Interview met George Keune, president Keune Haircosmetics
Leningen
Halverwege het interview valt het gesprek op een krantenbericht in het FD. Een groot familiebedrijf staat op het punt om te vallen. De directeur in kwestie staat voor een uitzonderlijk groot bedrag bij meerdere banken in het krijt. Een situatie waar George Keune sr. zich ‘weinig bij kan voorstellen'. Zelf is hij namelijk wars van welke lening dan ook. Vader Jan heeft bij de start in 1922 hooguit drieduizend gulden geleend en heeft het daar ook bij gelaten. George sr. zelf heeft in zijn hele loopbaan ‘nog geen gulden' geleend. Zelfs dit met graniet beslagen hoofdkantoor is volledig door hemzelf gefinancierd. "Graniet is natuurlijk hartstikke duur, maar omdat we te maken hebben met de modewereld moest het er tijdloos uitzien. De meeste mensen vinden het extreem om zo'n gebouw helemaal zelf te bekostigen, en dat is het natuurlijk ook."
Als ondernemer wil hij sowieso onafhankelijk zijn van wie dan ook.
Keune: "Ooit sprak ik een vertegenwoordiger die zei: ‘Alles wat mijn baas bezit, heb ik voor hem verdiend.' Ook mijn vader zat min of meer onder de plak bij zijn medewerkers. ‘Laten we dat maar niet doen, meneer Keune', klonk het dan. Dat vond ik zo vreselijk om te horen! Ik heb mezelf voorgenomen dat nooit te laten gebeuren. Bij mijn aantreden in 1951 heb ik daarom direct de export in de steigers gezet, om te beginnen naar België. Bijna zestig jaar later exporteren we naar tweeënzestig landen. Wij zijn onafhankelijk van welk land dan ook."
Gespreid bedje
Tachtig wordt hij dit jaar. Ondanks zijn gevorderde leeftijd heeft hij de levensstijl van een jonge dertiger. Lange werkweken, skivakanties, motorritten, lange autotochten op de route soleil op weg naar zijn twee huizen in Zuid-Frankrijk de tijd lijkt geen vat op hem te krijgen. In april reisde Keune nog met een complete equipe naar de cosmeticabeurs in Bologna waar hij één van de grotere standhouders was.
Keune: "Daar ontmoetten we onze distributeurs en lanceerden we een nieuwe mannenlijn. Vroeger reisde ik nog veel meer, maar met de moderne communicatietechnieken kun je een bedrijf gemakkelijker op afstand volgen." Hij krijgt ‘zeer regelmatig' de vraag waarom hij nog steeds op de hoogste stoel zit en niet zijn oudste zoon, vicepresident George Keune jr. Keune: "In de eerste plaats beschouw ik dit niet als mijn werk. In feite ben ik met een hobby bezig, al gebeuren er natuurlijk ook wel eens lastige dingen. In de tweede plaats word ik ook niet moe van lange werkdagen, ik behoor nog steeds tot de laatsten die het pand verlaten. Mensen verwachten dat ik in het harnas zal sterven. Een kwestie van goede genen, zo heeft mijn huisarts wel eens gezegd. Al moet je ook geluk hebben: mijn twee jaar oudere broer overleed al in 1980, in hetzelfde jaar als mijn vader."
Keune Haircosmetics is in 1922 opgericht in Amsterdam door zijn vader, de chemicus Jan Keune. Het echtpaar kreeg drie zoons en een dochter. Jaren later verhuisde de fabriek naar Diemen en vervolgens naar Soest. De broers werkten alle drie in het bedrijf,. Keune toont een aantal oude zwart-witfoto's uit de vroege jaren vijftig.
"Kijk, dit is onze oude fabriek in Diemen. Die schoorsteen was 23 meter hoog. Ik wilde daar neonverlichting op plaatsen. Volgens de bouwkundigen kon dat niet. Dat is voor mij altijd weer een go om het toch te proberen. Met behulp van rubber is het ook gelukt." Even verderop stond het bord dat ik langs de A1 heb laten plaatsen: ‘Keune, 300 meter linksaf'. Daar was ik toen zo ontzettend trots op!" George sr. was de op één na oudste zoon in het gezin. Ze zeggen vaak dat je als ‘zoon van' in een gespreid bedje terecht komt. Keune: "Dan heb ik wel erg hard aan dat bedje moeten schudden! Nadat we in 1968 een nieuw bedrijfscomplex hadden laten bouwen in Soest werd ik directeur. Dat vond ik niet genoeg; ik wilde graag directeur/eigenaar worden. Dat is me uiteindelijk ook gelukt, al ging dat niet zonder slag of stoot. Daar wil ik liever niet al teveel over uitwijden. Mijn jongste broer had niet veel interesse in een managementfunctie. Na het overlijden van mijn vader heb ik zijn deel geërfd, het andere deel heb ik gekocht van mijn jongste broer en zus."
JM Keune Junior
Keune ziet zichzelf als de spil van het bedrijf. Daarvoor waren dat zijn vader en moeder. Moeder paste op de zaak, vader was de knappe chemicus die nieuwe producten ontwikkelde.
"Dat is nu de taak van mijn R&D afdeling. Vroeger heetten onze producten JM Keune junior. Daarnaast had hij nog het submerk René. Mijn vader was een bescheiden man. Ik vroeg hem waar die naam eigenlijk op sloeg. Keune klinkt toch veel krachtiger? Het is toch ook Philips en Shell? Sindsdien is het Keune." Zijn oudste zoon George jr. is in 1987 toegetreden. Hij is nu vicepresident en hoofd van de exportafdeling. Keune sr. zelf doet algemene zaken en Frankrijk als exportland. "We hebben net een vestiging geopend op de Champs-Élysées. Daar ben ik trots op. Wij zijn de enige haarcosmetica onderneming op de ‘Champs'! Mijn jongste zoon Eelco zou op zijn dertigste in de zaak komen werken." Lachend: "Hij is nu 35, dus die belofte heeft hij ruimschoots geschonden. Hij heeft een eigen productiebedrijf voor de televisie. Verder heb ik nog een dochter die ook in de televisiewereld werkt. Ook zij heeft nog geen ambities om bij ons te komen werken."
Belangrijke waarden
Keune als spin in het web van Keune Haircosmetics; houdt dat in dat hij zich ook overal mee bemoeit?
"Klopt. Ik weet dat het fout is. Als de zaak groeit, moet je delegeren. Dat gaat me tegenwoordig wel steeds beter af dan vroeger. Ik ben zelfs oprecht verheugd als ik folders tegenkom die ik zelf niet eerst heb gezien. Mijn span of control leidt soms tot conflicten. Moet onze merknaam nou wel of niet op dat nieuwe product voor jongeren? Ik luister naar iedereen, waarna ik alle argumenten tegen elkaar afweeg. Daarna neem ik een besluit. Meestal niet meteen, maar de dag erna. De ene keer ‘win' ik, de andere keer mijn medewerkers." De verpakkingen zijn bijna allemaal door Keune zelf ontworpen. "Altijd in de tijdloze kleuren zwart en zilver, met hetzelfde logo er op. Behalve ons eigen merk produceren we ook private labels voor nationale en internationale merken. Dat is goed voor de continuïteit. Omdat we uitsluitend aan kappers leveren, is onze naamsbekendheid bij het publiek alleen niet zo groot. Daar proberen we nu verandering in te brengen met het sponsoren van de televisieprogramma's ‘4ME' en ‘Wat je ziet ben je zelf', met onder andere Dyanne Beekman. Daar steken we ruim vijf ton in. Tot nu toe gaat het goed, qua omzet zitten we zelfs twee procent hoger dan vorig jaar."
Onafhankelijkheid is een belangrijke waarde voor Keune sr. Daarnaast hecht hij sterk aan de kwaliteit van zijn producten.
"Omdat wij een exclusief kappersmerk zijn, moeten wij meer kunnen bieden dan typische drogistenmerken. Kappers zijn kritisch, als een product hen niet bevalt mogen onze vertegenwoordigers het direct weer meenemen. Dat zegt natuurlijk iedereen, maar wij hebben toch een andere benadering. Multinationals letten vooral op de kosten van het product, terwijl onze R&D afdeling het beste product mag ontwikkelen. Pas daarna wordt de prijs vastgesteld. We maken nauwelijks reclame, dus dat scheelt weer een grote investering. Onze waarden komen ook terug bij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij werken met een ploeg medewerkers van de sociale werkplaats. Als ik door de fabriek loop, zijn dat de eersten die naar mij zwaaien. Hun positieve instelling werkt aanstekelijk op de rest van ons team. Voor hun komst waren we veel zakelijker. Ik krijg dan ook regelmatig sollicitanten van grote multinationals over de vloer die graag bij ons willen werken, juist omdat wij er andere waarden op nahouden. Die mensen nemen natuurlijk de nodige kennis en ervaring mee wat weer kansen biedt voor ons familiebedrijf."
Uitvindingen
De fabriek grenst praktisch aan zijn kantoor. Nog steeds worden hier alle producten gemaakt, net als in de tijd van vader Jan Keune.
"Dat is rendabel, omdat wij de modernste machines en robots hebben. Er is er niet bij een bij die ouder is dan vijf jaar. Machines worden niet ziek en eisen ook geen salarisverhoging. Daarom kunnen we toch in Nederland blijven produceren." Als bedrijf heeft Keune verschillende uitvindingen op zijn naam staan. Jan Keune was in 1923 de eerste Europaan die permanentvloeistof maakte. George sr. zelf heeft de haarmousse en haargel bedacht. Tegenwoordig leveren alle haarcosmeticamerken deze producten. "Ook daar en ik natuurlijk best trots op. Vaak heb ik een globaal idee hoe een product er uit zou moeten zien. Vervolgens laat ik dat uitwerken door mijn R&D team. Keune Haircosmetics had veel groter kunnen zijn dan het nu is. Maar ik klaag niet, ik ben tevreden met wat ik heb bereikt. Die Amerikanen denken nou eenmaal veel bigger dan wij Nederlanders. Vraag je om glas cola, dan krijg je een emmer. Alle bedrijven die met ons vergelijkbaar waren zijn inmiddels opgekocht door Procter & Gamble of Unilever. Zelf heb ik ook regelmatig een aanbod gehad, maar ik zou Keune nooit willen verkopen. De zaak is straks voor mijn kinderen."
Wat als Keune sr. onverhoopt wegvalt of besluit in Frankrijk te blijven? Is het nu wél goed geregeld met de aandelen?
"Zeker weten, al moet er nog wel het een en ander gebeuren. Mijn oudste zoon kan het bedrijf zó overnemen. We werken samen in goede harmonie. Ik ben de creatieve modeman, hij de analist en strateeg. Botsingen hebben we natuurlijk ook. Wil ik de verpakkingen net iets mooier maken, dan roept hij dat ik ons product onverkoopbaar maak in landen als Pakistan waar veel mensen hooguit 80 euro per maand verdienen. ‘Dan kom jij daar aanzetten met je tube voor 8 euro.' Mijn zoon heeft voortgezet waar ik bij mijn aantreden aan ben begonnen. Mede onder zijn leiding is de export naar de VS, Zwitserland, Australië, Brazilië verder uitgebouwd. In veel landen zijn we veel bekender dan in Nederland. Zo zijn we marktleider in.
Je zou het niet verwachten, maar in tijden van oorlog is de behoefte aan haarcosmetica enorm. Er goed uitzien is een manier om je onder ellendige omstandigheden beter te voelen. Tijdens die oorlog met Bosnië kwamen we in contact met een tandarts; hij wilde importeur worden van ons merk. Dat vonden we prima. We konden de artikelen alleen niet brengen vanwege de oorlogssituatie. Die tandarts is toen zelf met een gehuurde auto naar ons hoofdkantoor gereden, laadde ‘m vol en vertrok weer naar Zagreb. ‘Wat doe je als er onderweg geschoten wordt,' vroegen wij nog voor hij vertrok.
Zijn antwoord: "Dan kruip ik gewoon onder de auto."
Heeft Keune nog nieuwe landen op de korrel?
"Ja, we zijn nu met China bezig. Een land waar we ook erg graag willen leveren is Japan. Japan is erg modebewust, maar doet alleen erg aan protectie. Elk product moet apart geregistreerd worden. Met 20.000 euro per kleurtje of flesje shampoo ben je al gauw twee miljoen euro kwijt. Verder willen we uitbreiden in Duitsland, daar is ons aandeel nog vrij beperkt."
Solide basis
Keune heeft geen raad van commissarissen.
Stellig: "Heb ik ook niet nodig. Dat komt ongetwijfeld door die hang naar onafhankelijkheid. Veel familiebedrijven proberen de buitenwereld zoveel mogelijk buiten te houden. C&A was meester in het oprichten van talloze BV's. Zo ben ik zelf eerlijk gezegd ook. Laatst kreeg ik een accountant op bezoek. De man ging met pensioen. Of ik geen commissaris nodig had gezien de omvang van mijn bedrijf. Waarom zou ik? Als ik hem nodig heb bel ik hem wel." 2008 was ronduit het beste jaar in de geschiedenis van Keune. "Veel bedrijven hebben het moeilijk, maar ons vergaat het in economisch moeilijke tijden gek genoeg juist erg goed. Wij zijn namelijk heel geleidelijk gegroeid waardoor we een solide basis hebben gecreëerd. Als klein bedrijf moesten we vroeger altijd voorzichtig zijn met onze uitgaven. De vertegenwoordigers reden in tweedehands auto's. Na al die negatieve berichtgeving over de economie heb ik mijn medewerkers wel op het hart gedrukt dat ze bij ons volkomen safe zitten."
Behoudend bedrijf
Keune haircosmetics komt over als een wat behoudend bedrijf.
"Wij doen inderdaad niet aan doorgeschoten bonussen en dat soort dingen. Maar omdat wij afgelopen jaar een zeer goed jaar hebben gehad, hebben wij een bonus uitgekeerd van 1000 euro. Dat is toch een loonsverhoging van 83 euro per maand. Jong talent heeft een structurele salarisverhoging gehad. Dit om te voorkomen dat ze overstappen naar de concurrentie, want die kans bestaat natuurlijk altijd. Wat we dit jaar gaan doen, weten we nog niet. Maar nu het beter dan ooit gaat met Keune is winst maken geen doel meer. Keune Haircosmetics moet worden uitgebouwd tot een bekend internationaal merk. Daar droom ik al jaren van en dat lijkt nu te lukken. Ons logo prijkt inmiddels in kapperszaken tot in Rio de Janeiro, dus we zijn goed op weg."
Medewerkers
"Of ik wel genoeg voor mijn mensen doe? Ik denk dat ik mijn medewerkers goed aanvoel. Het gebeurt niet vaak dat ze bij mij binnen lopen, maar het kan wel. Als ze het ergens niet mee eens zijn, kunnen ze dat gewoon zeggen. Als steward op de grote vaart heb ik in mijn jonge jaren ervaren hoe het is om helemaal onderaan de ladder te staan. Dat viel niet altijd mee. Daarom staat mijn deur altijd voor iedereen open. Naarmate een bedrijf groeit, houd je wel minder tijd over voor het klassieke rondje door de fabriek. Maar ik doe het nog steeds."
Lees ook:
> Leiders moeten anderen laten stralen
> Ronald Lotgerink, CEO Zwanenburg: ‘Beursnotering past niet bij een familiebedrijf
> Antony Burgmans stelt onafhankelijkheid voorop