Boardroom agenda 2009: Trend 4, De teloorgang van het Angelsaksische model

Trend 4: De teloorgang van het Angelsakische model

Het Angelsaksische model, dat afgelopen jaren zijn piek beleefde, heeft (tijdelijk?) afgedaan. De financiële crisis markeert een trendbreuk, zegt Roderick Munsters van APG. "Ik voorzie het herstel van een aantal waarden die we van oudsher hadden, maar die we onder invloed van het kortetermijndenken verloren zijn. We gaan van een kortetermijnoriëntatie, met name gebaseerd op financiële parameters, weer naar een breder perspectief op lange termijn. Governance en duurzaamheid zijn factoren die weer nadrukkelijk van belang worden voor ondernemingen, voor waardecreatie, reputatie en klantprofiel. De oriëntatie verschuift weg van de Verenigde Staten. Dat is niet goed of slecht, het is een trend op lange termijn. Je kunt ertegen vechten, maar ik ben meer van het meebuigen. Mede daarom hebben we in 2007 een kantoor in Hongkong geopend."

Private equity
Aandeelhouderswaarde komt niet meer centraal te staan, de hoogte en samenstelling van beloningen wordt herzien, groei is niet meer oneindig, de balans tussen rendement en risico wordt heroverwogen en vadertje Staat is terug. Aandeelhouderswaarde verdwijnt als zaligmakend baken. Activistische aandeelhouders en private equity zijn naar het tweede plan geschoven. Johan Schaberg schreef er op 3 januari een interessante column over in NRC Handelsblad. "Aandeelhouderswaarde is op zichzelf niet verkeerd als navigatiepunt. Het wordt een probleem als we nergens anders naar kijken. Het is als de vader die alleen maar drie keer per jaar vraagt naar de rapportcijfers van zijn kind en voor de rest geen belangstelling toont. (...) Jarenlang hebben we ons laten misleiden door de fictie dat eigenaarschap hetzelfde is als aandeelhouderschap. Maar een naamloze aandeelhouder in een naamloze vennootschap is geen eigenaar. En het is de afspraak ook niet. Hij heeft een louter financiële aanspraak op het restant van de kasstroom en het vermogen nadat iedereen zijn deel heeft gekregen, plus een aantal sanctiemiddelen voor als dat spaak loopt."

Een variant op dat laatste is wat cultuurgoeroe Fons Trompenaars al jaren roept: het laatste wat aandeelhouders willen, is hun aandelen houden. Volgens onderzoek van Bain & Company is het aantal jaren dat beleggers hun aandelen vasthouden verminderd van gemiddeld acht naar gemiddeld één.