De eerste 100 dagen als commissaris van de Volksbank

14-02-2019 | Interviewer: Caroline Zegers | Beeld: Betsie van Ojik

'Toezichthouden op een bank is geen sinecure', zegt Jos van Lange over zijn eerste honderd dagen als lid van de raad van commissarissen van de Volksbank.

Wie: Jos van Lange
Wat: Sinds mei 2018 lid van de raad van commissarissen van de Volksbank

Waarom heeft u ‘ja’ gezegd tegen deze post?
‘Ik ben inmiddels de 60 gepasseerd en na een lange loopbaan met veel zware functies heb ik medio 2017 besloten dat ik alleen nog commissariaten wil doen. Dus ik ben sindsdien professioneel toezichthouder, adviseur en bestuurder in uiteenlopende sectoren: van de financiële sector, de zorg en universitaire wereld tot de goededoelenwereld. Dat is hartstikke leuk om te doen, maar ik heb het er razend druk mee.’

Dus van rustiger aan doen is geen sprake?
‘Het scheelt wel, hoor. Vroeger draaide ik werkweken van pakweg 70 uur. Dat haal ik nu meestal niet, maar minder dan 40 uur lukt zelden. Daar komt bij dat de werklast voor commissarissen heel wisselend is. In de zomer en rond de jaarwisseling is het meestal rustig, maar er zijn perioden dat alles tegelijk komt. Het nadeel is dat je de agenda’s zelf minder in de hand hebt.’

Hoe heeft u uw eerste periode bij de Volksbank ervaren?
‘In drie woorden samengevat: leuk, uitdagend en intensief. Leuk omdat het een vriendelijke, menselijke bank is, heel plezierig om voor te werken. Uitdagend omdat we in korte tijd twee nieuwe directieleden én drie nieuwe commissarissen hebben gekregen, onder wie ikzelf. Intensief omdat toezicht houden op een bank in deze tijd geen sinecure is.’

Betekent dat ook een andere voorbereiding?
‘Ja, het voortraject was heel intensief. Omdat we een systeembank zijn, zijn de eisen extra streng. Je moet de zogeheten fit & proper test doen. Er wordt gekeken of je geschikt bent voor de functie en of je er genoeg tijd voor vrij kunt maken. Er vinden gesprekken plaats met de toezichthouders Europese Centrale Bank en De Nederlandsche Bank en NL Financial Investments als vertegenwoordiger van de aandeelhouder Nederlandse Staat. Al een maand of vijf voordat ik begon, was ik bezig met het inwerkprogramma. De begeleiding die ik vanuit de Volksbank heb gekregen, was erg goed. Bij andere organisaties heb ik de onboarding regelmatig deels zelf georganiseerd. Er is altijd wel een kennismakingsrondje, maar het verbreden daarvan heb ik vaak zelf vormgegeven.’

Wat ziet u als grootste uitdaging voor de Volksbank?
‘Allereerst het verder concretiseren van de missie “bankieren met de menselijke maat.” Wat verstaan we daaronder en wat niet? We willen onze merken met onderscheidend karakter vormgeven. Dat we grip op de kosten hebben en dat de procedures en de governance kloppen, is ook zeer belangrijk. We zijn een bank die genationaliseerd is. Uiteindelijk zullen we weer op eigen benen gaan staan en gaan we terug naar de markt. Die exit goed helpen vormgeven, zal een groot beroep doen op het verandervermogen van de organisatie. Er komt een boel op ons af.’

Gepubliceerd in Management Scope 02 2019.