Olivier Piou: 'Het geeft niet dat de buitenwereld ons niet kent'

De stijl van de leider zien we terug in het bedrijf: waar andere Franse multinationals hun hoofdkantoor vestigen in een historisch pand met grandeur, of een hightech kolos opgetrokken uit staal en glas, vinden we Gemalto terug in een non-descript gebouw in een Parijse buitenwijk. Onze taxichauffeur moet lang zoeken naar de ingang. Het gaat bij de specialist in digitale beveiliging van software, producten en diensten niet om de vorm, maar om de inhoud.

Die bescheidenheid van de topman van Gemalto vinden we ook terug in de corporate communicatie van Gemalto, of beter het gebrek daaraan. Want wie kent nou Gemalto? Dat is eigenlijk wel opmerkelijk, als je bedenkt dat een op de twee wereldburgers één of meerdere producten van Gemalto in zijn binnenzak heeft. De technologie van Gemalto zit immers in de meeste mobieltjes, tablets, betaalkaarten en ga zo maar door. Het bedrijf levert onder meer systemen voor mobiele netwerkproviders om hun abonnees op afstand van bepaalde services te voorzien en systemen voor automatische paspoortcontroles; daarbij kunnen passagiers zelf hun paspoortcontrole uitoefenen, op basis van het matchen van bepaalde biometrische kenmerken die zijn opgeslagen in het elektronische paspoort met het gezicht van de passagier.

In Nederland staat het bedrijf in de schijnwerpers nadat het eind juni, vanuit een rustige SmallCap-positie tussen lokale, Nederlandse SmallCaps opeens promoveerde naar de AEX. Waar het vervolgens opviel door een snelle, schokkerige stijging van de beurskoers. Hetzelfde gebeurde vorig jaar in Frankrijk, waar Gemalto gigant Alcatel-Lucent uit de CAC 40 duwde. Pikant: Olivier Piou is sinds kort commissaris bij Alcatel-Lucent.

Wat zijn de belangrijkste sectoren waarin Gemalto actief is?
‘Telecom is al vele jaren onze belangrijkste sector. Daar halen we ongeveer de helft van onze omzet binnen. Daarnaast werken we veel voor financiële instellingen. In Nederland hebben we veel gedaan in deze sector, zoals de technologie voor de chipknip, een aantal betaalkaarten en een authenticatiesysteem voor online bankieren. Onze derde klantgroep bestaat uit overheden, die we technologie leveren voor onder meer elektronische ID’s, kaarten die fraude op sociale uitkeringen verminderen en e-voting.’

In welke sector verwacht u de meeste groei?
‘Iedere sector biedt voor ons een keur aan kansen. Telecomoperators zijn druk met het bieden van innovatieve mobiele diensten, banken werken koortsachtig aan nieuwe vormen van mobiel betalen; op de twee grootste markten, de VS en China, zijn de meeste betaalkaarten nog uitgerust met een onveilige magneetstrip, dus daar is voor ons nog een wereld te winnen. En wat betreft overheden, die ontdekken massaal de mogelijkheden van internet. Waarom zouden burgers nog lang in de rij moeten staan voor een geboortecertificaat of om een paspoort af te halen? Bovendien besparen moderne overheden dankzij technologie flink op hun kosten. Sommige niet-westerse landen zoals Oman, Singapore en Kenia zijn opvallend ver met digitale technologie. Zij realiseren zich dat een ontvankelijke houding voor digitale ontwikkelingen voor de nodige comparatieve voordelen zorgt. In Kenia wordt maar liefst dertig procent van de binnenlandse vraag mobiel afgerekend! Daar kunnen landen als Frankrijk en Nederland alleen maar van dromen.’

Begin september lanceerde u een ambitieuze groeistrategie.
‘Ja. Boekten we in 2012 een operationele winst van driehonderd miljoen euro, we mikken met onze strategie op een verdubbeling daarvan in 2017. Onze totale omzet zal tot dan ieder jaar groeien met dubbele cijfers. Hoe we dat doen? Onze technologie is schaalbaar, uniek, uitermate betrouwbaar en veilig. De vraag naar geavanceerde mobiele netwerken en diensten zal de komende jaren sterk groeien en daarmee de vraag naar adequate beveiliging daarvan. We verwachten enkelcijferige groei op het gebied van producten en dubbelcijferige groei waar het gaat om diensten en platforms. Het digitale tijdperk blijft zich snel ontwikkelen; wat zowel consumenten als bedrijven nu vooral nodig hebben, is vertrouwen in de veiligheid op die digitale snelweg. Wij zorgen ervoor dat onze klanten een goede, betrouwbare relatie kunnen opbouwen met hun klanten.’

Wat zijn voor Gemalto belangrijke megatrends?
‘De opkomst van draadloos en digitaal communiceren is niet te stuiten en onomkeerbaar. Hoe meer data er komt, hoe meer we opslaan in de cloud, des te meer vraag er is naar beveiliging van die data. Ook cloud service authenticatie zal hard gaan groeien. Maar soms gaan ontwikkelingen langzamer dan gedacht. Zo introduceerden wij in 2004 het elektronische paspoort; dat ontlokte veel enthousiasme in de markt. Maar nu zijn we negen jaar verder en maakt nog geen tien procent van de overheden wereldwijd gebruik van deze digitale mogelijkheid.’

Al met al dus veel mogelijkheden voor Gemalto. Heeft u nog hoofdpijndossiers, waar ligt u ’s nachts wakker van?
‘Haha, ik slaap prima. Wat me zorgen baart, is het gevaar dat wij in slaap worden gewiegd door ons succes, dat we zelfingenomen of arrogant worden. Ooit stonden Nokia en Motorola aan de top en toch zijn ook zij, zoals zovelen, gemarginaliseerd. We zullen dat Gemalto niet laten overkomen.’

Maar hoe pakt u dat dan concreet aan?
‘Vooral door regelmatig te meten. We meten periodiek de tevredenheid van onze klanten. En trouwens ook van onze medewerkers. Uit die onderzoeken komt enorm veel bruikbare informatie.’

Gemalto telt zo’n tienduizend medewerkers. Omvang kan wendbaarheid belemmeren en daarmee innovatiekracht. Hoe organiseert u innovatie?
‘We stimuleren onze mensen om ieder idee direct te documenteren in onze systemen. Daarnaast hebben we onze Business Innovation Garage: een denktank waar we in 2007 mee zijn begonnen en die alleen al in 2012 voor 350 innovatieve ideeën zorgde. Het motto van BIG is: try hard, fail fast. Oftewel; lukt iets niet binnen een paar weken, vergeet het dan of probeer het later opnieuw. Want dan is het simpelweg geen goed idee. We houden er ook de snelheid in. Niet te lang werken aan een innovatief idee als de voortgang langzaam gaat, want als het te lang duurt, krijg je snel onvrede en frustratie. Daarnaast houden we nauwlettend in de gaten wat andere bedrijven doen: vaak kun je beter samen optrekken met een startup, dan ieder apart hetzelfde wiel uitvinden. Veelzeggend is dat we vorig jaar maar liefst 177 miljoen euro in R&D investeerden.’

Vrijwel niemand kent Gemalto. Waarom probeert u niet om uw klanten te laten adverteren met de toevoeging Gemalto, een vorm van ingredient branding waar Intel school mee maakte met zijn ‘Intel inside’-campagne?
‘De buitenwereld kent ons niet, maar dat geeft niet. Onze klanten en prospects kennen ons des te beter. Wij willen de schijnwerpers vermijden, zijn er bijvoorbeeld ook totaal niet op gericht om data van consumenten door te verkopen. Ik verzeker u: alle banken, mobiele operators, overheden en de meeste bedrijven uit de Fortune 500 kennen ons.’

Wat is uw visie op de maatschappelijke onvrede over de eventuele onveiligheid van verdere digitalisering, van apparaten die moeiteloos met elkaar communiceren?
‘Ik begrijp de angst. Geolocatie is prachtig als je de weg zoekt, maar beangstigend als je weet dat men je overal en altijd kan traceren. Want wie is die ‘men’? Maar de nadelen wegen lang niet altijd op tegen de voordelen van technologische vooruitgang. Filemeldingen, realtime informatie waar je je auto kunt parkeren, apparaten waar je op afstand mee kunt communiceren, sensorsystemen die periodiek de luchtvervuiling meten, ik kan uren doorgaan met het noemen van toepassingen die de mensheid vooruit helpen. We hebben ook te maken met een generatiekloof: jongeren zien heel snel de voordelen van technologische vooruitgang en gaan daar makkelijk en intuïtief mee om.’

In juni kreeg u een notering in de AEX. Waarom juist in Amsterdam en niet aan bijvoorbeeld de Nasdaq?
‘Bij onze eerste notering in 2004 kozen we tussen Parijs, Amsterdam en Shanghai. In China zouden we een van de eerste buitenlandse beursfonden zijn, maar we zouden daar de nodige onzekerheid tegenkomen op het gebied van de juridische infrastructuur. In Frankrijk waren we bekender dan in Nederland, dus werd het Parijs. Bij deze tweede notering ging het er ons vooral om de liquiditeit van ons aandeel te vergroten. Die meet samen met onze marktwaarde, onze kans om in de hoofdindices van Parijs en Amsterdam genoteerd te blijven. Een notering in Nederland was het meest logisch; een notering in New York zou betekenen dat we moesten voldoen aan de nodige additionele regelgeving. Vanuit ons Schlumberger-verleden hebben we van oudsher ons hoofdkantoor in Nederland, staan we onder toezicht van de AFM en voldoen we aan de regels van goed ondernemingsbestuur. En Amsterdam is voor ons ook aantrekkelijk omdat de men­sen in Amsterdam een goed ontwikkeld gevoel voor technologie hebben.’

Uw aandeel is erg volatiel, terwijl de resultaten van Gemalto heel positief en stabiel zijn. Hoe verklaart u die volatiliteit?
‘Dat is inderdaad heel onlogisch. De belangrijkste reden is dat ons aandeel flink geshort wordt. Op dit moment gaat het maar liefst om twintig procent van onze verhandelbare aandelen! En dat voor een winstgevend bedrijf dat bijna tien miljard dollar waard is. Als Peugeot drie procent geshort wordt, staat het op de voorpagina van de Financial Times. Dat shorten van onze aandelen is mij echt een doorn in het oog. Veel shorters bouwden hun positie op toen de koers van ons aandeel fluctueerde tussen de dertig en zestig euro; nu (eind september 2013, red.) staan we boven de tachtig euro. Dat betekent dat de meeste shorters grote verliezen hebben geleden op hun posities. Hun gedrag verklaart mijns inziens voor een groot deel de volatiliteit van ons aandeel. Een paar jaar geleden mochten beleggers de banken niet shorten; ik snap niet dat dat verbod is opgeheven. Dat shorters zouden zorgen voor extra liquiditeit in de aandelenmarkt, is een non-argument. Wij zijn nu gelukkig groot genoeg om dit te overleven, maar kleine beursfondsen worden kapotgemaakt door shorters.’

De beursnotering vertelt veel over uw bedrijf. Apple lanceerde onlangs de nieuwe iPhone 5s, uw aandeel daalde meteen zes procent omdat Apple met dit toestel geen gebruik maakt van de korteafstandstechnologie Near Field Communication, waar u sterk in bent…
‘Ja, maar gelukkig wedden wij op veel paarden tegelijk. Niet alleen wat betreft mobiele betalingssystemen, maar ook waar het gaat om klanten, technologie, diensten of markten. We spreiden onze risico’s maximaal. NFC is belangrijk, maar er zijn meer systemen voor veilig mobiel betalen, denk aan wifi, bluetooth of een QR-code. Als je maar een transactie kunt doen tussen het mobiele apparaat en de kassa. Wat betreft Apple, tja; in de financiële markten wemelt het van de geruchten, verhalen en inschattingen. Zoals je ieder jaar de kerstboom optuigt, zo wordt Gemalto ieder jaar wel genoemd als partner voor Apple. De koers reageert dan even heel heftig. Daarna gaat iedereen weer over tot de orde van de dag.’

Jeanine van der Vlist heeft diverse directiefuncties vervuld waaronder directeur van Alcatel-Lucent Nederland. Ze is als lid van bestuur betrokken bij de World Granny organisatie.

Het interview met Olivier Piou is gepubliceerd in Management Scope 09 2013.

ANONIEME STERSPELER
Gemalto ontstond in 2006 door een fusie van de branchegenoten Axalto en Gemplus. Axalto was een divisie van dienstverlener Schlumberger en werd, onder leiding van Olivier Piou, in 2004 verzelfstandigd door middel van een IPO; moeder en dochter hadden een deel van hun activiteiten destijds in Nederland. Axalto maakte vanaf het begin simkaarten voor mobiele telefoons en chipkaarten voor onder meer bankpassen en telefooncellen. Het bedrijf kreeg in 2004 een beursnotering in Frankrijk. De Luxemburgse concurrent Gemplus werd eind jaren tachtig opgericht, ondervond problemen begin 2000 en zag in de fusie een goede manier om te overleven.

De jaaromzet van Gemalto is sinds de start in 2006 met zo’n dertig procent gestegen, tot ruim 2,2 miljard euro in 2012. Over de omzet in de eerste helft van 2013 (1,1 miljard euro) boekte Gemalto een brutowinst van 428 miljoen euro. De ruim tienduizend medewerkers (waarvan 1.700 digitale engineers) zijn actief in meer dan veertig landen. Klanten zitten met name in de financiële sector, telecom, het bedrijfsleven en overheden.

Nederlandse klanten van Gemalto zijn onder meer ABN Amro, ING, Knab, T-Mobile, KPN, Vodafone en Grace (Amsterdam Arena cards).