John Knoester (Van Oord): 'Ons DNA vernieuwt zich'

Van Oord is een 150 jaar oud familiebedrijf. Dat betekent vermoedelijk dat er een sterk ‘wij-gevoel’ is en een heel specifiek DNA...
‘Ja, er heerst hier een sterke basiscultuur, waarbij samenwerking een van de belangrijkste kernwaarden is. Dat komt ook door de aard van ons werk. Vanouds zijn baggeraars vaak maandenlang van huis en zijn dan enorm op elkaar aangewezen, dag in dag uit, maand na maand. Baggerwerk kun je niet alleen, dat doe je met een team. Dat wij-gevoel zie je terug in ons motto: we create, we care, we work together, we succeed. De samenwerking zit erin gebakken: als team samen een klus klaren. Daar komt bij dat we van oudsher veel mensen met lange dienstverbanden hebben. Zij beschikken over het Van Oord-DNA.’

Nu heeft Van Oord de focus stilaan wat verlegd van baggeren naar bijvoorbeeld ook offshore windenergie. Heeft dat gevolgen voor dat DNA?
‘Zeker. De baggerwereld is van oudsher een beetje de wereld van de apenrots. We kennen geen eindeloze overlegcultuur. Uiteindelijk moet één iemand beslissen of we de dijk links- of rechtsom aanleggen. Dat moet je niet eindeloos blijven beschouwen. De baggermarkt ontwikkelt zich echter razendsnel, de projecten worden steeds groter en complexer en onze omzet komt tegenwoordig voor ongeveer de helft uit renewables, windenergie. Er is dus een nieuwe markt met nieuwe marktspelers, en daarmee worden nieuwe compenties noodzakelijk. In die complexe multidiciplinaire uitdagingen kan de hoogste leidinggevende niet alles zelf meer weten. Het gaat om teamwork met een goede mix van competenties. Dat geldt voor onze populatie op de projecten, de vloot én in de kantoren.
We hadden al een hoog opgeleide workforce, maar er komen nu veel nieuwe mensen binnen met een enorme diversiteit aan studierichtingen en vanuit diverse achtergronden en nationaliteiten. Die brengen een andere cultuur met zich mee, werken vaak met wat kortere dienstverbanden. Ze komen wat bij ons halen en vertrekken dan weer. We zijn flink bezig om die verschillen te verenigen. Het DNA vernieuwt hierdoor.’

Uit uw jaarverslag komt naar voren dat diversiteit een belangrijk thema voor u is. Uw branche is van oudsher erg mannelijk. Ik zag dat in 2020 nog altijd 86 procent van uw medewerkers man is. Hoe gaat u dat veranderen?
‘We hebben 14 procent vrouwen aan boord, in onze top-70 ligt dat percentage nog wat lager. De top is nog heel erg wit, man en Nederlands. Die percentages moeten dus omhoog. Daar werken we aan. We hebben sinds kort een vrouwelijke commissaris en al enige jaren een vrouwelijke cfo. Recent is er een vrouwennetwerk opgestart. Wij willen een omgeving bieden waar vrouwen zich net zo welkom voelen als mannen. Dat zeg ik uit principiële overtuiging, maar ook uit praktische overwegingen: ik kan het me als HR-directeur helemaal niet veroorloven om de helft van de arbeidsmarkt te laten liggen. Ik heb dat vrouwelijke potentieel nodig. Diversiteit gaat overigens natuurlijk verder dan alleen man-vrouw. We willen nog meer toe naar een high performance organization, een organisatie waarin iedereen kan presteren en floreren. Dat lukt met een goede mix.’  

Wat betekent zo’n veranderend bedrijf voor de toekomst van leiderschap? U komt uit een wereld waarin marsorders belangrijk zijn en u gaat wellicht meer naar een wereld waarin change skills worden vereist, waarin servant leadership belangrijker wordt….
‘Dat zijn precies de gesprekken die we in de exco voeren. Ik denk niet dat we straks één type leiderschap nodig hebben. We moeten op zoek naar diversiteit in de leiderschapsstijlen, stijlen die passen bij een bepaalde fase en bij een bepaalde business. Het is het zoeken naar de goede balans.’

Er is een onderzoek van KPMG geweest waaruit bleek dat het werven van talent als steeds groter probleem wordt gezien. Geldt dat dus ook voor u als werkgever?
‘Het allergrootste risico is inderdaad gebrek aan mensen, zowel in kwantiteit als in kwaliteit. Het is zeer uitdagend om voldoende mensen met de juiste competenties te vinden. Daarnaast moeten we extra ons best doen om talenten te ontwikkelen en bij ons te houden.’

Wat is wat dat betreft uw unique selling point, waarom zouden mensen voor Van Oord willen werken?
‘Uiteindelijk omdat dit intrinsiek een goed bedrijf is. De aard en de cultuur zijn helemaal in orde. Samenwerken zit erin gebakken. Je hoeft hier niemand te overtuigen van het feit dat people cruciaal zijn. Iedere medewerker is van belang. Wat verder uniek is: Van Oord biedt medewerkers een ticket to the world aan. Monster aan bij Van Oord en de wereld ligt voor je open. Samen pakken we dan de kansen. Dat is de aard van Van Oord.’