Het kapitalisme wordt er niet mooier op als je leest hoe keurige banken hebben geopereerd in het dossier van de vermoorde vastgoedbaron Endstra. Zolang de stenenschuiver zijn lucratieve onderwerelddeals in duisternis kon regelen, hielden de streeppakken van de bovenwereld hun mond en declareerden ze lustig voort.
Totdat het mis ging, totdat Endstra publiekelijk werd ontmaskerd als 'de bankier van de onderwereld'. Toen draaiden de krijtstrepen de geldkraan ineens dicht en lag Endstra niet veel later bloedend op straat, beroofd en onmachtig om zijn 'schulden' af te lossen.
In de biografie Stille Willem beschrijft Harry Lensink het leven van de vastgoedbaron als een wereld van grijstinten die langzaam gifzwart kleurt. Met dank aan de institutionele beleggers, ABN Amro's Bouwfonds en ING Vastgoed. Op pag 280 van Endstra's levensverhaal, dat vandaag verschijnt, staan een paar bittere zinnen: 'De gewiekste zakenman, de meester in de rechten, die overal geld lospeuterde, en op het scherpst van de snede zaken deed. Hand in hand met de banken, die hem tot het laatst toe bedienden, al moest hij de laatste jaren buiten beeld blijven. Misschien dat Bertus Pijper en Chester de Koste (van het Bouwfonds, mk) nog wel eens wakker schieten bij de gedachte aan hun financieringen aan de vastgoedtycoon. Misschien dat Jan Doets en George Jautze (ING Vastgoed) er een maagzweer aan hebben overgehouden, maar in ieder geval een dikke portemonnee.' Hebben de bankiers werkelijk nooit vermoed dat er in de coterie van Endstra omstreden figuren waren met een financiering van ABN Amro? Wisten de mannen echt niet dat de Heineken ontvoerder als stille vennoot meeliep in grote vastgoeddeals? Het lijkt onwaarschijnlijk. Lensink beschrijft hoe de Deutsche Bank de omstreden Endstra via een u-bocht constructie een vliegveld laat kopen in het Duitse Niederrhein. 'Wim stond garant voor die financiering (25 miljoen euro, red). Dat wisten ze in Duitsland natuurlijk wel, maar dat wilden ze niet weten.' De verwevenheid tussen misdadigers en miljonairs is een veldstudie waard. Criminelen vermomd als zakenvrienden zijn de echte sprinkhanen van onze economie. Niet die paar zwaarbeladen zwerffondsen op zoek naar ondervoede beursprooien. Hedgefund Holleeder lijkt me bedreigender voor onze volkshuishouding dan een paar opstandige aandeelhouders in Stork. Misschien kan minister Wijn daar eens een conferentie over beleggen.
