Bonusbeleid dat wel werkt
Afgelopen maand november wijdden de media aandacht aan de Nederlandse denktank, die zich buigt over de bank van de toekomst (SLF). De lessen van de kredietcrisis lijken bekend te zijn.
Maar binnen de sector is aanzienlijke weerstand tegen verandering. Een gouden kans voor banken die het wel begrepen hebben.
Kleiner, simpeler en dienstbaarder
Dit zijn de sleutelbegrippen waar het om draait bij de bank van de toekomst. Zo valt te lezen uit de berichtgeving vanuit SLF, Sustainable Finance Lab. Om met kleiner te beginnen: banken zullen moeten worden opgesplitst. Enerzijds een retailbank voor particulieren en bedrijven. Anderzijds een commerciële bank die speculatieve activiteiten mag ondernemen. De retailbank moet voldoen aan hoge eisen en valt onder het garantienet van de overheid. De commerciële bank valt daar expliciet buiten. In bancaire kringen wordt er veelvuldig op gewezen dat het heel kostbaar is om banken op te splitsen. Voor deze experts heb ik een simpele lekenvraag: “Is opsplitsen duurder dan een zich voortslepend patroon van interbancair wantrouwen en systeemcrises?”
Het problematische van ‘simpel’
Er is een verband tussen de complexiteit van financiële producten en hoge winstmarges voor de bank. Helaas is er ook een verband tussen de ingewikkeldheid? van een financieel product en de risico’s die eraan verbonden zijn. Afscheid nemen van complexiteit staat gelijk aan vaarwel zeggen tegen de hoge winstmarges. Dat is jammer voor employees die in aanmerking komen voor omzet- en margegerelateerde bonussen. Zij hebben problemen met simpel. SLF-voorman Herman Wijffels stelt voor om hen in één keer van dit probleem af te helpen. De winst- en omzetgerelateerde bonussen totaal afschaffen en het verkopen van simpele producten wordt weer accepté. Het is een aanbeveling die een leek uitstekend volgen kan.
Extra dimensie
Over leken gesproken: onderzoeksbureau Motivaction benaderde dit najaar Nederlanders met de vraag of banken opgesplitst moeten worden. Maar liefst 54% zei ja tegen dit idee. Ook interessant: de helft vindt dat de financiële sector een belangrijkere rol moet gaan spelen in het realiseren van een duurzamere samenleving. En 60% vindt dat banken behalve op hun financiële resultaten ook moeten worden afgerekend op hun positieve bijdrage aan de gemeenschap, hun zogeheten sociale dividend. De dienstbaarheid aan de klant zelf krijgt dus nog een extra dimensie; dienstbaar zijn aan de omgeving van de klant. Wat is de toekomst van een Nederlandse bank die zijn medewerkers straks geen bonus meer kan bieden? Een bank waar de employees ook nog eens maatschappelijk extra hun best moeten doen? Die is WEL dankbaar....want... straks zijn medewerkers van DIE bank weer trots dat zij werken aan duurzaamheid in de samenleving en continuïteit van hun bedrijf.
Belonen wat zich bewijst
Over die toekomst ben ik optimistisch. Het past niet om hier namen te noemen. Maar aan welke banken denkt u als het gaat om overzichtelijkheid, eenvoud, risicobeheersing en maatschappelijke verantwoordelijkheid? Zijn dat banken die twee jaar geleden aan het staatsinfuus moesten? Nee, het zijn banken waarvan het commerciële gewicht juist verder is toegenomen. Dat geeft te denken. In de financiële sector mag dan weerstand bestaan tegen ideeën binnen SFL, waaronder het opsplitsen. En financieel juristen mogen waarschuwen voor lastige wetgevingsprocessen. Maar een leek kan zo om die weerstand heen lopen. Door simpelweg klant te worden bij een bank die van de toekomst is. Een vorm van bonusbeleid, die beloont wat zich bewezen heeft.
Susanne Stolte is voorzitter van de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD)
Lees ook:
> Interview met NCD-voorzitter Susanne Stolte
> Susanne Stolte: minimum aantal commissariaten
> Traject naar de top
> 'Vrouwen en allochtonen komen makkelijker binnen dan jonkies’
> Rondetafelgesprek over Talent Management