Rondetafelgesprek microbetalingen met o.a. Equens CEO Antoon Kuipers
13-04-2011 Makkelijke en veilige online betalingen doen op internet tegen lage kosten. Bedrijven die deze voorwaarden realiseren binnen een snelle online omgeving zijn spekkoper. Of blijft het slechts bij dromen over grote geldstromen?
Apple weet met producten die weinig kosten online toch veel geld te verdienen. Bezoekers van iTunes betalen voor elke download van een game of muziek slechts een paar dollar. En de Financial Times probeert sinds kort ook geld te verdienen aan microbetalingen door sitebezoekers losse krantenartikelen te laten afrekenen. Liggen er voor bedrijven nieuwe kansen in microbetalingen, of zijn de betaalmethoden nog de grote bottleneck?
Dennis van Allemeersch van PayPal, het bedrijf dat ooit als een van de eersten een betalingssysteem voor transacties op internet ontwikkelde, wil voorafgaand aan de rondetafel graag iets meer weten over de aanleiding voor de discussie over microbetalingen. Gespreksleider Marco Gianotten legt uit dat in Amerika participatiemaatschappijen grif investeren in start-ups die zich op de markt van microbetalingen bewegen, zoals Spare Change en Tinker. En dat uitgevers steeds vaker proberen online geld te verdienen door mensen te laten betalen per artikel. Een trend lijkt gezet.
Van Allemeersch wijst erop dat het bij microbetalingen voor de consument belangrijk is dat het snel, veilig en gemakkelijk is en dat er voor de verkopende partij niet te hoge kosten mee gemoeid zijn. PayPal bracht daarom eind vorig jaar een nieuw product voor kleine betalingen op de markt; PayPal for Digital Goods. Verkopers betalen 5 procent, plus vijf dollarcent voor transacties onder de twaalf dollar. Ter vergelijking: wie Ideal op zijn website gebruikt, betaalt dertig tot tachtig cent per transactie. Wie de mogelijkheid biedt voor betalingen met creditcard is zelfs tot 4 procent van het transactiebedrag kwijt.
‘De creditcard is voor microbetalingen te langzaam en te duur,’ reageert Antoon Kuijpers, lid van de Raad van Bestuur van Equens (voorheen Interpay). Equens houdt zich bezig met optimalisatie van het betalingsverkeer en zoekt daarbij naar innovaties. Zo hebben ze in hun bedrijfsrestaurant onlangs een test gedaan met een biometrisch betalingssysteem dat werkt via het scannen van iemands vinger. Kuijpers: ‘Het is een gemakkelijke en snelle methode: je aderen worden gescand en je hebt betaald. Maar zoiets kun je alleen maar doen in een gesloten omgeving, want van zestien miljoen Nederlanders de gegevens bewaren levert te veel discussie op.’
Alessandro Coppo, Algemeen Directeur van Marktplaats, is de derde deelnemer aan de discussie. ‘Er is in ieder geval één ding duidelijk,’ zegt hij. ‘En dat is dat bedrijven beginnen te begrijpen dat online betalingen wezenlijk anders zijn dan offline betalingen.’ Met deze opmerking geeft Coppo een voorzet voor de discussie die over veel meer zal gaan dan louter microbetalingen. Het feit dat online en offline steeds meer in elkaar schuiven is een grote uitdaging voor bedrijven bij het ontvangen van betalingen in welke vorm dan ook. Misschien wel net zo’n grote uitdaging als inspelen op de snelheid waarmee alles op internet verandert. Maar toch wil Marco Gianotten graag als eerste weten of microbetalingen grote geldstromen kunnen genereren.
Van Allemeersch: ‘Het is eerder een hype. Die hype wordt onder meer gestuurd door het succes van iTunes en het feit dat content steeds vaker aangeboden wordt in kleine hoeveelheden. Maar of dat nou een mijlpaal is? Ik heb daar twijfels over, ook gezien de omvang van de markt, zeker in Nederland. Wereldwijd denken we bij PayPal overigens wel dat de markt groot genoeg is om investeringen te doen in microbetalingen. Daarom hebben we ook PayPal for Digital Goods gelanceerd. Hiermee kunnen consumenten met één druk op de knop betalen en downloaden.’
Bij Apple kun je ook met één druk op de knop betalen en downloaden. Maar Apple vraagt 30 procent aan uitgevers. Is dit desondanks een winnend businessmodel? Van Allemeersch: ‘Persoonlijk verbaast het me dat Apple wegkomt met die 30 procent. Het is veel geld.’ Kuijpers: ‘Maar het opzetten van je eigen distributiekanaal kost veel meer. Apple heeft dat kanaal, dat gebruik je en daar betaal je dus voor als uitgever.’ Coppo: ‘Het is te vroeg om te zeggen dat er één winnend model is, en dat dat van Apple is. Ik verwacht dat we nog verschillende modellen en vormen van concurrentie zullen gaan zien.’
En hoe zit het dan met het onderscheid tussen offline en online? Coppo: ‘Verschillende situaties vragen om verschillende betalingsvormen, en dus verdere aanpassingen van de manier waarop je online betaalt. In de online wereld moet het simpel, snel en veilig zijn. Verder denk ik dat mobiel betalen het allemaal nog een stap verder zal brengen, dat wordt de volgende mijlpaal. Over vijf jaar zal meer dan 50 procent van de internettoegang via mobiele toestellen gaan. Dat zal, denk ik, e-commerce volledig veranderen en nog duidelijker maken dat offline betaalmethodes niet zomaar geschikt zijn voor online.’ Kuijpers: ‘Met offline methodes bedoel je dan de methodes die we gebruiken in de fysieke wereld, vertaald naar het internet? En dat die methodes niet goed aansluiten?’ Coppo: ‘Ja, het vraagt om een intensievere aanpassing van die methoden dan nu vaak gebeurt, anders zullen mensen het niet aan gebruiken.’ Kuijpers: ‘Ik denk dat het in de basis gaat om waar de klant zijn geld laat. Gewoonlijk vertrouwen mensen hun geld toe aan een bank. Ondanks alles wat er is gebeurd de afgelopen jaren voelt dat voor de meeste mensen nog steeds veilig. Een tweede stap is: vertrouw ik mijn geld toe aan PayPal? Ja, want het bedrijf heeft een naam en een reputatie. Vertrouw ik mijn geld toe aan Pietje Pin BV? Nee, want wie zijn zij?’ Van Allemeersch: ‘Vertrouwen is een cruciaal element om succesvol te zijn. Vertrouwen en je merk.’ Kuijpers: ‘Microbetalingen moeten snel en makkelijk gaan, zonder gedoe. En het moet veilig zijn. Banken die hun legacy-systemen weten te gebruiken en te openen voor snelle online omgevingen, hebben de sleutel tot succes in handen. Dat geldt natuurlijk ook voor bedrijven als PayPal, die nieuwe systemen ontwikkelen. Vergeet niet dat alles rondom betalingen en microbetalingen draait om volume en schaal. Je hebt heel veel transacties nodig om de prijs van een betaling zo laag als maar mogelijk te krijgen.’
Zijn banken wel toegerust voor online omgevingen? In Nederland hebben we niet zoveel spelers. Kuijpers: ‘Nee, maar de banken hebben wel de stap gezet naar Ideal. Dat was een behoorlijke stap die veel andere banken in Europa niet deden. Ideal veroverde ook snel marktaandeel omdat het goedkoper is dan de creditcard. En nu raken mensen er ook aan gewend om Ideal op hun mobiel te hebben. Vorig jaar september kondigden ABN Amro, ING, Rabobank, KPN, T-Mobile en Vodafone bovendien een samenwerking aan om een betaalmethode te ontwikkelen voor mobiel betalen aan de kassa. Dat kan een succes worden als het gemakkelijk en veilig is en geschikt voor verschillende soorten mobiele telefoons.’
Wie of wat is precies een bank? Is KPN ook een bank? Kuijpers: ‘Een bank is een bedrijf dat zoveel geld in beheer heeft dat ze onder toezicht staan. Ik geloof niet dat KPN een banklicentie heeft. Vodafone wel.’ Van Allemeersch: ‘Er zijn verschillende manieren waarop je naar de financiële instellingen kunt kijken. PayPal deed voorheen niet meer dan het elektronisch doorsturen van geld. We zijn drie jaar geleden pas een bank geworden. Om digitaal geld tussen portemonnees te kunnen schuiven, hoef je niet per se een bank te zijn.’
In Hongkong gebruiken mensen hun OV-kaart ook voor microbetalingen in winkels. De NS denken erover hetzelfde te doen. Kuijpers: Uiteindelijk komt het erop neer dat microbetalingen alleen een succes kunnen worden als de instelling waar je je geld naartoe brengt in staat is om de betaling veilig te verwerken. Als dat niet kan, zijn microbetalingen alleen succesvol bij kleine hoeveelheden geld met een limiet, zoals op de OV-chipkaart.’ Coppo: ‘Deze prepaidkaarten bieden een geweldige manier om kleine betalingen te doen. In Italië heb je heel veel prepaidkaarten, maar daar zijn de mensen de kaart ook gaan gebruiken om geld mee te ontvangen. ze sturen gevoelige informatie over de kaart via e-mail naar anderen en dat is buitengewoon onveilig. Je kunt de ene betaalmethode, die ontwikkeld is om te voorzien in een bepaalde behoefte, niet zomaar voor iets anders gebruiken.’ Kuijpers: ‘Een leverancier vanuit de financiële industrie moet een methode leveren die voor mij als consument veilig is. En dan gaat het om zowel die 79 cent die ik betaal voor een applicatie op mijn iPad als de keuken van tweeduizend euro die ik koop bij Ikea. Als via dat simpele kanaal voor microbetalingen je hele banksaldo kan worden benaderd, dan moet dat net zo veilig zijn als die betaling bij Ikea.’ Van Allemeersch: ‘De consument wil een betaalmethode die geschikt is voor zoveel mogelijk situaties, of het nu gaat om microbetalingen, grote betalingen, of mobiele betalingen. Veel bedrijven worstelen met die vraag: als ik een betalingsinfrastructuur heb, hoe pas ik die op zo’n manier aan dat het geschikt is voor verschillende situaties? De OV-chipkaart is in die zin niet geschikt, omdat deze is ontwikkeld voor het openbaar vervoer. Als consument zit ik bovendien niet te wachten op nog een betaalmethode. Ik heb al een creditcard en een bankpas.’ Kuijpers: ‘Maar ik heb mijn OV-chipkaart immers toch al? Er zit geld op, dus waarom zou ik er niet een flesje water van twee euro mee betalen? Maar iets anders is dat de chipkaart zo vanuit een gesloten omgeving naar een open omgeving gaat. Als de kaart veel gebruikt wordt in winkels die geen deel uitmaken van de OV-chipkaartomgeving, dan komt er een moment dat die winkel beschouwd wordt als bank of elektronische geldomgeving en onder toezicht komt te staan.’ Van Allemeersch: ‘Het verbaast mij overigens niet dat de NS erover denken om dit te doen. Zodra je immers een gebruikersdatabase hebt, en een plek waar het geld van die groep mensen wordt beheerd, dan kijk je of je je horizon kunt verbreden. Maar of het kans van slagen heeft, is een tweede.’
Zijn er businesses die geld kunnen verdienen met microbetalingen? Of is het alleen maar mogelijk met content en apps? Kuijpers: ‘Microbetalingen zijn in de fysieke wereld erg succesvol in bedrijfsrestaurants. En natuurlijk voor parkeren en in drank- en snackautomaten. Microbetalingen op internet draaien toch vooral om digitale content.’ Coppo: ‘Het draait niet alleen om microbetalingen, maar ook of je de kansen die online geboden worden weet te grijpen. In Nederland lijken bedrijven sneller dan in andere landen door te hebben dat online en offline steeds meer in elkaar overlopen. Marktplaats is daar een goed voorbeeld van. Hier worden transacties zowel online als offline gesloten, mensen ontmoeten elkaar vaak persoonlijk en bedrijven gebruiken Marktplaats naast verkoopkanaal ook als advertentiekanaal. Bedrijven begrijpen dat internet niet alleen draait om online transacties, maar dat het ook een rol speelt in het keuzeproces van de consument. Microbetalingen zijn belangrijk, maar het is slechts een van de uitdagingen waar we mee te maken hebben.’ Van Allemeersch: ‘Het is een term uit de industrie. De consument zal het nooit over microbetalingen hebben.’ Coppo: ‘Maar de consument zal wel zeggen: er is geen goede manier om twee of drie euro online te betalen.’ Van Allemeersch: ‘Maar als gebruiker zeg ik ook: ik wil op een veilige en snelle manier betalen. En de industrie denkt dan: als er kleine bedragen betaald moeten worden, zijn de kosten voor mij hoog, dus dat ondersteun ik niet.’ Coppo: ‘De snelheid waarmee internet veranderd, is indrukwekkend. De snelheid van de technologische innovaties maakt het mogelijk dat er over drie jaar iets is wat we nu nog niet voor mogelijk hadden gehouden. Je moet in ieder geval nooit zelfvoldaan achterover leunen en denken dat je er bent.’
Hoe beïnvloedt het feit dat online en offline in elkaar overlopen de manier waarop bedrijven zakendoen? Coppo: ‘Internet wordt voor bedrijven een cruciaal en onlosmakelijk onderdeel van hun marketingstrategie en hun distributie, omdat de beslissing van de consument om een product te kopen vaak online gebeurt. als ik op Marktplaats een fiets wil kopen, dan zijn er veel consumenten die hun tweedehands fiets aanbieden. Maar er zijn ook banners van fietswinkels uit de buurt die zeggen: als je naar mijn winkel komt, geef ik je dertig euro korting. Op deze manier is internet ook een interessant kanaal om klanten te bereiken voor winkels die offline verkopen.’ Kuijpers: ‘Er zijn ook winkels waar je online kunt reserveren en het product in de winkels kuntkopen. Het voordeel is dat de internetwinkel 24 uur open is, dat voor de winkelier de voorraadcontrole makkelijker is en dat je als consument kleding of schoenen eerst kunt passen voordat je koopt.’ Van Allemeersch: ‘De vervaging tussen online en offline vergroot ook de complexiteit voor bedrijven. Een consument gaat offline, online, mobiel, misschien wel allemaal voor één transactie. Vanuit een technologisch- en ontwikkelingsstandpunt moet je al die perspectieven bij een nieuw product van begin af aan in je specificaties bouwen. De grote uitdaging voor CEO’s is daarnaast ook dat alles versnelt. Mensen omarmen nieuwe technologieën veel sneller dan vroeger. Kijk alleen maar naar de smartphones: Nederland heeft de hoogste concentratie smartphones in Europa. Tegenwoordig moet je erg op je hoede zijn en eigenlijk dagelijks bang voor wat er komen gaat.’ Kuijpers: ‘Bill Gates zei ooit: “in twee jaar tijd gebeuren er veel meer dingen dan je denkt, in tien jaar tijd gebeuren er veel meer dingen dan je denkt”. Daar ben ik het mee eens. Dat er binnen twee jaar een nieuwe betaalmethode zal zijn, is vrijwel uitgesloten. Maar ineens gebeurt er van alles, wat je bijna niet voor mogelijk had gehouden. In 1999 ontvingen wij nog de helft van onze transacties via fysieke media, zoals floppy’s. En drie jaar later was het nul.’
Het interview met Antoon Kuijpers (Equens), Allessandro Coppo (Marktplaats), en Dennis van Allemeersch (PayPal) is afgenomen door Marco Gianotten, oprichter en directeur van Giarte Media Groep.
Lees ook:
> Biografie Antoon Kuijpers, vicevoorzitter Equens
> Biografie Marco Gianotten, directeur Giarte Media Groep
> ICT kruipt waar het niet gaan kan
> Cloud computing staat in de kinderschoenen
> IT Dossier