Microsoft: 'Duurzaamheid is geen separaat thema'

‘Onze missie is om mensen en organisaties te helpen bij het verwezenlijken van hun doelen, dromen en ambities. Wat ons betreft heeft duurzaamheid betrekking op zowel de ecologische als de sociale kant. Onze technologie vergroot weliswaar de mogelijkheden van mensen, maar er is ook een relatie met buitensluiting. Niet iedereen heeft genoeg middelen om onze technologie te kopen, sommigen hebben te maken met bijvoorbeeld lichamelijke beperkingen. Inclusie, het gemakkelijk beschikbaar stellen en toegankelijk maken van onze technologie voor iedereen, maakt deel uit van onze missie. We willen graag de mogelijkheden van mensen vergroten, maar daar voegen we direct aan toe: niet ten koste van alles – we voelen ons ook verantwoordelijk voor milieu en maatschappij.’ Omdat Microsoft, haar partners en klanten veel resources verbruiken, raakt duurzaamheid de corebusiness: ‘Het maakt ons direct verantwoordelijk. Maar het levert ook veel innovatiekansen op. Ik werk vanuit Italië en hoef voor dit interview bijvoorbeeld niet naar Nederland te reizen, omdat we nu gebruik maken van videoconferencing.’

DAGELIJKS WERK
Het thema ecologische duurzaamheid is binnen Microsoft ongeveer acht jaar geleden gelanceerd. Dat was de periode waarin Al Gore met zijn film An Inconvenient Truth de CO2-discussie aanwakkerde. Bedrijven zoals Microsoft, Google, Intel en het Wereld Natuur Fonds sloten zich bijvoorbeeld aan bij het climate savers computing initiative, een convenant gericht op het behalen van productiedoelstellingen van efficiënte it-hardware. In diezelfde periode zijn bij Microsoft in alle landen mensen aangewezen om duurzaamheid intern en extern op de agenda te zetten. Hess: ‘Daarbij is het steeds de doelstelling geweest om ecologische duurzaamheid goed en volledig te integreren in de organisatie en het daarna los te laten. Binnen Microsoft Nederland zijn we aan de slag gegaan, niet alleen intern met hr, it of facilities, maar ook om onze klanten en partners zo goed mogelijk te ondersteunen. In het begin heb ik mij bijvoorbeeld beziggehouden met het ontwikkelen van een mobiliteitsbeleid. Inmiddels hoef ik me daar niet meer mee bezig te houden. Het zit nu in onze operatie en in onze doelstellingen: Het Nieuwe Werken is onderdeel van iedereen die hier werkt. En duurzaamheid gaat er hand in hand mee. We vliegen en reizen minder. Microsoft Nederland koopt honderd procent duurzame energie in. Een jaar geleden zijn we dan ook tot de conclusie gekomen dat het duurzaamheidsbeleid van Microsoft Nederland voldoende is ingedaald. Het is niet meer één persoon die het aanjaagt, het is nu onderdeel van het dagelijks werk van iedere medewerker.’

VOORTDURENDE INNOVATIE
Erik Jan van Vuuren is product lead Azure bij Microsoft. Azure is het cloudplatform van Microsoft waarbij iedereen on demand via een creditcard eenvoudig cloudcapaciteit kan aankopen. Het bestaat nu wereldwijd uit dertien datacenters en de capaciteitsomvang ervan verdubbelt iedere zes tot negen maanden. Een compleet datacenter verbruikt evenveel energie als een flinke energiecentrale opwekt: vele megawatts. Dat maakt duidelijk dat een bedrijf als Microsoft op een zeer grootschalige manier naar het energieverbruik moet kijken. Van Vuuren: ‘Het energieverbruik van de cloud wordt maar voor een klein deel door de eigenlijke servers en software bepaald. Een groot deel gaat al verloren tijdens het transport van energie. Een datacenter was tot voor kort een grote koelkast, gevuld met servers met een Power Unit Equivalent (PUE, red) van 2 – wat betekent dat het energieverbruik tweemaal zo groot is als de computercapaciteit die erin zit – en dat is inmiddels door veel cloudaanbieders teruggebracht naar een PUE van 1. In de datacenters zijn we doorlopend aan het innoveren om het energieverbruik terug te dringen. Daardoor is er steeds minder actieve koeling nodig.’ Ook aan de kant van hardware wordt geïnnoveerd. Servers worden teruggebracht tot de kern: een minimale printplaat die geen koeling meer nodig heeft en die gemakkelijk recyclebaar is. ‘De eerste datacenters van deze generatie staan inmiddels in zeecontainers, waarbinnen minimale koeling noodzakelijk is. Het nieuwste datacenter van dit type staat in Dublin en heeft in een jaar tijd nog maar twintig uur actieve koeling nodig gehad.’ Een vervolgstap is dat datacenters gekoppeld worden aan herwinbare energie: als het aan Microsoft ligt, komt er een grid van datacenters dat onder meer door de inzet van brandstofcellen energie kan terugleveren aan het elektriciteitsnet.

NIEUWE OPLOSSINGEN
Microsoft verzet dus de duurzaamheidsbakens. De aandacht gaat nu meer uit naar de externe kant, waar wordt samengewerkt met klanten en partners. Hess: ‘Het bleek steeds minder effectief om duurzaamheid als separaat thema aan te pakken. Het element duurzaamheid maakt nu integraal deel uit van diensten zoals Azure en van de gesprekken die we met klanten voeren. Microsoft kent nu geen productspecialisten meer die het duurzaamheidsverhaal moeten vertellen. Op basis van de behoefte van de klant zoeken wij samen met partners op het vlak van duurzaamheid naar nieuwe oplossingen.’ Van Vuuren: ‘De devices en services die wij leveren, dragen bij aan duurzamer leven. Denk aan betere informatievoorziening over verkeer, gekoppeld aan agenda’s zodat je niet overbodig hoeft te reizen, of aan het slimmer omgaan met het onderhoud van straatlantaarns. Onze technologie maakt het mogelijk om preventief onderhoud uit te voeren, omdat je met de informatie die de straatverlichting zelf afgeeft via preventief onderhoud op kosten kunt besparen. De andere uitdaging is de toename aan it-gebruik en de groei van dataopslag, mede veroorzaakt door het gebruik van sociale media en het internet of things. Een oplossing is dat datacentercapaciteit alleen wordt ‘aangezet’ als het ook wordt gebruikt: het pay as you go-model. We proberen overcapaciteit dus te vermijden en slim gebruik te maken van pieken en dalen.’

IDEAAL PLATFORM
Klanten zullen bij het afnemen van it over het algemeen voor de laagste prijs gaan. Hoe neem je de klant mee in sociale en ecologische duurzaamheid? Van Vuuren erkent dat kostenbesparingen een belangrijke driver zijn. ‘We moeten onze klanten dus belonen wanneer ze de diensten die ze afnemen ook uitzetten, wanneer ze deze niet gebruiken.’ Hess vult aan: ‘Als je onze producten aankoopt, zit daar geen premium op voor de duurzaamheid of voor de besparing op energiekosten. Dat geldt ook voor het introduceren van Het Nieuwe Werken: je bespaart op de reiskosten en energie en realiseert CO2-reductie. Dat is het voordeel van de klant.’ ‘Wij kunnen laten zien wat de mogelijkheden zijn,’ aldus Van Vuuren, ‘De cloud is daarvoor een ideaal platform. Je kunt veel kosten besparen door diensten ‘uit te zetten’. Soms zit het voordeel in het slim beschikbaar maken van informatie. Q-Park heeft een app ontwikkeld die laat zien welke parkeergarage nog vrije ruimte heeft. De automobilist hoeft dus minder lang te zoeken, de CO2-uitstoot van de auto’s wordt verlaagd en de winkeliers zien dat klanten meer tijd overhouden om te winkelen. We dagen onze klanten en partners uit om dat soort combinaties te zoeken.’

KINDERSCHOENEN
Het vinden van die combinaties gaat niet altijd even gemakkelijk. De bebouwde omgeving – kantoren en woningen – is nog altijd goed voor veertig procent van het totale Nederlandse energieverbruik en vijfentwintig procent van de CO2-uitstoot. Maar bouwer, bewoner en vastgoedbelegger hebben niet altijd identieke belangen. Op duurzaamheid gerichte innovatie lijkt hierdoor nog in de kinderschoenen te staan. Ook Hess ziet dat op veel gebieden de oplossingen beschikbaar zijn, maar dat het ontbreekt aan goede samenwerking. ‘Twee jaar geleden zijn we met aannemers in gesprek gegaan over duurzame toepassingen, zoals het koppelen van agenda’s aan file-informatie en gebouwbeheersystemen’, geeft Van Vuuren als voorbeeld. ‘Dat leidt maar heel langzaam tot concrete toepassingen. Dat heeft wellicht te maken met het feit dat er niet direct een concreet businessmodel zichtbaar is. Veel bedrijven zitten vast in hun oude businessmodellen. Ze durven niet genoeg. Je ziet het aan de files: de economie trekt aan en de files nemen weer toe. We vervallen in dezelfde manier van naar ons werk gaan. Microsoft was gewend te denken vanuit de verkoop van licenties, maar nu werken we steeds meer toe naar een strategie waarbij we samenwerken in ecosystemen, zodat de bestaande innovatiemogelijkheden ook echt benut gaan worden.’ Hess: ‘Vaak helpt het als je klein begint met experimenten. Dan zijn grote investeringen ook niet direct nodig. Het gaat daarnaast niet alleen om het duurzaam inrichten van je eigen processen. Het is belangrijk dat ondernemingen ook kijken naar de mogelijkheden die de eigen kerncompetenties bieden.’

CO2-NEUTRAAL
Terug naar de prestaties van Microsoft: wat doet het bedrijf zelf in ecosystemen? Van Vuuren: ‘De doelstelling is om wereldwijd ons totale energieverbruik CO2-neutraal te maken, dus niet alleen voor de datacenters. Een klein deel daarvan realiseren we nog met compensatie, de ambitie is om de totale energiebehoefte in 2015 volledig klimaatneutraal op te wekken. Alle businessunits van Microsoft moeten een carbon fee afdragen, waarmee we investeren in nieuwe efficiencymaatregelen, CO2-reductie en energieprojecten. Verder gaan we samenwerkingen aan, zo hebben we in de VS voor de komende vijf jaar een aandeel genomen in een windmolenpark van 110 megawatt en staat in Quincy, in de VS, een datacenter dat volledig op waterkracht draait.’ Computerkracht wordt geleidelijk een soort utility, aldus Van Vuuren. En wanneer je daarmee iets nuttigs wilt doen, dan moet je de klassieke klant-leverancierrelatie loslaten en gaan denken in partnerships. ‘We zoeken daarom steeds meer de ecosystemen op, juist om in combinatie met verschillende vormen van kennis, ervaring en technologie tot vernieuwing te komen. Dat zorgt er ook voor dat verschillende sectoren bij elkaar komen, van elkaar leren en nog succesvoller worden.’ Hess concludeert: ‘We hebben de fase van compliance, regels en doelstellingen vanuit de overheid nu wel gehad. Het thema duurzaamheid moet zich nu ontwikkelen in de richting van welzijn en een goed leven. Dat zou kunnen helpen om er meer aandacht voor te krijgen. Verder is het mijn persoonlijke opvatting dat dit soort veranderingen vanuit het individu gedreven worden. Of je nu consument bent of ceo.’

Erik Suichies is directeur bij Nuon voor de zakelijke markt in Nederland.

Het interview met Sabine Hess en Erik Jan van Vuuren is gepubliceerd in de Nuon Special 2014 in samenwerking met Management Scope.