Impuls voor Innovatie
New Venture InCompany is een businessplannencompetitie met als doel het implementeren van de meest veelbelovende plannen in en door de organisatie zelf. De wedstrijd vergroot de innovatieve cultuur, biedt carrièremogelijkheden aan werknemers door het vinden en coachen van latent ondernemerschap, maar kan ook bijdragen van de groei van de omzet door het realiseren van new business. Innovatieadviseur Tjeu Smeets van de NS: "Het is geen kunst om allemaal nieuwe dingen te verzinnen, ideeën genoeg. Het gaat er om die ideeën de ruimte te geven, de krachten op te zoeken die zorgen dat vernieuwen echt lukt.
Spin-off New Ventrue
"New Venture InCompany startte in 2006 als spin-off van de succesvolle landelijke competitie New Venture, oorspronkelijk een initiatief van McKinsey & Company, uitgevoerd door de Baak en nu ondersteund door allerlei organisaties waaronder het ministerie van Economische Zaken.
Tijdens de reguliere competitie, die open staat voor iedereen met een goed idee, stimuleert New Venture mensen met innovatieve ideeën om deze uit te werken tot een solide businessplan waarin investeerders geloven. Jaarlijks worden honderden ideeën ingezonden waarna per ronde meerdere winnaars worden gekozen. De geselecteerde deelnemers worden intensief begeleid door coaches en trainers tot uiteindelijk twintig hun plan mogen presenteren aan een jury van investeerders.
Idols voor ondernemers
Kenmerkend voor het concept zijn de bijeenkomsten waar kennis wordt overgedragen en bekende sprekers de deelnemers motiveren. De competitie, een soort Idols voor ondernemers, heeft zich in tien jaar tijd ontwikkeld tot een succesvolle formule waarbij meerdere potentiële ondernemers hun idee zagen uitgroeien tot een kansrijke onderneming.
Door het concept binnen het bedrijf toe te passen, helpt het bedrijven tot op de werkvloer mensen te betrekken bij de toekomst van het bedrijf in het algemeen en innovatie in het bijzonder. NS en KPN namen voor hun variant ieder een ander uitgangspunt, maar de uitvoering van het concept van New Venture bleef hetzelfde: werknemers stimuleren om innovatieve ideeën op papier te zetten, selectie, intensieve begeleiding van overgebleven deelnemers bij het maken van het businessplan, samenwerken in de teams bevorderen, inspireren en kennis overdragen met aansprekende evenementen, en uiteindelijk de presentatie aan de jury en de keuze van de winnaar(s). De prijs bestond bij beide organisaties uit een reis met het hele team én de garantie van implementatie van het idee.
Buiten de normale scope
Eelco Blok, lid van de raad van bestuur van KPN: "Nadat de moeilijke periode die KPN begin 2000 doormaakte achter de rug was, probeerden we met een nieuwe strategie als bedrijf actief mee te doen aan alle veranderingen op de markt voor telefoon, internet en tv, zowel op de zakelijke als op de consumentenmarkt. We willen sterk worden in de totale combinatie van producten en diensten. We hebben veel geprobeerd om innovatie te stimuleren, maar we zagen al snel: dit komt niet snel genoeg van de grond. We constateerden ook dat het niet ontbrak aan ideeën, alleen kwamen die op de een of andere manier niet door het proces van besluitvorming.
De uitdaging was dus: hoe krijg je dat voor elkaar? Ik zat in de raad van advies van New Venture en het idee ontstond van een in-company versie. Wil je ideeën echt een kans geven, dan moet je buiten de normale scope van het werk iets doen. Mensen moeten de ruimte krijgen om naast hun reguliere werk iets op te pakken.
Daarnaast moet je als bedrijf voldoende afstand nemen van normale procedures, van reguliere besluitvorming en financieringvoorwaarden. Want wat bleek: daar stokte daadwerkelijke innovatie."
" Je moet afstand nemen van normale procedures, want daar stokt innovatie"
KPN koos als doelgroep de vijfhonderd talenten binnen het bestaande managementdevelopmentprogramma. Zij kregen een uitnodiging en andere informatie via sms'jes en mail van Blok persoonlijk. De eerste ronde leverde binnen tien dagen meer dan tweehonderd inzendingen op. De competitie werd in een half jaar afgerond, uiteindelijk werd er van elf ideeën een concreet businessplan gemaakt en werden drie winnaars aangewezen.
Bijdragen aan groei omzet KPN
Blok: "Onze doelstelling was om in ieder geval drie businessplannen te implementeren. Belangrijk criterium is dat de plannen uiteindelijk bijdragen aan de groei van de omzet van KPN. Dat is nogal wat. Maar de ideeën krijgen in ieder geval de káns zich te bewijzen. Vervolgens gaan we iedere zes maanden vaststellen of de doelstellingen gerealiseerd worden." Bij KPN had een van de winnaars in de wedstrijd een nieuwe toepassing voor gsm bedacht: flirten via je mobiel.
Blok: "Deze dienst is al in de markt gezet, maar voldoet helaas niet aan één van de criteria, een bijdrage aan de omzetgroei. Dat is hard voor diegenen die het idee hebben uitgewerkt. Maar voor KPN als geheel is er winst. Want dankzij dit product hebben we nieuwe technieken kunnen testen en daar gaan we wel mee verder. Een ander winnend idee, dat nog niet concreet op de markt is, lijkt meer op te gaan leveren. We zijn nu bezig met de voorbereiding van de introductie van de nieuwste mobiele breedbandtechnologie om daarmee in dunbevolkte gebieden in Nederland breedbandinternet te kunnen aanbieden, wat nu niet kan. Marktonderzoek wijst uit dat daar inderdaad heel veel potentie ligt. Via een pilot hebben we de technologie getest. In de loop van dit jaar gaan we het in een proefgebied aanbieden."
Beter klimaat voor innovatie
Bij de Nederlandse Spoorwegen en een deel van dochter Strukton heet de businessplannencompetitie van New Venture Play Station. Begin 2008 werd de competitie afgerond. NS koos niet voor een afgebakende doelgroep, maar betrok het hele bedrijf erbij. De wedstrijd startte met een raadselachtige kaart aan alle zestienduizend personeelsleden met het verzoek je aan te melden bij een website. Tjeu Smeets, 34 jaar werkzaam bij NS en sinds drie jaar adviseur Infrastrategie en Innovatie, is initiator en trekker van het programma: "Doel voor ons was niet zozeer omzetverhoging, maar het klimaat voor innovatie in het totale bedrijf te verbeteren. Alle ideeën waren dus welkom: zowel technisch als sociaal innovatief. Het uitgangspunt was: de klant staat voorop. NS heeft geen specifieke aanpak voor innovatie. Er is geen afdeling met die naam. De opdracht voor de managers van de businessunits is om te zorgen dat ze vernieuwen. Links, rechts, overal zijn vernieuwende krachten. Die krachten willen we versterken."
" Doel is niet zozeer omzetverhoging, maar het klimaat voor innovatie verbeteren"
Ruim 55 honderd NS-werknemers registreerden zich op eigen initiatief als deelnemer. In de eerste ronde leverde Play Station I ruim achthonderd ideeën op. De inzenders van de beste 350 ideeën kregen een uitnodiging voor de feestelijke startbijeenkomst. Na die stimulerende bijeenkomst kregen zij de kans hun idee, concreter uitgewerkt, opnieuw in te dienen. Daarna kwamen er via een selectie in drie ronden tien winnaars en één publieksprijs uit. Die elf winnaars presenteerden een concreet uitgewerkt idee aan de jury van deskundigen. Dat waren onder andere oud-staatssecretaris Melanie Schultz van Haegen, Erik de Zwart (ondernemer en treinliefhebber) en NS-directeur Aad Veenman. Uiteindelijk waren er drie winnaars en een publiekswinnaar. De NS zegt nog niets over de exacte inhoud van de winnende plannen.
Smeets: "Het gaat om heel uiteenlopende plannen. Eén is technisch, met een grote maatschappelijke impact als het lukt. Hierop is inmiddels patent aangevraagd. Het andere idee betreft onze eigen gepensioneerde werknemers die weer betrokken worden bij de business en de derde heeft te maken met groen en stroom." Voor de winnende ideeën is binnen NS een zogenoemde ‘adoptiefmanager' gezocht. Er wordt nu bekeken hoe de ideeën zullen worden geïmplementeerd. Smeets: "Ik vind het nog te vroeg om te juichen. In de wedstrijd is het altijd leuk, dat zie je ook bij Idols op tv. Maar het leeft in elk geval wel: Play Station is een brand geworden. Op dit moment loopt de evaluatie. Daarnaast is er voor de volhouders die afgevallen zijn in de ronden twee en drie een herkansing. De teams worden geholpen bij het zo aanpassen van hun plannen dat lijnmanagers het aantrekkelijk gaan vinden. Dit gaat buiten New Venture om."
Kosten en baten
De uitvoering van New Venture inCompany is een intensief traject.Tjeu Smeets: "Dankzij de geoliede machine van de New Ventureorganisatie ging het soepel. De hoeveelheid en de kwaliteit van de evenementen, een feilloos draaiende communitywebsite, de communicatie, het netwerk aan deskundigen dat nodig is voor de begeleiding, zoiets krijg je in zo'n korte tijd niet zelf van de grond."
Zowel NS als KPN doen geen uitspraak over de totale kosten, maar New Venture zelf geeft aan voor de intensieve begeleiding van het traject al gauw vijf tot zes ton te rekenen. Er is een team van vier mensen fulltime aan het werk, aldus de organisatie. De winst van het traject zit natuurlijk allereerst in de hoeveelheid uitgewerkte ideeën. Iemand van de jury stelt: "Ik heb nog nooit in twee uur zoveel concreet geformuleerde plannen voorbij zien komen."
Betrokkenheid bij innovatie
Maar daarnaast roemen zowel NS als KPN de betrokkenheid van mensen van de werkvloer bij het thema innovatie. Eelco Blok: "De opkomst was hoog. Bijna iedereen deed mee en de kwaliteit van de plannen was hoog. Ik was verrast. Wat mij ook opviel is de hoeveelheid tijd die mensen in hun plannen hebben gestopt. Ook hun eigen tijd. Uit onderzoek blijkt dat mensen door mee te doen een kans zagen een idee uit te werken en een uitdaging om echt iets bij te dragen aan het verbeteren van de bedrijfsresultaten. Dat enthousiasme heb ik ook gezien als ik rondliep. Er zijn natuurlijk valkuilen bij een dergelijk project. Je moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat er echt ruimte is voor de deelnemers. Het management moet dus betrokken zijn. En als je iets belooft, moet je dat waarmaken. Als je zegt dat je een plan gaat implementeren, dan moet je dat ook doen. Als laatste moeten er mensen in de top zijn die het project steunen. Die heb je natuurlijk nodig om de procedures te doorbreken, maar ze moeten ook zichtbaar zijn. Ik heb zelf in de jury gezeten.
Bureaucratie remt innovatie
Zowel NS als KPN denken na over een vervolg. NS heeft gekozen voor een Play Station 2 maar dan gericht op een andere doelgroep binnen het bedrijf. Smeets: "We gaan een vervolgwedstrijd in met de vraag: hoe zet je vijfhonderd managers aan tot het versnellen en bevorderen van het uitwerken van ideeën en het besluitvormingsproces. Er zijn immers ideeën genoeg." Eelco Blok van KPN: "De bureaucratie van een groot bedrijf remt innovatie. Dat is lastig, ant je hebt bureaucratie nodig om een groot bedrijf bestuurbaar te houden. Tijdens New Venture is er echt buiten de bestaande kaders gedacht. Dat heeft veel opgeleverd. Maar je moet dus niet ieder jaar in dezelfde vorm herhalen, want dan wordt het weer onderdeel van de bureaucratie."
Lees ook
> Publieke innovatie
> Vier succesfactoren om wereldwijd succesvol te zijn
> Innovatief gedrag verdient heldenstatus
> Waarde innovatie stijgt door actieve CFO
> Innovatie, loyaliteit en topmanagement