Akzo en de verleidingen van Schiphol
Hans Wijers heeft genoeg van de eeuwige files bij Utrecht en Amsterdam. Het hoofdkantoor van Akzo Nobel staat daarom vanaf juni aan de Zuidas in Amsterdam - op een kwartier rijden van Schiphol, en op loopafstand van de Nederlandse grootbanken. Akzo is niet het eerste Nederlandse bedrijf dat de provincie inruilt voor de allure en het gemak van Amsterdam. Philips vertrok uit Eindhoven, Ahold verliet Zaandam, Numico ging van Zoetermeer naar Schiphol en PTT (nu TNT) trok van Groningen naar Hoofddorp (aan de rand van Amsterdam).
Het omgekeerde gebeurde niet. Ondanks hoge grondprijzen, perioden van schaarste op de kantoormarkt, files, misdaad en onbetaalbare woningen, bleken Amsterdamse bedrijven honkvast. Gevolg is dat - als Akzo verhuisd is - maar liefst 15 van de 24 in de AEX opgenomen ondernemingen hun hoofdkantoor hebben in 'Groot-Amsterdam' (inclusief Schiphol en Hoofddorp). Drie staan in Den Haag, twee in Rotterdam (inclusief Schiedam), en één in Utrecht, Naarden, Veldhoven en Heerlen. Het concertgebouw, de Stopera, de vele musea en alle andere leuke dingen die de hoofdstad te bieden heeft, spelen ongetwijfeld een rol bij de keuze van de directies voor Amsterdam. Maar de grootse trekker is natuurlijk Schiphol. Het leven van een ceo, cfo, coo, cio, en iedere andere c-klinker-o, wordt zoveel dragelijker als de rit van en naar Europa's vierde luchthaven binnen een half uur is af te leggen. Uit een eigen mini-onderzoekje (met behulp van map24.com) blijkt dat 19 van de 24 AEX-hoofdkantoren binnen een half uur rijden van de vertrekhal liggen (zie tabel hieronder). Uitgaande van een fileloze dag, natuurlijk. Zeven topmannen halen Schiphol zelfs in ongeveer een kwartier. Jan Bennink van Numico is er binnen twee minuten. Niet zo gek, want zijn hoofdkantoor staat aan de Schipholboulevard. Laatkomers zijn de topmannen van Fortis, Unilever, en SBM Offshore, die er 40 minuten of meer over doen. Eric Meurice van ASML komt pas na anderhalf uur uit Veldhoven aanboemelen, terwijl Peter Elverding van DSM vanuit het Limburgse Heerlen nog een half uur langer nodig heeft. Het afgelopen weekend heb ik alle AEX-hoofdkantoren in Google Earth geplot. Op Youtube heb ik een kort filmpje gezet, met een met een fly-by langs alle corporate headquarters. (High-res origineel was een stuk strakker. Geen zin in een filmpje? Zie dan de afbeeldingen hieronder). Wat me opviel is dat Schiphol weliswaar een duidelijke magneet is voor hoofdkantoren, maar dat de trekkracht van de luchthaven vooral naar het zuiden uitgaat. Boven het Noordzeekanaal is na het vertrek van Ahold geen enkel AEX-hoofdkantoor meer te vinden. Blijkbaar is de Coentunnelfile nog altijd zeer afschrikwekkend. Het is wachten tot Dirk Scheringa zijn DSB Bank uit Wognum (NH) naar de beurs brengt. (Wie een bestandje wil met de 'Google Earth Placemarks' van alle AEX-hoofdkantoren, stuur een leeg mailtje naar: hoofdkantoren@mathijsbouman.nl. Aanvullingen en verbeteringen welkom)