Next 50: genoeg opkomende topcommissarissen, maar waar blijft Gen Z?
De 50 commissarissen in deze lijst staan klaar om de komende jaren de rol van topcommissaris te gaan spelen. Ze komen nog niet in aanmerking voor de Management Scope Top-100 Commissarissen, maar bezitten een interessante portefeuille toezichtposities of bouwen daaraan. Daarmee staan ze voorgesorteerd voor het centrum van de macht in het Nederlandse bedrijfsleven, waar ze zich nu nog net in de periferie bevinden. Wie zijn deze mannen en vrouwen die samen zo’n 180 commissariaten verdelen bij de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven?
> Heeft u de volledige lijst al gezien? Bekijk hier de Next50 Commissarissen 2024
Nu nog wat zware commissariaten erbij en een positie in de Top-100 Commissarissen lijkt binnen handbereik: dat schreven we vorig jaar bij de entree van Kuldip Singh (toen op nr. 31) in de Next50. Hij wist dit jaar een flinke sprong te maken. Hij voegde een commissariaat bij netbeheerder TenneT toe aan zijn toch al goedgevulde portefeuille (met toezichtrollen bij accountant- en adviesorganisatie KPMG, weersvoorspeller Whiffle, IT-bedrijf Kyndryl Nederland (bij de laatste twee voorzitter), ontwikkelingsmaatschappij ROM InWest, InnoSportLab en de Kindertelefoon). Daarmee is Singh de nieuwe nummer 1 van de Next50. Als lijstaanvoerder lijkt hij een nieuw type commissaris te vertegenwoordigen: ruime ervaring met digitale transformatie, relatief jong (50) en een multiculturele achtergrond (hij groeide op in Amsterdam, maar zijn wieg stond in India, waar hij vanaf 2011 ook drie jaar lang woonde en werkte). Binnenkort verschijnt in Management Scope een interview met Singh.
Met de neus in de boter
Het is overigens niet de eerste keer dat de Next50 een multicultureel boegbeeld heeft. In 2020 bekleedde de in Suriname geboren Laetitia Griffith de eerste positie, de opmaat naar haar huidige positie in het eerste kwart van de Top-100 (nr. 20), met commissariaten bij onder meer ABN Amro en … TenneT. Bij die laatste organisatie komt ze Singh dus tegen. Misschien hebben ze het voor of na de vergadering wel eens over KPMG: Singh begon er zijn carriere en houdt er sinds 2022 toezicht, twee jaar nadat Griffith er aftrad als commissaris. Hij viel meteen met zijn neus in de boter: de examenfraude, die vorig jaar leidde tot het aftreden van Roger van Boxtel als rvc-voorzitter, omdat hij zich net als 500 KPMG-medewerkers de antwoorden liet influisteren bij een toets. Singh moet nu samen met de rest van de rvc toezien op de benodigde cultuurverandering bij de accountant.
Platinum skirt
Op nummer 2 vinden we Essimari Kairisto (die ook binnenkort voor Management Scope wordt geinterviewd), ook al commissaris bij TenneT en sinds vorig jaar bij bodemonderzoeker Fugro. De Duits-Finse heeft een achtergrond in de energie- en infrastructurele sector, laatstelijk als cfo van het Duitse Hochtief Solutions. Kairisto is de hoogstgeplaatste vrouw en buitenlandse op de lijst. Ook de nr. 3 is een vrouw, maar dan wel weer een van eigen bodem: Kim Smit. De oud-Shell-vrouw voegde vorig jaar een commissariaat bij groothandel en taxfree-exploitant B&S Group toe aan haar toch al overvolle mand (met in totaal negen) toezichtposities. Het bescheiden klinkende verkleinwoord ‘mandje’ waarmee sommige commissarissen liefkozend over hun portefeuille spreken is hier echt niet van toepassing. Een golden skirt? Zeg maar gerust platina.
Due diligence overbodig
De top-3 van de lijst bestaat geheel uit beroepscommissarissen. Pas op de vierde positie komen we de eerste commissaris tegen die ook bestuurlijk actief is: Lard Friese (nr. 4), sinds 2020 ceo van verzekeraar Aegon. Friese trad vorig jaar toe tot de rvc van sectorgenoot a.s.r. Nederland. Dat bedrijf nam voor bijna 5 miljard euro de Nederlandse activiteiten over van Aegon, dat op zijn beurt een belang van bijna 30 procent in a.s.r. nam. Het commissariaat van Friese vloeit voort uit die deal, net als de toezichtfunctie van Daniëlle Jansen Heijtmajer (nr. 14), voormalig president-commissaris van Aegon Nederland (en in het dagelijks leven global director finance, shared services en enterprise risk van zuivelreus FrieslandCampina). De dubbele vertegenwoordiging in de rvc was een voorwaarde van Aegon, ter bescherming van het substantiele aandelenbelang in a.s.r. De meeste commissarissen in de Next50 worden gevraagd door de toezichtorganisatie, hier was het andersom. Een due diligence door de kersverse commissarissen was na alle onderhandelingen waarschijnlijk ook niet meer nodig.
Embedded adviseur
De ANWB, de grootste vereniging van Nederland met meer dan vijf miljoen leden, is ook een grote aanbieder van verzekeringen. Ceo Marga de Jager (nr. 5) had het afgelopen jaar ‘thuis’ de handen vol aan het weer op peil brengen van de winst, maar vond kennelijk toch nog tijd voor een commissariaat bij telecombedrijf KPN. Ook De Jagers medebestuurder bij de mobiliteitsorganisatie, cfo Theo Brink (nr. 7), kijkt sinds vorig jaar overigens over de grenzen van de eigen organisatie, als toezichthouder van zorgverzekeraar VGZ. Brink is als voormalig bestuurder bij Nationale-Nederlanden/ NN Group al goed thuis in de verzekeringssector, dat scheelt. Op nr. 9 maakt Peter de Wit zijn debuut op de lijst. De McKinsey-veteraan werd vorig jaar commissaris bij ingenieursbureau Arcadis. Altijd handig, zo’n embedded adviseur in de rvc. De Wit heeft ook nog een van de mooiste toezichtbanen van Nederland: hij is president-commissaris van Theater Carre, waarop hij vanuit het Amsterdamse McKinsey-hoofdkantoor al jarenlang uitkeek. Voor de commissarissenvergadering hoeft hij alleen maar even de Amstel over te steken, via de Hogesluis of Magere Brug.
Vrouwelijk blok
Met Kairisto, Smit en De Jager telt de top-10 drie vrouwen, net als de twee voorgaande jaren. Drie op de tien: net niet genoeg om te voldoen aan het quotum van ten minste 33 procent vrouwen dat voor de rvc’s van beursgenoteerde ondernemingen geldt. Je zou juist verwachten dat er twee jaar na de invoering van het quotum sprake zou zijn van een evenwichtiger man/vrouwverhouding in de top van de lijst. Het streven is per slot fiftyfifty. Al dringen de dames wel steeds verder op, met de runner-up en de nummer 3 als vrouwelijk blok. Nu nog het aanvoerderschap van de lijst. Als we naar de totale lijst kijken, is er wel sprake van een sekse-evenwicht: de Next50 telt 25 mannen versus 25 vrouwen, net als vorig jaar.
Gendergat en status hó
Het aandeel van vrouwen bij de nieuwkomers ligt wel nog steeds lager dan dat van de mannen. Dit jaar is de lijst voor 60 procent ververst: er kwamen 30 nieuwe aankomend topcommissarissen binnen. Onder hen bevinden zich 16 mannen en 14 vrouwen. Vorig jaar stonden bij de 27 nieuwkomers 16 mannen tegenover 11 vrouwen. Het ‘gendergat’ is dus iets kleiner geworden. Toch zijn de mannen nog steeds in de meerderheid bij de nieuwe aanwas. Nogmaals: vanwege het quotum zou je dat eigenlijk andersom verwachten. Of stoppen ondernemingen gewoon met het aantrekken van vrouwelijke commissarissen als ze die 33 procent eenmaal bereikt hebben? Is die status quo feitelijk een status ho?
In between toezichtjobs
Wie vallen er op bij de newbies? Allereerst William Bontes (nr. 11) en dan vooral door de omvang van zijn portefeuille: de cfo van Louwman Group combineert zijn bestuursfunctie bij een van de grootste automotivebedrijven van Europa met maar liefst vijf toezichtfuncties (zie ook het kader hieronder: 'De down-to-earth commissaris). Op nr. 16 vinden we een bekende naam in corporate land: Cees ’t Hart, tot afgelopen september ceo van de Deense bierfabrikant Carlsberg en daarvoor van het oer-Hollandse FrieslandCampina. Tja, zelfs topbestuurders en -commissarissen bivakkeren soms even in de Next50, in between toezichtjobs. ’t Hart is nog net president-commissaris van luchtvaartmaatschappij KLM en lid van de board van Air France-KLM. In die functies wordt hij per 24 april opgevolgd door oud-Rabobank-ceo Wiebe Draijer (die we misschien volgend jaar in de lijst mogen verwelkomen). Na zijn terugtreden bij Carlsberg heeft ’t Hart de handen vrij voor een tweede loopbaan als commissaris. Zo werd hij in vijf maanden tijd benoemd in drie toezichtposities: bij uitzendconcern Randstad, de Amerikaanse koekjesfabrikant Mondelēz International (in Nederland bekend van onder meer Tucjes, Prince-koeken en Liga) en SOS Kinderdorpen (voorzitter). En na KLM is er ruimte voor meer. Het lijkt dan ook slechts een kwestie van tijd voor ’t Hart doorstoot naar de Top-100.
William Bontes: de down-to-earth commissaris
Niet lullen, maar toezicht houden
Een geboren en getogen Rotterdammer, met een ‘grote passie’ voor het commissariaat. ‘Ik vind het heel erg leuk om toezicht te houden en bedrijven te adviseren’, zei William Bontes eerder in een podcast. Die hobby beoefent hij bij maar liefst vijf bedrijven. Zijn portefeuille omspant verschillende sectoren: de evenementenbranche (Jaarbeurs), reclameverkoop (STER), zorg (Bergman Clinics) en bouwgrondstoffen (Van Nieuwpoort Groep). Vorig jaar werd hij bovendien commissaris van winkelvastgoedbelegger Wereldhave, zijn eerste beursgenoteerde toezichtorganisatie. Bontes was eerder ook commissaris van Feyenoord, een rol die hij neerlegde nadat hij in 2017 cfo werd van de infrastructuurdivisie van VolkerWessels, dat destijds betrokken was bij de plannen voor de bouw van een nieuwe Kuip.
Snoepwinkel met warme cultuur
Zijn loopbaan is al even meanderend. Bontes (1969) opereert net zo makkelijk in een (semi) publieke als in een private omgeving. Zo stapte hij over van telecom (KPN) naar financiering en technologie bij General Electric (GE Capital en GE Corporate), het Rotterdamse openbaarvervoerbedrijf (RET) en de bouwsector: eerst bij familiebedrijf Hurks waar hij de cfo-rol verruilde voor die van extern ceo en twee jaar later vertrok wegens een verschil van inzicht. Daarna werd hij cfo van VolkerWessels Infra. Sinds 2019 is hij cfo van dealerholding Louwman Group (met merken als Toyota, Lexus en Suzuki), opnieuw een familiebedrijf. ‘Ik heb de mooiste cfo-rol van Nederland, in een divers en groot bedrijf, een fantastische snoepwinkel met een warme cultuur’, zei hij eerder in een interview. Zijn missie is het bedrijf – dat over een eigen museum beschikt – te helpen transformeren: van automotive als corebusiness tot een brede mobiliteitsaanbieder die ook actief is in logistieke oplossingen en zorghulpmiddelen als scootmobielen en rollators.
Zijn RET-collega’s typeerden Bontes als iemand ‘van de gestampte pot’ – zonder kapsones, zeg maar. Zelf typeert hij zich als een ‘rode’ persoonlijkheid in eerdergenoemde podcast: ongeduldig, resultaatgericht en to the point, liever een sheet dan 20. Hij heeft ook een duidelijke visie op boardroomcommunicatie, die je misschien het best kunt omschrijven als keep it smart simple. Veel finance-professionals communiceren slecht op boardroomniveau, volgens Bontes: te veel details in plaats van de kernboodschap. ‘Ik zeg letterlijk tegen mijn mensen: de voorpagina van je rapportage moet als de voorpagina van het FD zijn, met een kop, een subkop en een korte samenvatting. In een taal die iedereen begrijpt, ook de commissaris die niet dagelijks in het bedrijf zit. (…) Zorg dat ze het in een kwartier snappen.’ We wensen de financekolom van de organisaties waar Bontes zelf toezicht houdt veel sterkte.
Van den haag naar de board
Er bevinden zich ook twee ‘politici- commissarissen’ bij de nieuwkomers op de lijst (en wie weet komen er straks nog wel meer, als er een nieuw kabinet is en de demissionaire bewindslieden ‘vrijkomen’). De eerste komen we tegen op nr. 20: oud-staatssecretaris Frank Heemskerk (PvdA) plaatste zich met een nieuwe uitvoerende functie bij chipfabrikant ASML en een commissariaat bij KPN, op voordracht van de ondernemingsraad (zie kader 'De politicus-commissaris' hieronder). De tweede voormalig bewindspersoon vinden we op nr. 23: Medy van der Laan, staatssecretaris van Cultuur en Media (D66) in kabinet Balkenende II (2003-2006). Na haar vertrek uit de politiek volgden toezichthoudende rollen en bestuursfuncties bij brancheorganisaties. Vorig jaar werd Van der Laan benoemd tot commissaris van Schiphol, tegelijk met KPN-cfo Chris Figee (gestegen van nr. 37 naar nr. 10). Het zijn spannende tijden voor de luchthaven, aan de vooravond van een bijna onvermijdelijk krimpscenario, een verduurzamingsslag en een bestuurswissel, met de op 1 juni aantredende Pieter van Oord als nieuwe ceo. Maar een beetje commissaris vindt een beetje turbulentie juist leuk. Nu de wachttijden en de kofferchaos schijnen te zijn opgelost, ontstaat er eindelijk weer ruimte voor het belangrijkste punt op de rvc-agenda: de toekomst van de nationale luchthaven.
Frank Heemskerk: de politicus-commissaris
Verbindingsofficier in (geo)politiek krachtenspel
De vier rollen van de commissaris: toezichthouder, adviseur, werkgever en netwerker. Vooral die laatste rol lijkt van toepassing op Frank Heemskerk. Met zijn hybride loopbaan, ervaring en internationale contacten kan de oud-bewindsman een brugfunctie vervullen tussen bedrijfsleven en politiek.
Heemskerk (1969) werd in Haarlem geboren en studeerde economie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij begon zijn carrière bij ABN Amro, waar hij zich onder meer bezighield met institutionele beleggers en assistent was van bestuurslid Dolf van den Brink – de inmiddels overleden vader van de huidige Heineken-ceo – met wie hij ook samen een boek schreef: De vergrijzing leeft (2006). Tegelijkertijd was hij actief in de politieke vernieuwingsbeweging Niet Nix. Het leverde hem een bijnaam op: de ‘rode bankier’. In 2003 zette hij de stap naar Den Haag, als lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. Vervolgens was hij staatssecretaris van Economische Zaken in kabinet-Balkenende IV. Na een korte terugkeer naar het bedrijfsleven (als rvb-lid van ingenieursbedrijf RoyalHaskoning) koos hij opnieuw voor een publieke rol: bewindvoerder bij de Wereldbank. In 2019 werd hij secretaris-generaal van de European Round Table of Industrialists (ERT), een lobbyorganisatie van circa 60 ceo’s en chairs van de grootste Europese bedrijven.
Sinds februari van dit jaar heeft Heemskerk een nieuwe hoofdfunctie: executive vice president global public affairs & countries van chipmachinefabrikant ASML. Het past maar net op de businesscard, terwijl ook een woord had volstaan: lobbyist. Tja, ASML kan met al die geopolitieke spanningen iemand met internationale politieke ervaring (over de grens mocht Heemskerk zich ‘minister voor Buitenlandse Handel’ noemen) en zijn goedgevulde adresboekje met contacten in Den Haag, Brussel en Washington goed gebruiken.
Vorig jaar werd Heemskerk ook al benoemd tot commissaris van KPN. Het telecombedrijf heeft eveneens baat bij een commissaris die weet hoe de hazen lopen in politiek Den Haag. Overigens werd tijdens de bewindsperiode van Heemskerk het Bel-me-niet-register ingevoerd. Een telecombedrijf heeft vast het liefst dat er juist zo veel mogelijk gebeld wordt door callcenters. KPN heeft trouwens nog een ‘Haagse commissaris’: voormalig GroenLinks-partijleider Jolande Sap. Zij wist met haar toezichtportefeuille een positie te verwerven in de Top-100. Heemskerk moet daarvoor eerst nog een ander zwaar commissariaat erbij krijgen: #bel-me-wel.
Dubbel druk
Figee is een van de 27 commissarissen op de lijst die bestuur en toezicht combineren (hij is ook nog commissaris van gamebedrijf Azerion en toezichthouder van Unicef Nederland). Iets meer dan de helft van de Nexts is dus nog ‘actief’. Vorig jaar gold dat voor maar 20 commissarissen. De lijst bestond toen voor het merendeel uit beroepstoezichthouders. De actieve commissaris lijkt dus in opmars. Dat zien we ook terug bij de nieuwe aanwas: daar is de verhouding 17 actief versus 13 beroeps. De c-suite kijkt dus kennelijk graag in andermans boardroom. Dat geldt vooral voor de ceo’s op de lijst: 10 eindbazen schuiven een paar keer per jaar aan de andere kant van de tafel, in de rol van toezichthouder. Zo is Annette Mosman (nr. 40) niet alleen ceo van pensioenuitvoerder APG, maar ook commissaris van Ajax: met alle perikelen rond de voetbalclub niet de makkelijkste toezichtfunctie. Onder de dubbel drukke commissarissen bevinden zich ook in totaal zes cfo’s, die traditioneel vaak de auditcommissies bevolken.
Dutch party
Anders dan de Top-100, die 12 buitenlandse commissarissen telt, is de Next50 vooral een Nederlands feestje. Het voorportaal van het toptoezicht is nog minder geinternationaliseerd dan de kosmopolitische boardrooms van de blue chips. Het aantal ‘toezichtmigranten’ is dan ook op een hand te tellen: twee, allebei vrouwen. Toeval? Of shoppen sommige bedrijven toch nog het liefst in den vreemde voor een vrouwelijke commissaris? Naast de al genoemde Duits-Finse Kairisto stuiten we op de Belgische Lieve Declercq (nr. 42), ceo van technisch dienstverlener Spie Nederland en commissaris van industrieel technologieconcern Aalberts. Declercq is echter al zo lang werkzaam in Nederland, dat ze eigenlijk gewoon deel uitmaakt van de Nederlandse visvijver voor toezichttalent.
Van fifties tot seventies
Afgezien van de buitenlandse commissarissen (en die zijn ook nog eens allebei westers en wit), is er nog steeds weinig sprake van culturele diversiteit in de Next50, op boegbeeld Singh na. Vorig jaar was hij de enige op de lijst met een multiculturele achtergrond. Dit jaar heeft hij gezelschap van Artie Debidien, afkomstig uit een Hindoestaanse familie. Cio b2c van KPN Debidien kwam binnen op nr. 30 met een prestigieus nieuw commissariaat: bij De Nederlandsche Bank. Ze hield al toezicht op makelaarscooperatie NVM (zie het interview met Debidien op pag. 22). Het ‘bouwjaar’ van Debidien is 1972. Dat is niet meer piep, maar als beginvijftiger is ze relatief jong voor de posities die ze bekleedt. Zo is ze bij DNB de enige in de raad die in de jaren ’70 is geboren. Ook op onze lijst zijn de commissarissen uit de seventies in de minderheid: 14, versus 29 uit de sixties en toch nog 5 uit de fifties.
Isabelle Damen: de industriële international
Vertrouwen op intuïtie in de board
Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus, zo wordt gezegd. Maar Isabelle Damen lijkt juist eerder een marsvrouwtje. Ze is cfo van chemiebedrijf Teijin Aramid, dat Mars Perseverance Rover hielp landen op de rode planeet door het ontwikkelen van de kunstvezel die werd gebruikt voor de parachute. Hier op aarde wordt de vezel verwerkt in bijvoorbeeld autobanden en veiligheidskleding voor de brandweer. Teijin is de naam van de Japanse moederorganisatie, die de productie en verkoop van aramide overnam van investeringsmaatschappij CVC Capital, die eerder de volledige vezeltak van AkzoNobel kocht. Dus het is ook een beetje Hollands glorie.
Vijftalig
De loopbaan van de vijftalige Damen (1974) is een combinatie van de finance-discipline, kapitaalintensieve industriële bedrijven en een internationale omgeving. Ze werkte bijna tien jaar in Spanje en na haar terugkeer naar Nederland voor een Frans en Amerikaans bedrijf (defensie- en ruimtevaartleverancier Thales en automotivespeler Sensata Technologies) en nu dus voor een Japanse onderneming. Sinds dit jaar is ze ook commissaris van spoorwegbeheerder ProRail. Uiteindelijk toch ook nog een Nederlandse organisatie in haar portefeuille dus.
‘Ik ben er trots op dat ik mijn droom heb weten te realiseren; cfo van een industriële multinational en een gezin’, vertelde Damen vorig jaar in een interview. ‘Het belangrijkste dat ik andere young professionals mee wil geven is: blijf trouw aan jezelf. Maak keuzes, doe wat voor jezelf belangrijk is.’ Specifiek voor vrouwen voegde ze daar nog wat adviezen aan toe tijdens een interview voor Deloitte’s Leading Women on Board-programma: zoek een goede (vrouwelijke) mentor, vertrouw op je intuïtie en je buikgevoel en durf die ter tafel te brengen om ze te bespreken en toetsen. Maar ook mannen kunnen met die adviezen natuurlijk hun voordeel doen.
Zeven veertigers
Sommige commissarissen in de Next50 zijn de big Six O inmiddels gepasseerd, zoals Cees ’t Hart en bijvoorbeeld Jacques van den Broek (nr. 32). De oud- Randstad-ceo is na zijn terugtreden bij het uitzendconcern begonnen aan een tweede carriere als toezichthouder, als drievoudig voorzitter: bij doe-hetzelfgroep Intergamma, communicatiedienstverlener CM.com en het Leids Universitair Medisch Centrum. Gerijpte ervaring in rvc’s is onmisbaar, maar er is ook dringend behoefte aan een nieuwe generatie, die kan zorgen voor de gewenste leeftijdsdiversiteit. De lijst bevat zeven commissarissen die jonger zijn dan 50 jaar. Een van hen is Isabelle Damen (1974, nr. 25), cfo van vezelfabrikant Teijin Aramid en sinds vorig jaar commissaris van spoornetbeheerder ProRail (zie kader hierboven: 'De industriële international'). Een ander voorbeeld is Roelien Ritsema van Eck (1975, nr. 37), lid raad van bestuur van woningcorporatie de Alliantie en onder meer commissaris bij verzekeraar Unive (zie het kader 'Van bankwereld naar semipublieke sector' hieronder). Vorig jaar telden we zes veertigers en zelfs een commissaris van 29. Dertigers komen we dit keer helaas niet tegen, wel twee commissarissen die geboren werden in de eighties. De jongste van de lijst is Marijke Folkers-In ’t Hout (1983, nr. 47), actief in de agrosector: als ondernemer, commissaris bij diervoederbedrijf For- Farmers en president-commissaris van aardappelcooperatie Avebe. Dat is dan wel weer mooi: een rvc-voorzitter van 40. Maar across the board is de leeftijdsdiversiteit in de Next50 dus niet gegroeid. Waar blijft Gen Z?
Roelien Ritsema van Eck: van bankwereld naar semipublieke sector
Wereldverbeteraar geniet van gedoe
Complexe maatschappelijke vraagstukken: Roelien Ritsema van Eck gaat ze niet uit de weg, maar voelt zich er juist door aangetrokken. ‘Ik houd van gedoe’, zei ze vijf jaar geleden op EUR.nl. ‘Ik vind het heerlijk om overzicht te brengen in lastige dossiers en ze tot een goed einde te brengen. Ook wil ik werk doen dat er echt toe doet. Het klinkt heel cliché, dat weet ik, maar ik wil bijdragen aan een betere wereld.’
Cfo én coo
De carrière van Ritsema van Eck (1975) startte na haar studie bedrijfskunde in Groningen bij ABN Amro, waar ze bijna twee decennia werkte: van kantoordirecteur van de bancaire vestiging op het Osdorpplein, via financial restructuring (de probleemklanten bij bijzonder beheer) tot de verantwoordelijkheid voor achtereenvolgens de kredietportefeuille, betaalstrategie en het vastgoedmanagement van de bank. In 2018 stapte ze over naar de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar ze binnen het college van bestuur verantwoordelijk werd voor de bedrijfsvoering. Nog geen twee jaar later werd ze bestuurder van woningcorporatie De Alliantie, met de portefeuille Financiën & Bedrijfsvoering: cfo en coo ineen dus.
Gedoe genoeg als bestuurder van een woningcorporatie, zoals een nijpend woningtekort, de verduurzamingsopgave en sociaal-maatschappelijke dilemma’s. Zo werd er eind 2022 door buurtbewoners gedemonstreerd tegen de aangekondigde verkoop van 140 sociale huurwoningen aan het Amsterdamse Entrepotdok door De Alliantie. De verkoopplannen werden vervolgens in de ijskast gezet. Ook bij een nevenfunctie van Ritsema is gedoe: als bestuurder van de Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank wordt ze geconfronteerd met boze certificaathouders. Die vinden dat het SAAT-bestuur hun belangen onvoldoende heeft behartigd sinds het stilleggen van de handel in aandelen van de bank. Daarnaast is Ritsema van Eck lid van de Commissie Nationaal Groeifonds, waar ze meedenkt over de besteding van 20 miljard euro, te midden van aanhoudend politiek gekrakeel over de subsidiepot met goud.
Diversiteit staat hoog in het vaandel voor Ritsema van Eck. Bij ABN Amro fungeerde ze als rolmodel voor onder anderen toenmalig collega Merel Perquin, die haar op Atria.nl als volgt omschreef: ‘Zij kan als geen ander met vriendelijkheid en menselijkheid verbinden, maar is wel altijd scherp op de inhoud. Ze vertrouwt op het proces, geeft een zetje indien nodig en schept een klimaat waarin je kunt groeien. En met haar intelligente charme krijgt ze ontzettend veel voor elkaar. Altijd integer. En dienstbaar aan het grotere belang. Daarnaast thuis ook gewoon drie kinderen. Waarbij ze heel helder haar rollen combineerde. Heel inspirerend.’
Vorig jaar werd Ritsema van Eck commissaris van verzekeraar Univé (ze was al toezichthouder van het IJsselland Ziekenhuis). Haar tips voor aspirant-commissarissen (gedeeld op een bijeenkomst van Talent naar de Top): besteed tijd aan je LinkedIn-profiel en cv, vertel iedereen dat je een toezichthoudende rol ambieert, doe eerst ervaring op bij een kleine organisatie en doe alleen iets dat je echt leuk vindt. Het wordt straks nog dringen in de Next50!
Wie zagen we terug in de Top-100?
Zes commissarissen die vorig jaar in de Next50 figureerden, wisten hun portefeuille naar het next level te tillen: de Top-100 Commissarissen. Al komen ze daar relatief laag binnen, vooral in de tweede helft van de lijst. Zo vinden we voormalig lijstaanvoerder Baptiest Coopmans, onder meer vicevoorzitter van de rvc van FrieslandCampina, terug op nr. 97. In de Top-100 moeten de Nexts soms dus weer gewoon onderaan beginnen. Het bereiken van het centrum van de macht (een positie bij de eerste 25 of zelfs 10 van de lijst) is nu eenmaal vaak een lange weg, geplaveid met een paar zware toezichtfuncties. De hoogste ‘promovenda’ (op nr. 45) is een vrouw: de Belgische ‘platformcommissaris’ Mieke De Schepper, cco van Trustpilot en commissaris van maaltijdbezorger Just Eat Takeaway en hotelwebsite Trivago. Ervaring met digitalisering kan tegenwoordig een versnelde route naar de top vormen.
In de categorie oud-bestuurders maakte Allard Castelein (nr. 63) de sprong naar een niveau hoger. Nadat hij vorig jaar terugtrad als ceo van Havenbedrijf Rotterdam breidde Castelein zijn portefeuille in snel tempo uit. Hij voegde een commissariaat bij offshorebedrijf SBM toe aan bestaande posities bij afvalverwerker Renewi en bouwer Heijmans en werd vooral maatschappelijk actief. Zo aanvaarde hij vijf toezichtfuncties in onder meer de cultuursector, zorg en wetenschap, waarbij drie keer als voorzitter. Het cv van Castelein telt nu maar liefst acht functies. Biedt dat de pensionado nog wel ruimte zijn naam eer aan te doen en af en toe wat tijd in het café door te brengen?
Twee commissarissen die hun entree in de Top-100 maakten, hebben een lijntje naar De Nederlandsche Bank. Femke de Vries (nr. 73) werkte 12 jaar bij de centrale bank, alvorens over te stappen naar collega- toezichthouder AFM (Autoriteit Financiële Markten) en vervolgens naar consultant &Samhoud, waar ze vorig jaar terugtrad. Des te meer tijd heeft deze sectorcommissaris voor haar commissariaten bij ABN Amro en BNG Bank, en wie weet volgen er wel meer. Frans Muller (nr. 78), ceo van supermarktketen Ahold Delhaize, werd vorig jaar benoemd tot commissaris van DNB (en is rvc-voorzitter van Vlerick Business School). Tot slot Marion Koopman (nr. 100): de coco (chief operations commercial officer) van hospitalityketen The Social Hub (voorheen The Student Hotel) is commissaris van zorgverzekeraar VGZ en toezichthouder van Natuurmonumenten.
Dit artikel is gepubliceerd in Management Scope 03 2024.