Tjerk Hooghiemstra op avontuur in Dubai

Majid Al Futtaim Group zegt me eerlijk gezegd niets. Wat is dat voor een bedrijf, en wat doen Moberg en jij daar?

"Op het moment dat mensen dit lezen, woon ik in Dubai. De Majid Al Futtaim Group zei mij aanvankelijk ook niets, maar inmiddels leeft het enorm. Het is een bedrijf met één aandeelhouder, Majid Al Futtaim. Het houdt zich enerzijds bezig met retail en runt de Carrefour-supermarkten in het Midden-Oosten. Anderzijds is het een grote projectontwikkelaar. Het bedrijf is groot geworden met winkelcentra in het hele Midden-Oosten, van Libië tot India. Ook ontwikkelt het multifunctionele projecten met bijvoorbeeld woningen, hotels, golfbanen en jachthavens. Het heeft ook een overdekte skibaan gebouwd in Dubai. Kortom, een heel ondernemend bedrijf in een stuk wereld waar op dit moment ongelooflijk veel aan de gang is. De laatste jaren is het bedrijf met dertig procent per jaar gegroeid en er werken zo'n twaalfduizend mensen. Het is klaar voor een volgende stap. Om op een duurzame manier te blijven groeien moeten de organisatie, de bedrijfsprocessen en de systemen naar een hoger niveau worden gebracht. Het bedrijf moet future proof worden gemaakt. Om dat voor elkaar te krijgen komt er een nieuw management in de holding. Ik ga het human resources deel doen, Anders Moberg wordt de CEO. Andere vacatures worden nog ingevuld."

Een grote overgang. De portfolio is compleet anders dan bij Philips, je werkt niet langer voor een beursgenoteerd bedrijf. De enige constante is hr.

"Dat is mijn vak geworden. Ik ben er ten diepste van overtuigd dat het verschil tussen bedrijven wordt gemaakt door mensen, door hun kwaliteiten, talenten, hun creativiteit en ideeën. Dat is uiteindelijk waar je mee concurreert. Ik vind het mooi om daaraan mijn bijdrage te leveren en het is leuk om dat eens in een compleet andere omgeving te doen. Dat neemt niet weg dat ik tien ontzettend mooie jaren bij Philips heb gehad."

Je hebt Boonstra meegemaakt, daarna Kleisterlee. Hoe kijk je terug op de transformatie binnen Philips?

"Philips is nu een beter bedrijf dan een aantal jaar geleden, welk perspectief je ook kiest. De financiële performance is beter én voorspelbaarder, de portfolio is logischer en meer gefocust, het merk staat elk jaar hoger op de ranglijst."

Wat was jouw bijdrage?

"Ik heb voor Philips een HR-functie voor het hele bedrijf neergezet. Op alle gebieden van HR, zoals talentmanagement, training en opleiding, en beloningsbeleid, hebben we veel gedaan aan de eenheid binnen het bedrijf. Het management van Philips is heel intensief bezig gegaan met het ontwikkelen van talent en het creëren van een bedrijfscultuur die het voor mensen aantrekkelijk maakt om er te werken. Mede hierdoor wordt Philips op de arbeidsmarkt herkend als een van de bedrijven waar je wezen moet. We zijn veel meer onze eigen leverancier van management geworden."

Hoe heb je dat gerealiseerd?

"Een praktisch voorbeeld. Philips stond in het verleden ergens rond plaats twintig op de lijst van populaire werkgevers bij toonaangevende universiteiten in China. We hebben toen gezegd: als we agressief willen groeien in deze markt moeten we ervoor zorgen dat we daar als werkgever door toptalent worden herkend. Er is toen veel energie gestoken in relaties met universiteiten en studenten. We zijn in staat geweest Philips in een paar jaar tijd in de top3 te krijgen, samen met bedrijven als Microsoft. Dat geeft een kick. Je weet dan dat je in staat bent om op die universiteiten toptalent binnen te halen in de meest concurrerende arbeidsmarkt die je je kunt voorstellen."

Ik hoor plezier, trots, een klus die is afgesloten. Ik moet zeggen dat ik hoogst verbaasd was over deze stap. Ik had eerder verwacht dat je hetzelfde kunstje - en dat bedoel ik niet negatief - zou herhalen bij een soortgelijk bedrijf.

"Ik zal zeker niet zeggen dat HR klaar is bij Philips, maar ik vond het na zeven jaar in de Groepsraad tijd om écht wat anders te gaan doen. Daar is uit gekomen dat ik naar Dubai ga. Naar een bedrijf dat kleiner is, maar dat op andere manieren interessante uitdagingen biedt."

Een heel andere cultuur. Wat doet je dat?

"Je kunt deze stap niet beschrijven zonder het woord ‘avontuur' te gebruiken. In deze fase van mijn leven wilde ik de bakens verzetten, maar met behoud van dingen waar ik goed in ben, namelijk hr. Ik zal veel moeten leren en pionieren, ik zal de cultuur moeten leren kennen. In de eerste maand gaan Anders Moberg en ik samen met de huidige CEO in de regio rondreizen om te kijken wat voor activiteiten we daar allemaal hebben, wat de uitdagingen zijn, hoe de organisatie loopt."

Hoe bereid je je voor op die nieuwe cultuur?

"Goed je oren en ogen openen, aan mensen vragen hoe dingen daar gaan, horen wat wel en wat niet werkt. In die zin is het niet anders dan wanneer je voor het eerst in China komt of in een ander land. Ik heb net een interessant boek gelezen van Joris Luyendijk, die als correspondent in het Midden-Oosten heeft gezeten. Ik heb ook het boek Opera in Qatar van Michiel Borstlap gelezen. Dat geeft een beeld van hoe de dingen daar gaan."

Zoals ik weet van mijn eigen ervaringen in Zuid-Korea en Hongkong zul je het vooral ter plekke moeten ervaren.

"Natuurlijk. Ik ben nu een paar keer in Dubai geweest. Na mijn eerste bezoek dacht ik in het vliegtuig terug na over de ervaringen met de mensen daar. Toen ging door mijn hoofd dat we in de westerse wereld een vertekend beeld hebben van Arabische landen. Ik wil er geen karikatuur van maken, daar moet je voor uitkijken, maar het beeld bestaat dat mensen in de Arabische wereld iets vijandigs hebben, iets engs. Terwijl dat de grootst mogelijke onzin is. Het zijn de meest vriendelijke, intelligente, ambitieuze mensen die je je kunt voorstellen, én met een enorme humor. Ik had humor nooit gekoppeld aan mensen in Arabische landen. Maar als je daar spreekt met mensen uit andere westerse landen, hoor je dat die humor juist heel kenmerkend is."

Ik ben zelf een paar keer kort in Dubai geweest. Mijn beeld wordt bepaald door de kunstmatigheid, de glamour.

"Enige decennia geleden was Dubai een stukje woestijn aan de kust waar een paar duizend mensen woonden, een handelspost. Als alles zou bestaan uit gebouwen in het zand zou het redelijk saai zijn. Ze hebben er op grote schaal geïnvesteerd in het creëren van groene gebieden. Het heeft iets kunstmatigs, maar op mij komt het aangenaam over. Het is een interessant gebied, heel divers ook. Minder dan twintig procent van de bevolking is lokaal, de rest is een mix van zestig nationaliteiten. Alle bevolkingsgroepen leven met respect naast elkaar. De lokale bevolking is gekleed in traditionele kleding: gesluierde vrouwen en mannen in witte gewaden. De westerse mensen zijn westers gekleed en de mensen uit India dragen hun traditionele kleding. Een bont straatbeeld. Het is geen oude stad met historie. Alles is in de laatste decennia uit de grond gestampt en er wordt nog steeds hard aan gewerkt. De Majid Al Futtaim Group is een van de ondernemingen die daaraan vorm geven."

Wat is Majid Al Futtaim eigenlijk voor een man?

"Een echte ondernemer. Eerst heeft hij samen met familieleden een bedrijf gehad, ruim tien jaar geleden is hij met zijn eigen bedrijf gestart. Hij is een gedreven visionair, een man die een neus heeft voor het ontwikkelen van business en zeer succesvol is. Hij wil dat zijn bedrijf blijft bestaan en doorgroeit zonder dat hij zich daar als eigenaar mee hoeft te bemoeien. Ondanks dat het een privébedrijf is, heeft hij gekozen voor een Angelsaksisch bestuursmodel met een one tier board. Die heeft hij twee jaar geleden geïnstalleerd met vertegenwoordigers uit het internationale bedrijfsleven. Het bedrijf wordt niet meer door hem gerund. De dagelijkse operatie ligt in handen van het executive team."

Ik ken je uit onze Philips-tijd als een goede onderhandelaar. Hoe heb je jouw familie zo ver gekregen om mee naar Dubai te gaan?

"Er hoefde niet onderhandeld te worden, want de familie was nog eerder verkocht dan ik. Ze vonden het meteen een ontzettend leuk idee. We hebben twee dochters in de tienerleeftijd, die hebben op internet al uitgevlooid waar je het beste kunt uitgaan in Dubai. En mijn vrouw vindt het ook een geweldig mooi avontuur."

Hebben ze jou soms het zetje moeten geven?

"Nee, dat niet. Ik ben er eerst een kleine week heen gegaan om met de mensen in het bedrijf te praten en Dubai te verkennen. Ik was er nooit geweest, ik werd er wel door gegrepen."

Je bent al een aantal maanden geleden weggegaan bij Philips. Je hebt je in de tussentijd zeker ontzettend verveeld...

"Nee hoor. Sinds ik weet dat ik naar Dubai ga, begint een aantal zaken te lopen. Ik ben al een beetje aan het werk vanuit Nederland. Daarnaast heb ik een aantal maanden de tijd gehad voor leuke dingen, zoals het halen van mijn vliegbrevet."

Nog even over je vakgebied. Bij Philips was je wereldwijd verantwoordelijk voor hr. Hoe kijk je naar de kwaliteit van het jongere Nederlandse management vergeleken met landen als Amerika?

"Ik heb daar een positief beeld van. Ik denk dat er in Nederland uitstekend talent is."

Er wordt wel eens gesuggereerd dat jonge Nederlandse managers niet meer zo ambitieus zijn als vroeger.

"Ik herken dat nooit zo. Natuurlijk zullen zij er zijn. Maar als ik kijk naar de mensen die kunnen doorgroeien naar het relatief kleine aantal leidinggevende posities bij een multinational, dan zijn er in alle arbeidsmarkten mensen te vinden die talent hebben en de wil om daarin al hun energie te steken."

Toch wordt vaak gezegd dat we voorbij worden gelopen door landen als India en China, omdat de mensen daar veel ambitieuzer zijn.

"Natuurlijk is er in die landen een enorme potentie voor mensen die zich vanuit een relatieve achterstand aan het ontwikkelen zijn. Maar Nederland heeft bij uitstek een ondernemende historie en er is wat mij betreft geen enkele reden om bij de pakken neer te zitten. Ik denk dat we in Nederland uitstekend onderwijs hebben - natuurlijk, het kan altijd beter - en zeker niet onderdoen voor andere landen. Voor mij is het glas halfvol. Je moet uitkijken dat je elkaar niet naar beneden gaat zitten praten. De competitie die komt van zich ontwikkelende landen zie ik als een inspiratiebron om er zelf ook hard tegenaan te gaan."