...729 pagina's angst
Daar zijn natuurlijk tal van verklaringen voor: de Chinezen zijn enorm gegroeid (nu groter dan de Amerikaanse economie) en in grote delen van de wereld was het welvaartsniveau zo laag dat daar een sterkere groei kon plaatsvinden. Maar de andere kant van de medaille is óók waar: Nederland blijft relatief achter. Ook als we kijken naar de post-kredietcrisisperiode worden we niet vrolijk. In de afgelopen zeven jaar was er nauwelijks groei in Nederland (0,3 procent). In die periode groeide de VS zeven procent en China tachtig procent.
In 2015 waren er twee grote economische bedreigingen: de Griekse crisis en de Chinese groeivertraging. Maar groeivertraging of niet, de Chinese economie is en blijft dynamisch. En de Chinezen hebben ambitie. Ze willen een auto, een huis, een betere opleiding en ze willen dat hun kinderen het beter hebben dan zij. Bij ons is die ambitie weggeëbd. Hier regeert, zeven jaar na de kredietcrisis, nog steeds de angst.
Ik moest daaraan denken bij de beursgang van ABN Amro. Wie interesse had in certificaten ABN Amro, kon zich informeren via een 729 pagina’s tellend Engelstalig prospectus. 729. Een mooi getal: 27 in het kwadraat. Ofwel: als u 27 pagina’s per dag leest, doet u er 27 dagen over. Ik zat te bedenken hoe die 729 pagina’s tot stand waren gekomen. Eerst een concept. Dan een vergadering met een leger advocaten, die allemaal hun toevoegingen hadden. Het werden tweehonderd pagina’s, toen driehonderd en daarna vierhonderd pagina’s. Die werden naar de toezichthouder gestuurd, die ook al veel commentaar had. Heeft u dat risico benoemd, is deze verklaring wel volledig, wat bedoelt u met het woord ‘twijfelachtig’ op pagina 238? Daarop kwamen er nieuwe versies en uiteindelijk kwam er, onder tijdsdruk natuurlijk, een finale versie: 729 pagina’s met 74 pagina’s aan risico’s. En dan staat niet eens alles er in: het risico dat Johan Cruijff een bank begint en daarmee de helft van de klanten afpakt, of dat de SP aan de macht komt en van staatswege een hypotheekrente van 1 procent oplegt. De antwoorden op de meeste concrete vragen van beleggers staan er niet in. Hoeveel winst verwacht ABN Amro in 2015 en 2016 te maken? Wat is het verwachte dividend per certificaat? Wanneer gaat ABN Amro weer overnames doen en welke bank is voor topman Zalm het grote voorbeeld?
Een ding is zeker: die 729 pagina’s zijn niet geschreven om de Nederlandse belegger te informeren. Ze zijn vooral bedoeld om aansprakelijkheidsrisico’s af te dekken. Nou is er gelukkig een Nederlandse samenvatting van 36 pagina’s, maar daar staat met Telegraaf-letters bij dat ze niet afzonderlijk gelezen moeten worden van het prospectus. Voor het geval u denkt dat ik dit ABN Amro verwijt. Nee hoor, het is een symptoom van onze tijd, van onze manier van doen. En kennelijk hebben we genoeg geld om ons met dat soort dingen bezig te houden. 729 pagina’s angst.
De angst voor aansprakelijkheidsrisico’s ruikt u al als u op de website komt en eerst moet zweren dat u in Nederland woonachtig bent en ook daadwerkelijk in Nederland verblijft, alvorens u toegang krijgt. En dan waren er nog de samengeknepen billen over de te verwachten koersontwikkeling. Het certificaat moest vooral niet dalen na de beursgang, want dat zou een afgang zijn. Maar er was ook angst dat de koers te hard zou stijgen. Bij een hard stijgende koers komt het verwijt dat de certificaten te laag geprijsd zijn en dat de schatkist tekort is gedaan.
Het is niet de spirit waar de Nederlandsche Handel-Maatschappij (voorloper van ABN Amro) in 1842 mee werd opgericht. Ik hoop van harte dat Nederland in 2016 wordt bevrijd van deze beklemmende angst.
Peter Paul de Vries is ceo van Value8.
Deze column is verschenen in Management Scope 01 2016.