Jacques Hoendervangers (Pathé): 'De bioscoop is een ontmoetingsplek'
2020 en 2021 waren rampjaren voor de culturele sector. Hoe kijkt u erop terug?
‘Het waren twee enorm uitdagende jaren. In 2020 waren we 15 weken dicht. Op de online nieuwjaarsreceptie van afgelopen januari zeiden we nog tegen elkaar dat dat wel bijzonder lang was. Niet wetende dat we dit jaar, met inmiddels een openingsdatum in zicht, waarschijnlijk op 22 weken uitkomen. Pathé heeft vier inkomstenbronnen: allereerst natuurlijk tickets en horeca, maar we hebben ook een serieuze B2B-tak waarmee we events, conferenties en bedrijfsuitjes organiseren. Als laatste is ook bioscoopreclame een bron van inkomsten. Alle vier staan nu op nul. Het is in ieder geval wel positief dat we dit jaar in Q4 wel open zullen zijn. Dat is traditioneel het beste kwartaal voor de bioscoopsector.’
Streamingdiensten spinnen juist garen bij deze crisis. Ziet u die als bedreiging?
‘Vóór de komst van de streamingdiensten hadden bioscopen al eerder te maken met de opkomst van DVD, videotheken en daarvoor zelfs nog de televisie. Dat heeft de bioscoop altijd overleefd. Pathé bestaat dit jaar 125 jaar. Eén van de innovaties van de gebroeders Pathé was het vertonen van nieuws via beeld. Over dat nieuws werd door de kijkers nagepraat, dat zorgde ervoor dat de bioscoop echt een ontmoetingsplek werd. Dat DNA koesteren we, die ontmoetingsfunctie zit in onze purpose. Daardoor geloven wij niet dat we veel last hebben van streaming, en dat wordt gestaafd door onze bezoekersaantallen en onderzoek. Er zit een grote overlap tussen streaming-abonnees en Pathé-abonnees. En uit kwalitatief onderzoek blijkt dat streamen wordt gezien als een activiteit die je in je eentje kunt doen, terwijl bioscoopbezoek echt een activiteit is die je samen doet. De bioscoop is een avondje uit. We concurreren daarom ook meer met andere uitgaansgelegenheden.
We hebben overigens ook al vormen van samenwerking met streamingdiensten opgezet, zoals de limited release. Enkele streamingdiensten maken zelf films die ze meteen op hun eigen kanaal publiceren. Deze films kunnen wij via het limited release window ook vertonen, voor een heel korte periode van bijvoorbeeld een week. Zo kunnen deze streamingdiensten gebruik maken van ons marketingplatform en profiteren wij er tegelijkertijd ook van. Zo hebben we bijvoorbeeld de finale van Game of Thrones vertoond. Dat werd onverwacht een event op zich, het verkocht binnen no time uit. Kaartjes werden zelfs op Marktplaats verhandeld, en op de dag zelf kwamen mensen verkleed naar de vertoningen.’
Welke inspirerende ideeën in de sector heeft u de afgelopen tijd voorbij zien komen?
‘De trends en ideeën in de bioscoopsector gaan meer richting exclusiviteit en service on demand. Daar springen wij ook op in, zo hebben wij afgelopen jaar Pathé Privé gelanceerd. Tijdens de coronacrsis mochten onze zalen maar voor een derde vol. Dat betekende bij kleine zalen dat er soms slechts 20 bezoekers binnen mochten. Het werd daarom interessant om deze zalen ook aan te bieden als privé-zalen. Bezoekers kunnen met een eigen besloten groep een zaal afhuren en zelf een film uitkiezen.
Met Pathé Thuis, overigens een losstaande organisatie waar wij een minderheidsbelang in hebben, kijken we ook naar de mogelijkheid van micro-cinema’s. Een soort Pathé Privé, maar dan nog kleiner en flexibeler. Met een groep van vijf of zes personen kies je niet alleen de film uit, maar bepaal je ook op welke tijd die film draait. Die ontwikkeling is in China heel groot.
Verder is er een ontwikkeling gaande dat mensen graag meer ruimte om zich heen willen hebben. We kijken daarom nu ook naar modellen zoals bij het vliegen in businessclass, waar de stoel naast je gegarandeerd leeg is.’
Welke rol spelen bioscopen in de vermakelijke stad? Zijn ze net zo belangrijk als musea en theaters?
‘Ik denk dat dat weleens onderschat wordt. Bioscoopbezoek is een laagdrempelig en voordelig uitje, bioscopen staan vaak in de top-3 van uitjes in de stad. Bioscopen zijn vaak de enige ontmoetingsplek in de stad waar mensen uit alle lagen van de bevolking en van alle leeftijden samenkomen. Daarom heeft de bioscoop ook een behoorlijke sociale functie. Voor jongeren is het soms de eerste plek waar ze met cultuur in aanraking komen.
Er zijn ook voorbeelden waar we een bijdrage leveren aan het verminderen van sociale problematiek. Dat gebeurt al heel simpel door het verschaffen van werkgelegenheid, direct en indirect. Mensen werken direct bij ons, en daarnaast zorgt een ontmoetingsplek zoals Pathé voor meer bewegingen op straat. Dat heeft ook impact op de omliggende retailers en ondernemers. In sommige steden staan onze nieuwe bioscopen in delen van de stad die eerst verpauperd waren en waar deze bioscopen nu juist bijdragen aan een hogere sociale veiligheid.’
We zien ook steeds meer een trend naar multifunctionele gebouwen. Ziet u daar voor Pathé ook toekomst in? Bijvoorbeeld met een zaal, of enkele zalen, in een kantoorgebouw?
‘Dat niet direct. Wel zie ik een ontwikkeling naar meer multifunctionaliteit in onze eigen complexen. We hebben recent Euroscoop overgenomen, dat zijn meer leisure-achtige complexen. Naast de bioscoop zit er ook standaard een restaurant bij, en vaak ook een arcadehal of casino. Ik geloof erin dat mensen graag naar een plek komen waar meer te doen is.
In de toekomst zie ik de bioscoop als een third place, naast wonen en werken. Bij Starbucks zitten mensen ook te werken, waarom zou je bij ons per se een bioscoopkaartje moeten hebben om binnen te komen? De bioscoop is al een ontmoetingsplek, dat kun je uitbreiden door niet alleen in de stad te zijn, maar ook van de stad.’
Welke bioscoop is voor u een inspirerend voorbeeld?
‘Dan kijk ik naar Everyman en Picture House in Engeland. Everyman geeft een huiskamergevoel, met fauteuils, bankjes, tafeltjes en schemerlampjes. We hebben ons daardoor laten inspireren bij de herinrichting van Pathé Tuschinski. Mensen kennen de grandeur van de entree en de grote zaal, maar vonden het soms een domper als ze dan in één van de andere, normalere bioscoopzalen kwamen te zitten. Die zalen hebben we aangepakt.
Picture House is juist groter, met lounges waar je van tevoren een drankje kunt drinken. Dat past bij ons DNA van ontmoeting en samenkomen. Daarin zijn zij een paar stappen verder. Op technisch gebied kijken we naar Korea. Daar komen de nieuwste technieken vandaan, zoals de bewegende stoelen van 4DX en de drie schermen van ScreenX.’
Wat is volgens u de ideale vermakelijke stad?
‘Dan beperk ik me even tot de inwoners van de stad als doelgroep. Die wil je een mix kunnen aanbieden van rust om te wonen, maar ook voldoende faciliteiten en entertainment. Amsterdam had met dat doel een project genaamd De Stad in Balans. Dat vind ik een hele sterke titel, dat is ook mijn antwoord op deze vraag: een stad in balans, waar je woont, werkt en je vermaakt.’
De PodStad, een podcast over de toekomst van de stad van Colliers International, is te vinden op verschillende podcastkanalen.