Sylvia Tóth, Neerlands eerste topvrouw
15-01-2010 | Auteur: Frederick van Melle
Had Nederland eindelijk een echte topvrouw, werkte ze alsnog voor een uitzendbureau. Het is een ironisch detail in de geschiedenis van Nederlandse topvrouwen, dat sowieso niet veel pagina's beslaat. Eén belangrijk hoofdstuk zal gaan over Sylvia Tóth. Zij was een van de succesvolste zakenvrouwen in de Nederlandse geschiedenis. Als eerste vrouw in Nederland realiseerde zij een management buy-out. Zij bracht haar bedrijf Content met succes naar de beurs en werd daarmee de eerste vrouwelijke bestuursvoorzitter van een groot beursgenoteerd bedrijf. Al deze aandacht leidde er uiteindelijk toe dat zij een publieke persoonlijkheid werd: de eerste echte Nederlandse ‘zakenvrouw'.
Pionier
Tóth was op veel punten een pionier. Zij begon op haar zestiende met uitzendwerk toen het nog in de kinderschoenen stond en door veel Nederlanders als een halfcriminele business werd gezien. Toen ze in 1998 afscheid nam was het een volledig geaccepteerde arbeidsvorm geworden. Sylvia Tóth werd geboren op 10 februari 1944 in Den Haag. Haar vader was een Hongaar, die in Nederland zijn geld verdiende als violist. Toen Sylvia vier was, liet hij haar moeder in de steek, waarna een periode van grote armoede volgde. Die periode liep af toen haar toekomstige stiefvader tijdens een wandeling precies voor de deur van de familie Tóth zijn enkel verstuikte. Hij had aangebeld voor hulp, zijn eerste bezoek werd gevolgd door een tweede en dit leidde uiteindelijk tot een huwelijk. Haar stiefvader zou vanaf dat moment zorgen voor een gedisciplineerde opvoeding: elke dag om 7 uur opstaan, niet luieren en hard werken. Zijn invloed op de toekomst van Sylvia Tóth was groot, alleen al omdat zij op haar 15e van het lyceum af moest om te werken.
Avondschool
Op haar 19e zou zij nog wel het staatsexamen HBS-A halen op de avondschool. Op haar vijftiende begon Tóth als telefoniste en receptioniste bij het Nederlands Instituut voor Management. Het monotone werk hield ze een jaar vol. Op aanraden van een collega schreef ze zich in bij een van de twee uitzendbureaus die Den Haag op dat moment rijk was. Hier had ze als werkneemster de mogelijkheid om zelf uit te kiezen wat ze kon doen en ze zou bij hetzelfde bureau zo'n zeven jaar in dienst zijn.
De eerste uitzendbureaus
Op het avondlyceum ontmoette Tóth Paul Hessing. Hij was een van de slimme jongens die beseften dat het uitzendwerk een enorme potentie had. In 1964 richtte Hessing zelf een bureau op, dat hij Content noemde. Het bedrijf was al snel een succes. Hessing had hulp nodig om alles in goede banen te leiden, vooral in de administratie. In haar vrije tijd zou Tóth hem af en toe helpen met het verwerken van de facturen. Content bleef echter groeien en in 1967 zou Tóth overstappen naar Content, al bleef ze in dienst als uitzendkracht.
Drang naar onafhankelijkheid
De drang naar onafhankelijkheid was nog steeds groot, ze wilde de mogelijkheid hebben om op ieder moment te kunnen vertrekken. In haar privéleven was het een ander verhaal, zij was namelijk getrouwd John Martinot, die bij Content haar collega was. Samen met hem nam ze de praktische leiding over van Hessing, die zich vanaf dat moment op de strategie zou richten.
Nieuwe kantoren en grote klanten
Met Martinot opende zij nieuwe kantoren in het land en hield zij contact met klanten. Tóth haalde met Stad Rotterdam ook de eerste grote klant binnen voor het bedrijf. De verzekeringsmaatschappij had om een typiste gevraagd, die Tóth niet in de aanbieding had. Toen zij er achter kwamen dat zij zelf was gegaan om het typewerk te doen, verbond het het bedrijf zich aan Content. Het harde werken ging ten koste van het huwelijk met Martinot. Om haar ex-man niet in de weg te zitten stapte Tóth over naar persknipseldienst Swaneveld. Daar werd ze binnen vier maanden plaatsvervangend bedrijfsleider en kreeg ze al snel het idee om voor zichzelf iets te beginnen.
Voorstel van Paul Hessing
Zij maakte een afspraak met Content-directeur Paul Hessing om een startkapitaal te vragen, maar was er niet op voorbereid dat Hessing juist plannen met haar had. De Content-oprichter wilde stoppen als directeur en zijn aandelen Content verkopen, maar had hiervoor een geschikte vervanger nodig. Haar ex had het bedrijf verlaten, dus wilde Tóth misschien het bedrijf leiden? Op haar 28ste werd zij directeur van Content, een uitzendbureau met 15 vestigingen, 70 medewerkers en een omzet van 15 miljoen gulden. Het was haar eerste vaste baan.
Content op de schop
Met Tóth als directeur ging het bedrijf meteen op de schop. Content moest inzetten op kwaliteit, maar daarvoor moesten er wel een aantal zaken op kantoor veranderen. Toen Paul Hessing directeur was, nam hij geregeld zijn hond mee naar zijn werk, wat er toe leidde dat ook veel personeelsleden huisdieren op kantoor hadden. Tóth maakte een einde aan de beestenboel en droeg er zorg voor dat het bedrijf een professionele uitstraling kreeg. Ook de spijkerbroek ging in de ban en medewerkers moesten zich vanaf dat moment kleden ‘alsof ze bij hun schoonmoeder op bezoek gingen.'
Winstdeling
Er kwam een winstdeling, zodat medewerkers aan de portemonnee de goede en slechte tijden van het bedrijf zouden merken. Daarmee ontstond een professionele, maar informele sfeer waarbij Tóth functioneerde als ‘primus inter pares'. Zij was zeer bij haar personeel betrokken. Haar persoonlijke contact ging zelfs zover dat zij elk nieuw personeelslid de hand wilde schudden. Daarnaast organiseerde zij regelmatig grote feesten en evenementen en spaarde daarbij kosten nog moeite.
Televisieoptreden
Al in haar eerste jaar als directeur verdubbelde de winst. In 1973 verkocht Hessing zijn belang aan het Britse Bayfine. Vanwege het succes eiste Tóth in 1977 een belang in het bedrijf. Met behulp van leningen breidde zij deze langzaam uit. Het was haar duidelijk dat de Britten Content mettertijd wilden verkopen en zij droomde er van om zelf het bedrijf over te nemen. In 1985 wist Tóth met een lening van de NMB een management buy-out te realiseren, als eerste Nederlandse vrouw. Het zorgde voor veel media-aandacht en zij werd uitgeroepen tot zakenvrouw van het jaar 1985.
Beursgang
Vanaf dat moment ging alles in een stroomversnelling. De NMB-bank wilde de buy-out onmiddellijk laten volgen door een beursgang. Tóth liet zich overtuigen. Het ging namelijk goed met de beurs en Content had net een enorme hoeveelheid gratis reclame gekregen. De beursgang was eveneens een succes en voor het eerst werd een Nederlandse vrouw ceo van een groot beursgenoteerd bedrijf. Wat volgde was een periode van expansie door overnames. Tóth sloeg zelf ook meer haar vleugels uit en werd commissaris bij onder meer Aegon en de Bijenkorf. Ondertussen schreef zij boeken en verscheen vaak op TV.
Negatief in het nieuws
Haar korte huwelijk met Elsevier-ceo Pierre Vinken en haar commissariaten brachten haar ook negatief in het nieuws. In die drukke periode ging het juist bergafwaarts met Content. Het bedrijf begon tegen de limieten van het oude systeem aan te lopen, de persoonlijke ‘touch' van Tóth werkte niet meer door een teveel aan kantoren. De concurrentie was hevig en Tóth deed het ook minder goed als strategisch bestuurder. Tóth trok de conclusie dat het tijd was om afscheid te nemen als bestuursvoorzitter. In 1998 trad ze af en nam ze plaats in de raad van commissarissen.
Geen periode van rust
Hierna begon allerminst een periode van rust. Verschillende bedrijven hadden belangstelling voor Content. Het Belgische Creyff's won de strijd maar zorgde voor een stroom aan negatieve aandacht. De nieuwe eigenaren beschuldigden de Content-bestuurders van wanbeleid. Die beschuldigingen wees Tóth resoluut van de hand en deed haar besluiten op te stappen als commissaris. Voor Tóth was het sowieso een minder leuke periode door de enorme media-aandacht rondom haar relatie met Cor Boonstra. Diens vrouw werd gekidnapt, waarna Tóth door de media als een femme fatale werd neergezet. In 2001 kwam haar laatste publieke optreden. Als een van de Zomergasten liet zij zich interviewen door Adriaan van Dis. Haar optreden was een succes en trok zelfs 1,1 miljoen kijkers. Hierna verdween zij van de radar. Zij concentreert zich op het in 1998 opgerichte vastgoedbedrijf Tóco d'Azur, heeft haar nevenfuncties afgebouwd en houdt zich daarnaast nog bezig met verschillende goede doelen, waaronder haar eigen Sylvia Tóth Charity Stichting.