Individuele drijfveren bepalen de teamdynamiek
Auteur: Arjan Eleveld | Beeld: Erwin van Amstel | 21-03-2019
In ieder geval heb ik gemerkt dat er flinke verschillen in kunnen zitten. In sommige teams ontstaan patronen die heel effectief zijn, leidend tot stimulerende samenwerking, goede beslissingen en operationele slagkracht. In andere teams lukt dat niet en is de synergie negatief.
De komende maanden ga ik daarover schrijven – over boardroom dynamics, de dynamiek binnen directieteams. Deze dynamieken zijn niet te begrijpen zonder enig inzicht in de drijfveren van de individuen die zich daar bevinden. Het is me in de loop van de jaren opgevallen dat wat mensen nastreven veel meer invloed heeft op de samenwerking dan stijlverschillen of wat mensen kunnen. Met drijfveren doel ik op de meest fundamentele behoeften van mensen, de onderliggende krachten binnen de persoon die aanzetten tot bepaald gedrag. Geld zet veel mensen aan tot actie, maar is geen fundamentele drijfveer. Hoewel sommigen dat lijken te zijn vergeten, is geld een middel en vervult het een rol om andere behoeften te bevredigen – zoals de behoefte aan luxe, zekerheid of status.
Behoefte aan erkenning en aanzien speelt een belangrijke rol bij boardroom dynamics
Fundamentele drijfveren zijn evolutionair bepaald en niet terug te leiden tot andere behoeften. Allereerst is er de drijfveer die erop gericht is om bij een groep te behoren, de fundamentele behoefte aan aandacht en acceptatie. Deze drijfveer ligt vooral ten grondslag aan aanpassing en volgerschap, kenmerkend voor de sociale wezens die we zijn. De behoefte aan aandacht en acceptatie is bij iedereen aanwezig.
Er zijn ook drijfveren die gericht zijn op onderscheid en het vervullen van een leidende rol. Verreweg de belangrijkste daarvan is de behoefte aan erkenning en aanzien. Deze behoefte is bij eigenlijk alle leiders aanwezig, maar wordt door velen het liefst ontkend. Liever spreken we over de behoefte aan zingeving of autonomie, drijfveren die ook van invloed zijn. De reden dat ik de behoefte aan erkenning en aanzien benadruk, is dat die drijfveer zo’n belangrijke rol speelt bij boardroom dynamics. Het is de basis van ambitie en zet mensen aan tot heel hard werken. Het zet ook aan tot competitie, winnen, succes en het maken van carrière. Als de winnaars dan uiteindelijk de directiekamer hebben bereikt, stopt de onderlinge profilering niet. Fundamentele drijfveren kun je immers niet uitzetten.