Jeroen Kelder: ‘Investeren in een circulaire economie van plastic’

Infinity Recycling wil aanjager zijn van de transitie naar een circulaire economie en investeert in jonge plasticrecyclingbedrijven. Zo heeft het als hoofdinvesteerder een belangrijke rol gespeeld in de financiering van de Rotterdamse scale-up Pryme en het bedrijf daarmee in staat gesteld een eerste fabriek te bouwen. Pryme weet dankzij pyrolyse-technologie plastic af te breken tot pure olie, gelijkwaardig aan het fossiele alternatief. Hiermee kan de chemische industrie kwalitatief hoogwaardig plastic maken met een milieuvriendelijkere grondstof zodat er op termijn geen petroleum meer nodig is voor het maken van plastic. ‘Baanbrekend’, meent Kelder, die verduidelijkt dat het gros van het huishoudelijk plastic momenteel ongeschikt is voor recycling. ‘Het is te vuil en varieert in samenstelling. Een chipszakje bestaat bijvoorbeeld uit verschillende soorten plastics.’

Infinity Recycling is niet alleen geldschieter, vertelt Kelder aan Juul Vaandrager, directeur venture capital van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP). Het impactinvesteringsfonds zet zich ook nadrukkelijk in om verschillende partijen in de plasticproductieketen aan tafel te krijgen. ‘Een transitie bereik je alleen door samen te werken en te zoeken naar gemeenschappelijke belangen.’

Het samenwerken aan maatschappelijke oplossingen is iets dat Kelder graag doet. Het bracht hem zelfs terug naar Nederland. Na een studie economie aan de Rijksuniversiteit Groningen koos Kelder voor een internationale carrière. ‘Ik heb als kind in Parijs gewoond en voel me prettig tussen mensen met verschillende achtergronden’, legt Kelder uit. ‘Nederland vond ik te benauwend.’ Kelder begon zijn carrière bij de Europese Commissie in Brussel en bij Bank Brussel Lambert, tegenwoordig onderdeel van ING. Hij maakte in 1997 de overstap naar GE Capital, de financiële tak van General Electric. Daar begeleidde Kelder het integratieproces van de vele overnames die het bedrijf deed. De laatste jaren was Kelder binnen Europa verantwoordelijk voor investeringen in mkb-bedrijven en energie- en duurzaamheidsprojecten. Maar na 18 jaar begon het te knagen. ‘Ik kwam vaak mooie proposities tegen die ik als investeerder bij GE links moest laten liggen. We waren conservatief in onze investeringskeuzes.’
Dat leidde ertoe dat Kelder met enkele oud-collega’s TCF Partners oprichtte. Gedurende drie jaar hielp hij ondernemers met een goed idee dit te commercialiseren. Ook hielp hij bij het aantrekken van kapitaal.
Dankzij de oprichting van Infinity Recycling werkt Kelder voor het eerst in zijn loopbaan in Nederland. Nog altijd woont hij in Londen. Geregeld pakt hij de Eurostar, de trein die hem in ruim drie uur naar Rotterdam brengt. Daar bevindt zich, tegenover het Centraal Station, het kantoor van Infinity Recycling. Kelder spreekt nog altijd accentloos Nederlands. Soepel wisselt hij zijn moedertaal af met soms een Engels zinnetje – vaak om zijn punt net iets beter te kunnen maken.

Hoe ontstond het idee om Infinity Recycling op te richten?
‘Het balletje ging rollen op een vrijdagmiddag in een Londense pub. Een oud-collega die cfo was geworden bij een plasticrecyclingbedrijf, vertelde dat er plannen waren om een fabriek in Schotland te bouwen. Daarvoor kreeg het bedrijf een subsidie. Ik raadde dat af. Schotland is dunbevolkt, er zou plastic afval vanuit Engeland geïmporteerd moeten worden. Vervolgens zou de uit het plastic gewonnen olie weer naar de petrochemische industrie geëxporteerd moeten worden. Dat was economisch oninteressant en niet duurzaam.
Ik opperde om de fabriek in Nederland te bouwen en stelde voor dit verder te onderzoeken. Dat gebeurde. Drie weken lang sprak ik in Nederland met verschillende partijen in de petrochemie, de afvalmarkt, de verpakkingenmarkt, en in de chemische hubs Rotterdam: Chemelot en Eemshaven. Ik vond het fascinerend en was vergeten hoe makkelijk het is om in Nederland dingen voor elkaar te krijgen. Ik leerde toen ook mijn medeoprichter Jan-Willem Muller kennen. Hij was investeerder in hetzelfde bedrijf en heeft een achtergrond in de petrochemie. We besloten onze krachten te bundelen en te starten met Infinity Recycling. We geloven dat Nederland alles heeft om een leidende rol te spelen in de transitie naar een circulaire economie van plastic. We hebben hier een sterke petrochemische sector, een goede infrastructuur, een reeds sterk ontwikkeld recyclingsysteem en beschikken over veel specialistische kennis.’

Wat voor type investeerder is Infinity Recycling?
‘Een bedrijf kan bij ons aankloppen als de technologie is bewezen in een proeffabriek en er moet worden opgeschaald. Dit betekent dat bestaande businessmodellen gaan kantelen. In deze vroege fase is financiering vaak lastig vanwege de risico’s. Die durven wij wel te nemen als early stage-investor. Als de fabriek er staat, volgt een tweede financieringsronde. Omdat de risico’s dan kleiner zijn, haken op dat moment vaak private equity-spelers of banken aan. We bieden niet alleen kapitaal, maar helpen bedrijven ook met contacten. Een klein bedrijf krijgt het niet zomaar voor elkaar om olie, de grondstof die uit plastic wordt gewonnen, te verkopen aan Shell.’

Hoe ziet de toekomstige circulaire plasticindustrie eruit?
‘We moeten transformeren van een centraal gedreven chemische industrie naar een gedecentraliseerd model. Op verschillende plekken zal in de toekomst plastic afval verwerkt worden tot kwalitatief hoogwaardige grondstoffen. Die zullen getransporteerd worden naar een van de chemische hubs waar het opnieuw tot plastic wordt gemaakt. Er ontstaan circulaire ketens, waarbij alle partijen een nieuwe rol krijgen. Mede dankzij onze investeringen in nieuwe technologieën kunnen bedrijven als Coca-Cola of Unilever in de toekomst hun plastic verpakkingen laten recyclen tot nieuwe grondstoffen. Zij wenden zich vervolgens tot de petrochemie met het verzoek om hiervan nieuw plastic te maken. Voor de petrochemie is dit overigens een horrorscenario. Zij waren altijd de dominante speler aan het begin van de keten. Nu verliezen ze invloed.'

Hoe ondersteunt u bedrijven?
‘We zijn nauw betrokken. We helpen met het vinden van een geschikte locatie, het verkrijgen van vergunningen en zorgen voor een gedegen plan. We begeleiden de bouw van een fabriek en ondersteunen ook daarna om het opschalen van de productie te laten slagen. In ons eigen team hebben we hiervoor een technisch directeur, maar we beschikken daarnaast over een netwerk van externe experts. Ze hebben onder meer kennis van vergunningen en procesmanagement. Deze adviseurs schakelen we ook in bij de due diligence. Vooraf willen we wel weten welke uitdagingen we moeten tackelen voordat we met een bedrijf in zee gaan. Als we erin geloven, stellen we samen met het bedrijf een actieplan op. Zo is het ook voor de ondernemer helder wat er gaat gebeuren, wat onze verantwoordelijkheden zijn, en wat er van het bedrijf wordt verwacht. Meestal optimaliseren we bedrijfsprocessen en helpen bij het samenstellen van een nieuw, sterker managementteam. Lastig is dat we dan soms de oprichter moeten overtuigen dat hij of zij niet de juiste persoon is om de business naar een hoger niveau te tillen. En dus het roer uit handen moet geven.’

Wat maakt uw team succesvol?
‘Infinity Recycling telt negen mensen. Naast de technisch directeur, Jan-Willem Muller en ik hebben we een investeringsteam bestaande uit seniors en juniors. We kiezen bewust voor een divers samengesteld team. We willen geen club van mensen met allemaal zeven vinkjes. Dat is weliswaar gezellig, maar daarmee worden we minder succesvol omdat we allemaal hetzelfde denken en dezelfde beslissingen nemen. Het team is al redelijk divers qua ervaring, achtergrond, leeftijd, cultuur en man/vrouw. Zo zitten er vier vrouwen in ons investeringsteam. We zijn actief bezig om deze vrouwen te laten doorstromen naar een seniorfunctie. Binnen ons team dagen we elkaar voortdurend uit. We moedigen aan dat iedereen meedenkt over hoe we – binnen bestaande kaders – het beste kunnen investeren.’

Hoe staat de Nederlandse plasticrecyclingindustrie ervoor?
‘Wereldwijd produceren we jaarlijks 400 miljoen ton aan plastic, ongeveer hetzelfde volume belandt jaarlijks bij het afval. In Nederland slagen we erin zo’n 20 tot 25 procent van het afval te recyclen, wereldwijd ligt dat op negen procent. Nederland heeft altijd voorop gelopen in recycling. Het recyclen van plastic gebeurt momenteel vooral mechanisch. Het afval wordt vergruisd en tot korrels omgesmolten. Daarvan worden producten als plantenbakjes, tuinstoelen of verkeerspaaltjes gemaakt. Dit nieuwe plastic is niet geschikt voor voedsel, cosmetica of farmaceutische verpakkingen. Bovendien kun je het plastic niet eindeloos mechanisch recyclen, omdat de kwaliteit terugloopt.
In opkomst is het chemisch recyclen. Met hulp van hoge temperaturen of door het toevoegen van specifieke additieven kunnen de plasticmoleculen worden gekraakt en ontstaat er olie of een andere verbinding die vervolgens industrieel kan worden toegepast. We investeren vooral in deze baanbrekende technologieën.’

Is het mogelijk om plastic eindeloos om te zetten in nieuw plastic?
‘Er is altijd verlies tijdens het recyclingproces. Daarom zijn altijd virgin materials nodig. Door betere technologieën kan het recyclingpercentage fors omhoog. Het meest duurzaam is om minder plastic te gebruiken. Maar we zullen nooit zonder plastic kunnen, het blijft een fantastisch product. En het zit overal in. We zitten voortdurend met belanghebbenden om tafel hoe we ervoor zorgen dat plastic duurzamer wordt.’

Welke beleggers stappen in uw fondsen?
‘Voor zo’n 75 procent zijn het institutionele beleggers, zoals verzekeraars, herverzekeraars en pensioenfondsen. Het is frustrerend dat dit vooral buitenlandse partijen zijn. Hoewel we vooral in Nederland investeren, zijn Nederlandse pensioenfondsen vooralsnog niet geïnteresseerd. Het komt misschien omdat zij zich richten op grotere beleggingsfondsen en omdat de pensioenfondsen first time funds moeilijk vinden. De overige 25 procent van de beleggers zijn corporates en family offices. Dat we corporates aan boord hebben als investeerders is waardevol. Daarmee hebben wij, en onze portfoliobedrijven, de hele waardeketen binnen bereik. We hebben petrochemische bedrijven, plasticproducenten, FMCG's, bedrijven in de categorie fast-moving consumer goods, en afvalverwerkers aan boord. Dat maakt het voor portfoliobedrijven makkelijker om in gesprek te komen met bijvoorbeeld een afvalverwerker, omdat ze een bepaald type grondstof nodig hebben.’

Hoewel het ophalen van kapitaal momenteel lastig is, haalde Infinity Recycling afgelopen april 175 miljoen euro op. Hoe slaagde u daarin?
‘Het plasticprobleem is al langer een hot topic. We zijn het enige fonds dat zich specifiek richt op plasticrecycling. Maar we hebben ons wel moeten bewijzen. Tijdens de eerste investeringsronde van dit fonds stapte Invest-NL direct in, net als LyondellBasell en Chevron Phillips Chemicals. Dit stelde ons in staat het team te bouwen en de eerste investeringen te doen. Dit faciliteerde de volgende financieringsronde. Want, all of a sudden you've got something to demonstrate, right? Wat ook meespeelde, is dat we een artikel 9-fonds zijn, dat is volgens de EU het meest duurzame fonds.'

Een artikel 9-fonds heeft financiële doelstellingen, maar ook impact-doelstellingen. Hoe rijmt u beide doelstellingen met elkaar?
‘Een artikel 9-fonds brengt veel rapportageverplichtingen met zich mee op het gebied van ESG en duurzaamheid. We rapporteren elke maand en elk kwartaal hoe we binnen onze eigen organisatie presteren en doen dat ook voor onze portfoliobedrijven. We zorgen voor een goede governancestructuur en we verscherpen de focus op diversiteit in de teams.
Bij de bouw van een fabriek zorgen we vooraf voor goede analyses. Hoe doen we dat zo duurzaam mogelijk? Als de fabriek er eenmaal staat, rapporteren we nauwkeurig over onze CO2-uitstoot en hoe we die geleidelijk verminderen. Klimaatverandering brengt veel risico’s met zich mee. Financiële investeerders worden geacht hier rekening mee te houden in hun investeringsstrategie. Om op lange termijn investeerbaar te blijven, is het voor onze portfoliobedrijven daarom van groot belang dat impact accuraat wordt gemeten en gerapporteerd.’

De productie van gerecycled plastic is nog niet aantrekkelijk. Het is goedkoper om met virgin-aardolie plastic te maken. Hoe lossen we dat op?
‘De Europese Unie verplicht plasticproducenten vanaf 2027 dat een bepaald percentage van het plastic gemaakt moet zijn van gerecycled materiaal. Dat zal de sector vooruithelpen. Maar uiteindelijk moet de productie van gerecycled plastic net zo goedkoop zijn als nieuw plastic. Daarvoor zijn grote investeringen nodig. Ook moet Nederland er alles aan doen om de recyclingmarkt verder te ontwikkelen. Recentelijk ging een aantal recyclingbedrijven failliet. Dit draagt niet bij aan de investeringsbereidheid van partijen. Hoewel zij slechts een klein deel van de markt vertegenwoordigen, had de overheid er daarom goed aan gedaan de markt voor gerecyclede plastics commercieel weerbaarder te maken.’

Wat hoopt u over vijf jaar te hebben bereikt?
‘Met ons fonds van 175 miljoen zullen we de industrie niet kunnen veranderen. It’s not going to move the needle. We spelen vooral een rol in het aantrekkelijk maken van bedrijven met veelbelovende technologieën, zodat deze bedrijven vervolgens interessant zijn voor de grote kapitaalverstrekkers. Dat is de manier waarop we de investeringswereld en daarmee de plasticrecyclingindustrie een zet in de goede richting kunnen geven.’                           
Interview door Juul Vaandrager, director venture capital van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP). Gepubliceerd in Management Scope 08 2024.