De vijf succesgeheimen van Koninklijke Ten Cate
1. Leiderschap en visie
Toen de huidige bestuursvoorzitter Loek de Vries in 1990 aantrad als directeur van TenCate Advanced Textiles, werd het bedrijf nog volop uitgeknepen in de keten. In de jaren daarvoor had het bestuur besloten om de textielmarkt te verlaten en door middel van overnames een positie te verwerven in de markt van plastics. Begin 1994 werd tachtig procent van de omzet behaald met de productie en verkoop van kunststoffen (plastics en rubber). Dit bleek echter al snel een doodlopende weg, vooral omdat dit producten waren met een lage toegevoegde waarde en weinig onderscheidend vermogen.
Terug naar textielindustrie
Halverwege de jaren negentig keerde het bedrijf daarom op zijn schreden terug en pakte het de textiele productie weer op. Het ging zich daarbij specialiseren op de productie van functionele technische weefsels met hoogwaardige eigenschappen en composietmaterialen (een samenvoeging van weefsels met kunstharsen) en kunstgrasvezels. Dit bleek een gouden greep.
Meer focus door specialisatie
Door zich nog verder te specialiseren in waar het bedrijf al eeuwenlang goed in was, namelijk het ontwikkelen en produceren van textiele materialen, boorde TenCate nieuwe toepassingsmogelijkheden en nieuwe markten aan. De toepassingen bleken eindeloos. Door vervolgens scherp te sturen op toegevoegde waarde en op de belangrijkste maatschappelijke trends en menselijke behoeftes (persoonlijke bescherming, veiligheid, milieu), slaagde De Vries erin om het bedrijf meer focus te geven en steeds weer nieuwe producten af te leveren waar grote behoefte aan is en die het bedrijf dus met een goede marge kan verkopen.
2. Een decentrale organisatie
Het hoofdkantoor van TenCate is gehuisvest in een monumentale villa in de buurt van het station van Almelo. In totaal werken hier slechts 35 mensen. De raad van bestuur stuurt, samen met de decentraal werkzame groepsdirecteuren, een organisatie aan van in totaal circa 4500 medewerkers die over de hele wereld verspreid zitten. Kan het nog decentraler? Het hoofdkantoor voert de regie, waarbij de strategie in nauw overleg met de groepsdirectie (strategisch platform) is uitgestippeld. Uitsluitend financiën, HRM en het communicatie- en investor relationsbeleid is gecentraliseerd.
Visie is heilig
De directeuren van de vier groepen (Advanced Textiles, Advanced Composites, Geosynthetics en Grass) en de vestigingsmanagers hebben een grote operationele vrijheid en kunnen zelf beslissingen nemen op het gebied van bijvoorbeeld productontwikkeling. Daarvoor hoeven ze niet vooraf toestemming te vragen aan de raad van bestuur. Achteraf moeten ze wel kunnen uitleggen waarom ze een bepaalde keuze hebben gemaakt en hoe die past binnen de algemene strategie van het concern. De visie is dus heilig en vormt het bindmiddel van de organisatie. Die visie staat beschreven op een kaartje ter grootte van een creditcard die iedere medewerker op zak heeft. Op de achterkant staan de tien waarden waar het bedrijf voor staat, de 10Cate.
3. Luister naar de klant
Alle bedrijven luisteren naar hun klant. Zeggen ze. Maar die klant weet vaak wel beter. TenCate heeft zich in een positie gemanoeuvreerd waardoor dat luisteren naar de klant een stuk makkelijker wordt. Het bedrijf heeft namelijk een bepaalde expertise opgebouwd, de vervaardiging van hoogwaardige technische materialen, waardoor die klant bijna gedwongen is om naar TenCate toe te komen, in plaats van andersom.
Van push naar pull
Veel nieuwe producten die TenCate ontwikkelt ontstaan vanuit een klantvraag of vanuit (nieuwe) regelgeving. Die klant ziet een bepaald product van TenCate en vraagt: ‘Als jullie dat kunnen maken, kunnen jullie dan ook dat?' Dat is natuurlijk een ideale uitgangspositie voor elk bedrijf: van push naar pull. De directie hoeft er vervolgens alleen nog maar zijn eigen criteria op los te laten (is er voldoende marktpotentie?, hoe dicht staat het bij de bestaande business?, past het binnen de strategie?) en de ingenieurs kunnen (al dan niet) aan de slag.
Wereldwijde trends
Daarnaast heeft TenCate een aantal thema's gedefinieerd waar het zich specifiek richt op: persoonlijke bescherming, milieu, luchtvaart, watermanagement en sport. Dit zijn wereldwijde trends die de vraag naar bepaalde materialen aanjagen. De vliegtuigvleugels van de Airbus A-380 en de inlaat van de motoren, waarin grote hoeveelheden TenCate Cetex® composiet is verwerkt, zorgen voor minder brandstofverbruik en geluidsproductie en dragen dus evenzeer bij aan een beter milieu. De kogelwerende composieten en vlamvertragende weefsels voor gevechtsuniformen die TenCate voor het Amerikaanse leger heeft ontwikkeld, dragen bij aan de veiligheid van de Amerikaanse soldaten die in een moeilijk en warm gebied (Irak, Afghanistan) hun werk moeten doen.
4. Een onderzoekende, kritische cultuur
In Twente bestaat een gevleugelde uitdrukking die heel goed de volksaard beschrijft: ‘kieken wat 't wordt'. Het betekent zoveel als: we zullen eens zien. Men kijkt de kat uit de boom, maar is toch ook niet te beroerd om iets het voordeel van de twijfel te geven. Het is natuurlijk altijd gevaarlijk om een wereldwijd concern te reduceren tot een karikatuur van een bepaalde volksaard, maar iets van deze houding moet toch wel in de genen van TenCate zitten. Het is namelijk precies de manier waarop het bedrijf met innovatie om gaat: een kritische, maar toch ook open en onderzoekende houding.
Juiste ideeën selecteren
Innovatie is niet een kwestie van: ‘laat duizend bloemen bloeien'. De kunst van goede innovatie is niet alleen zorgen dat er veel ideeën boven komen drijven, maar vooral zorgen dat je de juiste ideeën selecteert voor verdere uitwerking. Niet elk idee past namelijk binnen de strategie of het bestaande portfolio. Niet elk idee heeft voldoende marktpotentie. Natuurlijk weet je dat vooraf nooit helemaal zeker en zul je soms een gok moeten wagen. Zo bekijkt TenCate via een aantal projecten de mogelijkheden voor het gebruik van nieuwe composieten voor de auto-industrie. Niet omdat het bedrijf daar nu meteen heel veel omzet van verwacht, maar om de ontwerpers aan te zetten om na te denken over de auto van de toekomst. Je weet tenslotte maar nooit. Kieken wat 't wordt.
5. Werk samen
Vroeger, nog niet zo heel lang geleden, vond innovatie plaats in het laboratorium. Achter gesloten deuren, in het diepste geheim, waren knappe koppen jaren bezig met de ontwikkeling van een nieuw product. En als ze dan eindelijk klaar waren en alle patenten waren aangevraagd en verstrekt, werd het product met veel bombarie aan de buitenwereld gepresenteerd. Maar steeds vaker zat die buitenwereld helemaal niet meer te wachten op dat nieuwe product. Steeds vaker was de technologie al weer verouderd, had een concurrent in de tussentijd een veel beter en goedkoper product op de markt gebracht of waren de behoeftes van consumenten drastisch gewijzigd.
Samenwerking
Tegenwoordig vindt innovatie daarom in de echte wereld plaats. Er wordt intensief samengewerkt door verschillende partijen. Dat gaat niet alleen veel sneller, het levert ook betere producten op waar echt vraag naar is. Zo richtte TenCate onlangs samen met Boeing, Stork Fokker en de Universiteit Twente het Thermo Plastic composite Research Centre op, een onderzoekscentrum voor de ontwikkeling van nieuwe composieten voor diverse toepassingen. En ontwikkelde het bedrijf eerder samen met het Amerikaanse leger het nieuwe vlamvertragende materiaal TenCate DefenderTM M, dat mede door die samenwerking meteen een nieuwe standaard heeft gezet.
Doen waar je goed in bent
Andere manieren van samenwerking zijn de overname en de uitbesteding. Als TenCate bepaalde technologie die het wezenlijk acht voor het verwezenlijken van zijn strategie niet zelf in huis heeft, schroomt het niet om die in huis te halen middels een deelname of overname. Aan de andere kant besteedt het bedrijf in toenemende mate productiestappen uit wanneer er weinig toegevoegde waarde in zit. Ook dat past binnen de strategie van TenCate: doen waar je goed in bent.
Lees ook:
> Jaap Lock definitief CFO Ten Cate
> CFO TenCate Wegstapel stapt op
> TenCate opent nieuwe fabriek in China
> Ten Cate en DSM maken samen kogelwerend vest
> Dossier innovatie
Veel nieuwe producten die TenCate ontwikkelt ontstaan vanuit een klantvraag of vanuit (nieuwe) regelgeving. Die klant ziet een bepaald product van TenCate en vraagt: ‘Als jullie dat kunnen maken, kunnen jullie dan ook dat?' Dat is natuurlijk een ideale uitgangspositie voor elk bedrijf: van push naar pull. De directie hoeft er vervolgens alleen nog maar zijn eigen criteria op los te laten (is er voldoende marktpotentie?, hoe dicht staat het bij de bestaande business?, past het binnen de strategie?) en de ingenieurs kunnen (al dan niet) aan de slag.
Wereldwijde trends
Daarnaast heeft TenCate een aantal thema's gedefinieerd waar het zich specifiek richt op: persoonlijke bescherming, milieu, luchtvaart, watermanagement en sport. Dit zijn wereldwijde trends die de vraag naar bepaalde materialen aanjagen. De vliegtuigvleugels van de Airbus A-380 en de inlaat van de motoren, waarin grote hoeveelheden TenCate Cetex® composiet is verwerkt, zorgen voor minder brandstofverbruik en geluidsproductie en dragen dus evenzeer bij aan een beter milieu. De kogelwerende composieten en vlamvertragende weefsels voor gevechtsuniformen die TenCate voor het Amerikaanse leger heeft ontwikkeld, dragen bij aan de veiligheid van de Amerikaanse soldaten die in een moeilijk en warm gebied (Irak, Afghanistan) hun werk moeten doen.
4. Een onderzoekende, kritische cultuur
In Twente bestaat een gevleugelde uitdrukking die heel goed de volksaard beschrijft: ‘kieken wat 't wordt'. Het betekent zoveel als: we zullen eens zien. Men kijkt de kat uit de boom, maar is toch ook niet te beroerd om iets het voordeel van de twijfel te geven. Het is natuurlijk altijd gevaarlijk om een wereldwijd concern te reduceren tot een karikatuur van een bepaalde volksaard, maar iets van deze houding moet toch wel in de genen van TenCate zitten. Het is namelijk precies de manier waarop het bedrijf met innovatie om gaat: een kritische, maar toch ook open en onderzoekende houding.
Juiste ideeën selecteren
Innovatie is niet een kwestie van: ‘laat duizend bloemen bloeien'. De kunst van goede innovatie is niet alleen zorgen dat er veel ideeën boven komen drijven, maar vooral zorgen dat je de juiste ideeën selecteert voor verdere uitwerking. Niet elk idee past namelijk binnen de strategie of het bestaande portfolio. Niet elk idee heeft voldoende marktpotentie. Natuurlijk weet je dat vooraf nooit helemaal zeker en zul je soms een gok moeten wagen. Zo bekijkt TenCate via een aantal projecten de mogelijkheden voor het gebruik van nieuwe composieten voor de auto-industrie. Niet omdat het bedrijf daar nu meteen heel veel omzet van verwacht, maar om de ontwerpers aan te zetten om na te denken over de auto van de toekomst. Je weet tenslotte maar nooit. Kieken wat 't wordt.
5. Werk samen
Vroeger, nog niet zo heel lang geleden, vond innovatie plaats in het laboratorium. Achter gesloten deuren, in het diepste geheim, waren knappe koppen jaren bezig met de ontwikkeling van een nieuw product. En als ze dan eindelijk klaar waren en alle patenten waren aangevraagd en verstrekt, werd het product met veel bombarie aan de buitenwereld gepresenteerd. Maar steeds vaker zat die buitenwereld helemaal niet meer te wachten op dat nieuwe product. Steeds vaker was de technologie al weer verouderd, had een concurrent in de tussentijd een veel beter en goedkoper product op de markt gebracht of waren de behoeftes van consumenten drastisch gewijzigd.
Samenwerking
Tegenwoordig vindt innovatie daarom in de echte wereld plaats. Er wordt intensief samengewerkt door verschillende partijen. Dat gaat niet alleen veel sneller, het levert ook betere producten op waar echt vraag naar is. Zo richtte TenCate onlangs samen met Boeing, Stork Fokker en de Universiteit Twente het Thermo Plastic composite Research Centre op, een onderzoekscentrum voor de ontwikkeling van nieuwe composieten voor diverse toepassingen. En ontwikkelde het bedrijf eerder samen met het Amerikaanse leger het nieuwe vlamvertragende materiaal TenCate DefenderTM M, dat mede door die samenwerking meteen een nieuwe standaard heeft gezet.
Doen waar je goed in bent
Andere manieren van samenwerking zijn de overname en de uitbesteding. Als TenCate bepaalde technologie die het wezenlijk acht voor het verwezenlijken van zijn strategie niet zelf in huis heeft, schroomt het niet om die in huis te halen middels een deelname of overname. Aan de andere kant besteedt het bedrijf in toenemende mate productiestappen uit wanneer er weinig toegevoegde waarde in zit. Ook dat past binnen de strategie van TenCate: doen waar je goed in bent.
Lees ook:
> Jaap Lock definitief CFO Ten Cate
> CFO TenCate Wegstapel stapt op
> TenCate opent nieuwe fabriek in China
> Ten Cate en DSM maken samen kogelwerend vest
> Dossier innovatie