Jitka Beukenkamp, CEO Outsourcing Benelux Capgemini: "Ik wil de beste zijn"
02-09-2010 | Auteur: Miloe van Beek | Beeld: Erik Franssen
Het schermpje van haar mobiele telefoon licht onophoudelijk op. Jitka Beukenkamp trekt zich er niets van aan. Ze lacht veel, oogt ontspannen en zelfverzekerd. Dankzij haar lengte (1.87 meter) en vrouwelijke uitstraling is ze een nogal opvallende verschijning in de door mannen gedomineerde IT-wereld. Ze omschrijft zichzelf als direct, mondig en extravert. What you see is what you get bij Beukenkamp, zeggen mensen die met haar werken.
Mede dankzij die eigenschappen heeft ze een indrukwekkende carrière opgebouwd. Vijftien jaar geleden begon ze als uitzendkracht bij IBM, nu geeft ze bij Capgemini leiding aan 2.500 mensen. Ze heeft het allemaal niet gepland. Professioneel kanoër worden, was ooit haar grote doel. Daarnaast volgde ze, een beetje voor de lol, de opleiding Europese studies. ‘Ik heb jaren als topsporter geleefd, trainde veel om de top bereiken. Die studie deed me niet zoveel.' Tot het moment dat een chronische rugblessure een einde maakte aan haar droom. ‘Mijn lichaam liet me in de steek. Heel confronterend, zeker omdat ik pas twintig was.'
Ze moest haar hele leven omgooien, maakte haar studie af, schreef zich in bij een uitzendbureau en kon als secretaresse bij IBM aan de slag. Toen Beukenkamp daar tien jaar later vertrok, was ze opgeklommen tot de rechterhand van de directeur outsourcing. Ze stapte over naar Logica, waar ze als Managing Director Outsourcing Services de afdeling runde die (een deel van) de IT-organisatie van andere bedrijven of overheden overneemt. Ze was verantwoordelijk voor zo'n duizend medewerkers.
Onlangs stapte u van Logica over naar Capgemini. Waarom?
‘Ik werd gebeld door een headhunter met de vraag of ik wilde solliciteren. Ik had het prima naar mijn zin bij Logica, maar deze aanbieding was zo mooi dat ik geen nee kon zeggen. Heel toevallig was ik een paar maanden eerder met mijn moeder een weekend in Parijs. Op haar vraag of ik nog carrièrewensen had, antwoordde ik letterlijk dat ik het niet erg zou vinden om outsourcing directeur bij Capgemini te worden. Een paar maanden later kreeg ik dat telefoontje. Bizar.
De procedure was heel intensief en spannend. Voor Capgemini was het een grote stap om iemand van buiten aan te nemen voor deze functie. Dit soort banen wordt meestal intern ingevuld. Ik heb de kwaliteiten, maar vind het een eer dat ik ervoor gevraagd ben. Capgemini is topleader in de outsourcing markt.'
Waarom wilden ze u hebben bij Capgemini?
‘Ik heb een profiel dat balanceert tussen sales en delivery, ik kan makkelijk schakelen tussen klanten, verkoop en technische problemen die bijvoorbeeld spelen bij een servicecenter. Het sprak ze ook aan dat ik een jonge, energieke vrouw ben. Ze zochten dynamiek en een frisse wind voor een volgende stap: nieuwe deals binnenhalen.'
Hoe reageerden ze bij Logica op uw vertrek?
‘Bij Logica wisten ze niet van de procedure. Dat vrat wel aan mijn loyaliteit. Een week nadat ik mijn ontslag indiende, ging ik een maand op vakantie. Dat was al gepland. Daarna ben ik niet meer teruggekomen. Achteraf had ik misschien wat meer tijd moeten nemen om afscheid te nemen, ik had vijf jaar hecht samen gewerkt met mijn team. Als manager ben ik betrokken bij mijn medewerkers, ik had het idee dat ik ze in de steek liet. Gelukkig reageerde vrijwel iedereen positief. Ik heb nog tot in december lunchafspraken met oud-collega's.'
Verschilt de cultuur bij Capgemini van die bij Logica?
‘Ik heb een horizontale stap gemaakt. Qua inhoud, complexiteit en klanten kom ik veel bekende aspecten tegen. Het is alleen allemaal een tandje groter, contracten van twintig in plaats van tien miljoen. De cultuur is bij Capgemini gericht op individuele eindverantwoordelijkheid, bij Logica deelde je een target met twee of drie mensen. Dat zorgt binnen zo'n organisatie voor een intensieve samenwerking, maar brengt ook verwarring met zich mee, want wie is eindverantwoordelijk? De sterkste wint en wie dat is, wordt per discussie bepaald. Bij Capgemini is het duidelijker wie verantwoordelijk is. Ik wil wel extra aandacht geven aan de samenwerking tussen verschillende disciplines.'
Vind u zichzelf ambitieus?
‘Ja. Ik ben niet voor niets topsporter geweest. Ik wil dingen heel goed doen, de beste zijn. Als ik te lang hetzelfde doe, ga ik me vervelen. Ik wil steeds verder groeien. Maar manager worden, veel geld verdienen en een mooie auto hebben zijn nooit mijn doelen geweest. Ik kom niet uit een gezin dat wordt gedreven door zakelijke ambities. Mijn moeder was verpleegster, mijn vader ziektewetcontroleur bij het GAK. Toen ik eenmaal werkte, merkte ik dat ik plezier had in het oplossen van problemen, ervoor zorgen dat een organisatie goed draait, een relatie met een klant vlottrekken, mensen inspireren. En als je ergens plezier uit haalt, word je er meestal ook goed in.'
Wat is er leuk aan werken in de IT?
‘Ik heb nooit ergens anders gewerkt, dus het is lastig vergelijken. Veel mensen hebben een suffig, nerdy beeld van de IT. Natuurlijk is die kant er, maar in mijn functies kom ik vooral heel menselijke aspecten tegen. Inhoudelijk en technisch heb ik ondertussen genoeg kennis, maar je moet mij geen hardware laten verkopen. Ik ben een generalist en houd van ingewikkelde issues. Mijn werk is een mix van human resources, sales, relaties met klanten en financiën.'
Wat voor type leidinggevende bent u?
‘Ik ben menselijk en direct, sta met beide benen op de grond. Iemand die zegt: dit is het probleem, we moeten het samen oplossen en ik denk dat dit de best manier is. Dat werkt beter dan smoesjes verzinnen. Die directheid - sommigen zullen het lompheid noemen - probeer ik te bewaren. Sommige managers trappen in de valkuil van mooie woorden en holle frases. Volgens mij hoeft dat niet. Verder vind ik het belangrijk om goed voor mijn mensen te zorgen, ik wil dat ze zich gerespecteerd voelen.'
Lukt het altijd om eerlijk te blijven naar uw werknemers?
‘Bij Logica heb ik een reorganisatie moeten doorvoeren. Dat deed pijn. Ik ben opgevoed met de Vara en de PvdA en vond het moeilijk om de manager Jitka en de mens Jitka te scheiden. Als mens stelde ik medewerkers teleur die hun baan kwijt waren, als manager was ik verantwoordelijk voor een afdeling die ik rendabel moest houden. Ik heb moeilijke beslissingen genomen en ben met iedereen daarover in gesprek gegaan. Het was soms confronterend om aangesproken te worden op persoonlijk leed, daar heb ik wel wat nachten van wakker gelegen.'
Hoe zet u dat weer van zich af?
‘Ik weet dat ik het niet iedereen naar de zin kan maken. Als ik alleen maar aardig gevonden wil worden, moet ik een baan zoeken met minder verantwoordelijkheid. Dat is een van de redenen waarom zo weinig vrouwen in hoge functies werken. Ze hebben vaak moeite met loslaten, zijn zorgzaam en vinden het lastig om te relativeren. Overigens is het wel te leren, net als minder bescheiden worden. Ik heb zo vaak om meer salaris gevraagd dat ik er mijn hand niet meer voor omdraai.'
Uw vrouw-zijn wordt vaak genoemd, vindt u dat niet vervelend?
‘Helemaal niet! Het heeft juist veel voordelen, ik val bijvoorbeeld enorm op. Ik merk dat ik bij Capgemini ook een beetje een bezienswaardigheid ben, als vrouw die ook nog eens van buiten komt. Ik doe ook nog eens mijn best om er leuk uit te zien, haha.
Er is een groot zelfreinigend vermogen in het bedrijfsleven. Als ik niet goed genoeg zou zijn voor deze positie, had ik er al lang uit gelegen. Mijn vriend krijgt wel regelmatig opmerkingen over mijn werk. Hij is stukadoor en zit in een heel andere wereld, maar heeft totaal geen moeite met mijn carrière. Thuis hebben we het nooit over werk. Natuurlijk geef ik wat op voor mijn carrière, door de week heb ik geen tijd voor een sociaal leven. Mijn verantwoording stopt vrijwel nooit, ik ben zelden echt vrij.'
Wat doet u in 2020?
‘Al sinds ik klein ben, droom ik van een leven in een huis op palen in het zonnetje van Malibu. Ik zou best zonder werk kunnen, als sporter was ik ook alleen met mijn lichaam bezig. Misschien wil ik over vijftien jaar ook wel iets goeds doen, het bedrijfsleven draait vooral om geld. Ik heb een grote voorliefde voor Greenpeace en steun die organisatie zoveel mogelijk. Het zou mooi zijn als ik daar ooit mijn managementkwaliteiten in kan zetten. Het milieu is het begin en eind van alles, als dat verpest is, heeft het ook geen zin meer om kinderen en dieren te helpen. En natuurlijk lijkt het me ook leuk om CEO van een groot bedrijf te worden. Ik denk wel dat ik dat kan. Maar in de aankomende jaren wil ik eerst voor Capgemini een paar grote deals binnenhalen.'
Wat zou u anders doen als CEO?
‘De feminiene cultuur nog meer promoten. Veel IT-bedrijven worden masculien gemanaged. Het gaat erg over de zakelijke en financiële as en minder over de connecties tussen mensen en klanten, over customer intimacy. De masculiene cultuur drijft gedeeltelijk op angst. Dat is goed in een crisissituatie, want dan doen we de juiste dingen snel en adequaat. Maar je kunt meer uit mensen halen door een veilige cultuur te creëren waarin creativiteit en innovatie wordt gestimuleerd. Bij Capgemini is diversiteit belangrijk, de laatste tijd zijn er veel vrouwen benoemd. Mijn komst in een all male country board is een schitterende stap.'
Zit u nog wel eens in een kano?
‘Als ik in de zomer langs de Vecht rijd, krijg ik nog steeds dat gevoel van vroeger en zou ik niets liever willen dan in een kano stappen. Het gevoel van eerste worden tijdens een wedstrijd is fantastisch. Maar het kan niet meer. Nu doe ik af en toe aan fitness en hardlopen. Ik kom altijd doodmoe terug. Ik doe alles fanatiek.'
Lees ook:
> Vrouwen aan de top: Een evenwichtige samenstelling?
> Glazen plafond, of niet?
> Meer vrouwen, minder winst