Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is crisisproof
Eerst een klein testje. Lees onderstaande tekst en raad wie de afzender is. ‘De verslechtering van de vispopulatie en de ecologische toestand van de watersystemen zorgt ervoor dat we onze visinkopen hierop drastisch dienen aan te passen om ervoor te zorgen dat wij ook in de toekomst van een gevarieerd aanbod van vis kunnen genieten.' Wie schrijft dit? Greenpeace? Het Wereld Natuur Fonds? Een verdwaalde vishandelaar wellicht, die het licht heeft gezien?
Verantwoordelijkheid
Nee, dit citaat komt van de website van Lidl, prijsvechter onder de supermarkten. Onder het tabblad ‘verantwoordelijkheid' zet het bedrijf uitgebreid uiteen waarom Lidl maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) serieus neemt en op wat voor manier het dat doet. Door niet klakkeloos iedere vis te verkopen, bijvoorbeeld, maar kwetsbare soorten uit het schap te weren. Het is maar een voorbeeld, maar het laat zien dat mvo het stadium van ‘nieuw, nieuw, nieuw' voorbij is. Ook bedrijven die mvo van oudsher niet in de genen hebben, pikken het op en gaan ermee aan de slag. En doen er hun voordeel mee.
Bovengemiddeld
Mvo hoort bij een gezonde businesscase. Niet voor niets laat de Duurzaamheidsbarometer van PricewaterhouseCoopers van december 2009 zien dat een kleine driekwart van de ondervraagde ondernemers hun duurzaamheidsinitiatieven of -investeringen in 2009 ongewijzigd hebben voortgezet. Crisis of geen crisis.
Intensivering ondanks de crisis
Sterker: bijna 20 procent zegt zijn inspanningen op duurzaamheid zelfs te hebben geïntensiveerd. Waarom is dat? Wat maakt mvo crisisproof en - belangrijker misschien - wat maakt dat bedrijven die mvo serieus nemen zich in tijden van crisis goed handhaven of zelfs bovengemiddeld presteren? Mvo gaat over verstandig omgaan met materialen en energie. Dat kan forse kostenbesparingen opleveren.
Nieuwe markten en producten
Mvo gaat over het zoeken naar nieuwe markten en vooral ook naar nieuwe producten, die klimaatneutraal zijn, energiezuinig of cradle-to-cradle bijvoorbeeld. Producten die gezonder zijn of bijdragen aan minder stress en een betere leefomgeving. In die zoektocht kiezen mvo-bedrijven vaak voor samenwerking. Leveranciers, afnemers, medewerkers, ze worden allemaal gevraagd mee te denken over verduurzaming: kan het mens- en milieuvriendelijker? En mvo gaat over investeren in werknemers, zodat die creatief en gemotiveerd blijven.
Baat van de mvo-strategie
Een kleine peiling onder partners van MVO Nederland begin dit jaar liet zien dat onze partners op verschillende manieren baat hadden bij hun mvo-strategie. Een schoonmaakbedrijf dat veel klanten verloor in de zwaargetroffen metaalindustrie, wist zijn schade te beperken door een aantal gemeentes binnen te halen als klant.
Duurzame inkopen
Lokale overheden hebben zich immers verplicht om vanaf 1 januari dit jaar voor 75 procent duurzaam in te kopen en daar kon de schoonmaker direct op inspelen. Eosta, im- en exporteur van biologische groenten en fruit, zag de prijzen van zijn producten onder druk staan. Maar zijn klanten zijn ‘recessie-resistent', ze zijn trouw aan zijn product, en dus zag Eosta zijn omzet stijgen.
Toverformule
Bedrijven die beginnen met maatschappelijk verantwoord ondernemen, kijken vaak als eerste naar hun energieverbruik. Prima. Daar valt meestal snel winst te halen door grotere efficiëntie. Maar als hun inspanningen daar blijven steken, is mvo niet meer dan een groen stickertje dat even snel is opgeplakt. Dat levert misschien een lagere energierekening op en wat sympathieke publiciteit, maar ondertussen stoomt de onderneming op de oude voet door.
Combinatie maakt innovatief
Het is juist de combinatie people én planet én profit, die mensen innovatief maakt, die ze inspireert om breder te denken en nieuwe mogelijkheden te onderzoeken of verrassende allianties aan te gaan. Elke afdeling van een bedrijf kan hiermee aan de slag. Is ons personeelsbestand divers genoeg? Weten we wat er in onze keten gebeurt: waar onze materialen vandaan komen, of er geen kinderarbeid aan te pas is gekomen, of onze leveranciers zich aan de wet houden? Kunnen we een investering in productinnovatie combineren met een investering in duurzaamheid?
Luctor et MVO
Natuurlijk is de combinatie people, planet, profit geen toverformule - ook duurzame bedrijven worstelen en gaan soms ten onder - maar mvo kan wel het verschil maken en blijkt steeds vaker te zorgen voor een beter bedrijfsresultaat.
Toiletpapier
Een voorbeeld. Neem Van Houtum uit Swalmen. Dat familiebedrijf - tweehonderd werknemers - ontwikkelde Satino Nature toiletpapier. Zowel het productieproces als het product zijn volledig onschadelijk voor mens en milieu. Het toiletpapier wordt gemaakt van 100 procent gerecycled papier.
Publiciteit en aandacht
Satino Nature leverde het bedrijf het prestigieuze Amerikaanse MBDC-certificaat voor cradle-to-cradle op en een bezoek van de minister-president. Om aan de grondstof voor Satino Nature te komen, ging Van Houtum een samenwerking aan met afvalverwerker Van Gansewinkel - bedrijfsmotto: Afval bestaat niet.
Papier en karton
Van Gansewinkel haalt het papier rechtstreeks bij bedrijven en levert het af aan de fabriekspoort in Swalmen. De reststoffen van het recyclen, korte papiervezels, kalk en dergelijke, stuurt Van Houtum als grondstof naar een nabijgelegen kartonfabriek.
Die maakt er de dozen van waarin Satino Nature toiletpapier wordt verpakt en naar de klanten wordt vervoerd.
Volledige benutting van materialen
Zo investeert Van Houtum op een creatieve manier in zijn zakelijke relaties. De cradle to cradle strategie van het bedrijf maakt dat materialen volledig worden benut. Het verdient zelfs nog aan zijn afvalstoffen. Bovendien, door het productieproces volledig door te lichten en slim te investeren behoren de CO2-emissie, water- en energieverbruik tot de laagste ter wereld in zijn sector.
Zuinig op personeel
Ook op personeelsgebied denkt Van Houtum duurzaam. Door stevig te investeren in veiligheid op de werkvloer is het aantal bedrijfsongevallen terugbracht van veertien jaar geleden, tot nul in 2008 en 2009.
Nieuwe klanten
In 2009 steeg Van Houtums omzet met zo'n 5 procent. De mvo-strategie heeft het bedrijf nieuwe klanten opgeleverd en toegegeven, de Mexicaanse griep deed de verkoop van tissues - die ook in Swalmen worden geproduceerd - geen kwaad. Toch, ook zonder die griep verwacht directeur Henk van Houtum voor 2010 veel moois, zo meldde hij ons.
Grote kansen
Ook MVO Nederland ziet volop kansen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen in 2010. Inzicht in uw keten, duurzaam inkopen, is geen trend, maar een gegeven. Het is geen door de overheid opgelegd regeltje - al koopt de rijksoverheid sinds 1 januari volledig duurzaam in - maar het is een B2B vraag.
Supplier Support Visit
Zo brengt AkzoNobel zijn toeleveranciers een supplier support visit om hun duurzaamheidsbeleid tegen het licht te houden. Indien nodig, volgt daarop een verbeterplan. Hebben bedrijven hun zaken daarna nog niet op orde, dan staakt Akzo de inkoop. ‘Dan stoppen we even', aldus inkoopdirecteur Ton Geurts in het FD.
Strukton
Ook bouwbedrijf Strukton vraagt zijn leveranciers het hemd van het lijf. Door Struktons duurzaamheidsverklaring te tekenen, beloven die leveranciers mvo-beleid te voeren op gebied van ketens, veiligheid, arbeidsomstandigheden, CO2-uitstoot, maar ook stank.
Duurzaam inkopen als thema
Onder de noemer ProefLokaal spoort brouwerij Gulpener leveranciers en afnemers, supermarkten en horeca, aan om regionaal in te kopen, van eten en drinken tot energie. Dat scheelt transportkilometers. De Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagement (NEVI) koos duurzaam inkopen als thema voor het jaar 2009 en houdt het vast in 2010.
De eisen worden duurzamer
Onderzoeksbureau EIM bevestigt die groeiende vraag naar duurzaam ondernemen. EIM vroeg ondernemers zowel in 2008 als in 2009 of ze merkten dat klanten meer eisen stelden op het gebied van mvo. In de industrie, bouw en handel steeg het percentage dat bevestigend antwoordde van een derde tot bijna de helft. Opmerkelijk is de stijging in de sector logies & maaltijden (restaurants, hotels): van 30 naar 68 procent. In die sector zijn de klanten veelal consumenten, wat laat zien dat ook de consument opschuift in de richting van duurzaamheid.
Samen
Kortom, de markt vraagt erom. En wie aan die marktvraag wil beantwoorden en met mvo aan de slag wil, of volgende stappen wil zetten, hoeft het wiel niet uit te vinden. Veel is al beproefd, stappenplannen, checklists en best practices heeft MVO Nederland ruimschoots voor handen. Al loont het altijd om wat een ander deed niet één op één over te nemen, maar in te passen in uw eigen situatie. En doe het samen. Laat mvo geen projectje zijn van een eenling binnen de organisatie. Borg het binnen alle disciplines, laat iedereen meedenken en meewerken vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid en functie. Ik weet zeker dat u versteld zult staan van de creativiteit en de betrokkenheid.
Lees ook:
> Hoezo duurzaam?
> Peter Blom, Triodos: ‘Zijn wij dan dom?'
> Duur of duurzaam?
> Wat LED je?
> Ben Verwaayen: Nederland moet innoveren in duurzaamheid