkaar. Alleen: hoe houd je het economisch klimaat aantrekkelijk genoeg zodat bedrijven hier ook willen blijven? Daarvoor moet je steeds een stapje verder gaan.'
AL: ‘Ik geloof niet dat bedrijven zo footloose zijn als vaak wordt beweerd. Bestuursvoorzitters dreigen soms dat ze Nederland willen verlaten, maar doen dit slechts zelden. Een bedrijf met honderd man personeel pak je niet zomaar op. En wie zegt dat je het elders beter krijgt?'

Wat zijn de belangrijkste criteria voor een goed vestigingsbeleid?
DH: ‘Een goede logistiek staat voor mij op de eerste plaats, gevolgd door het fiscale klimaat. Als we geen aantrekkelijke regelingen scheppen, zijn die financiële instellingen zo vertrokken naar Londen of Frankfurt. We moeten gerichte keuzes maken voor een aantal sectoren en daar ook écht voor willen gaan. Alleen met een topfinancieel of een toplogistiek centrum trek je grote bedrijven aan.'

Als Europa sterker wordt, komt alles toch samen? Ook de fiscale regelgeving?
DH: ‘Nederland heeft een heel specifieke regelgeving. Onze vennootschapsbelasting is landelijk bepaald, net als de btw-verleggingregelingen. Als andere landen hetzelfde gaan doen, moeten we iets nieuws gaan verzinnen.'
AL: ‘Mensen praten over een mogelijk einde van de EU, maar daar geloof ik niet in. Ik denk dat de Europese eenwording door de crisis eerder wordt versneld dan afgeremd. Die internationale wet- en regelgeving draaien we niet meer terug. Sterker: de crisis zal de noodzaak voor efficiencyslagen vergroten. Dat kun je alleen op grote schaal verwezenlijken.
Ik denk dat je jezelf niet op een onnodig grote fiscale achterstand moet zetten. Uit onderzoek blijkt dat voorspelbaarheid en betrouwbaarheid belangrijker zijn dan 0,10 procent belastingvoordeel.'
DH: ‘Dat ben ik met je eens, maar je moet wel in de kopgroep zitten. Wat logistiek betreft kunnen veel landen een lagere offerte uitbrengen dan wij. Dan steken wij in op kwaliteit, financieringsmogelijkheden, fiscaliteit en arbeidsflexibiliteit. Door die integrale benadering slagen wij erin bedrijven binnen te halen. Op onderdelen - bijvoorbeeld subsidieverlening - ondervinden we veel concurrentie van België en Duitsland. Zij leggen de Europese regelgeving wat creatiever uit.'

Hoe blijven we aan kop met onze fiscale regelgeving?
AL: ‘Na Mexico en Canada zijn we fiscaal het meest aantrekkelijke land ter wereld, blijkt uit een onderzoek van KPMG. Laten we dat alsjeblieft uitdragen!'
DH: ‘We hebben wel last van Zwitserland. Taxwinners, daar kun je als land niet tegenop.'
AL: ‘Ik ken bedrijven die naar Zwitserland zijn verhuisd, maar met hangende pootjes terug zijn gekomen. Ze wilden toch liever in een euroland zitten. Als over vijf jaar het bankgeheim wordt opgeheven, is de lol er gauw van af.
Dat zie je ook in Engeland, waar de belastingen flink omhoog gaan. Mensen willen een betrouwbare en voorspelbare overheid. Waarmee ik niet wil zeggen dat er niets mag veranderen. Het moet alleen wél redelijk zijn, en er moet ruimte zijn voor discussie. Daar is ons land heel sterk in.'

Hoe werkt dat in de sportwereld?
GE: ‘Bij grote sportevenementen speelt deze discussie niet of nauwelijks. Er zijn wel een aantal basisvoorwaarden waar je als land aan moet voldoen. Neem de logistiek: als die niet in orde is, kun je het vergeten. Als we in 2028 grote mensenmassa's willen vervoeren, moeten ons wegennet en openbaar vervoer flink verbeteren. Daar profiteert vervolgens iedereen van.
Wat ik mis is de funfactor van ons land. Je moet gastvrij zijn, een echt sportklimaat hebben. Gebruik dat Olympisch Plan als inspirerende stip aan de horizon, een katalysator om dingen in gang te zetten die sowieso moeten gebeuren.'

Waarom willen wij de Olympische Spelen in 2028? Is dat een doel of een middel?
GE: ‘Beide.'

Klinkt mooi, maar zit er wel regie op jullie plannen?
GE: ‘Ja, we hebben al die maatschappelijke organisaties bestuurlijk gebundeld. Ik ben een stuk of dertig maatschappelijke organisaties en negen ministeries langsgegaan met de vraag: waar kunnen de Olympische Spelen jullie nou bij helpen?
Camiel Eurlings beschouwde de Spelen als kans en harde deadline om de wegen en het openbaar vervoer op Olympisch niveau te brengen. Wonen Wijken en Integratie (WWI) zag sport als een middel om de integratie op gang te brengen. Zo kom je tot een integrale aanpak. Daar heeft het in dit land vaak aan ontbroken. Het masterplan voor het nieuwe kabinet ligt er in feite al.'

In de jaren tachtig is ook geprobeerd de Olympische Spelen naar Nederland te halen. Waarom is dat toen niet gelukt?
GE: ‘Het promotieteam zag de Spelen uitsluitend als doel an sich, niet als middel om processen in gang te brengen. Het draagvlak onder de bevolking ontbrak. Wij gebruiken de Spelen als katalysator om Nederland op Olympisch niveau te brengen.'