De nevenfunctie van Jan Nooitgedagt
'Nooitgedagt, óók voor noren'
Jan Nooitgedagt in gesprek met Paul Nobelen
Wat is de geschiedenis van Nooitgedagt?
‘Het grappige is dat de fabriek Nooitgedagt naam maakte met schaatsen. Maar eigenlijk was houtbewerkingsgereedschap – denk aan beitels en schaven – het belangrijkste product. Oprichter Jan Jarigs Nooitgedagt, de opa van mijn opa, begon in 1865 met het maken van artikelen van houtafval. Hij probeerde van alles. Naast schaatsen en gereedschap bleek houten speelgoed een succes. De fabriek voorzag 160 gezinnen in IJlst van werk. In 1997 werd Nooitgedagt verkocht, in 2003 sloot de fabriek.’
Waarom wilde u een boek schrijven?
‘Dat idee ontstond toen ons eerste kleinkind werd geboren. Ik dacht: dat jochie weet straks niets over de familiegeschiedenis. Ik wilde het verhaal vastleggen.’
Welke rol speelde de fabriek in uw leven?
‘Mijn vader was een van de vier directeuren. Aan zijn gezicht kon je aflezen hoe de zaken ervoor stonden. Ook mijn moeder was betrokken. Ze bespraken alles aan de keukentafel. Onze wereld wás Nooitgedagt. We gingen naar school met onze (achter)neefjes en nichtjes en zij waren veelal onze vrienden. En ’s zomers werkten we in de fabriek.’
Had u het familiebedrijf niet willen overnemen?
‘Ik had economie gestudeerd en wist veel van het bedrijf. Maar mijn vader heeft het nooit gestimuleerd. Zelf dacht ik mijn wereld te vergroten als accountant. Misschien had ik ook geen zin in het familiegedoe.’
Wat kreeg u mee van de leiderschapsstijl van uw vader?
‘Vooral de maatschappelijke betrokkenheid. Mijn vader was ook locoburgemeester in IJlst en toezichthouder van het ziekenhuis in Sneek. Die trend wilde ik graag doorzetten. Als accountant droeg ik bij aan het maatschappelijk verkeer en ik heb altijd nevenfuncties gehad. Mijn vader kon enorm worstelen met problemen. Het was misschien ook lastig: hij heeft nooit bij een ander bedrijf gewerkt. Wat mij heeft verbaasd, is dat er nooit dividend werd uitgekeerd. Mijn vader was trots dat hij schuldenvrij was. Toch moet hij tijdens zijn studie economie hebben geleerd dat geleend geld goedkoper is.’
Uw moeder geloofde niet erg in de rol van commissarissen. Wat vond u daarvan?
‘Bij tegenspraak wilde ze de commissarissen naar huis sturen, haha. Ik ben juist een voorstander van good governance. Inhoudelijk kan ik het niet beoordelen. Het was in die tijd in Friesland moeilijk om goede commissarissen te vinden.’
Waar komt de naam Nooitgedagt vandaan?
‘Nooitgedagt is geen Friese naam. Er moet een reden zijn geweest dat iemand koos voor een naam die afweek. Misschien had het met geloof te maken. In de regio had je vanaf de zestiende eeuw de doopsgezinde mennonieten. Zij werden achtergesteld, ze konden moeilijk banen krijgen. Die theorie lijkt me aannemelijk.’
Dit korte interview is gepubliceerd in Management Scope 07 2020.