Vier Young ASML-bestuursleden over maatschappelijke impact

Uw ceo Peter Wennink was verrast toen hij hoorde dat ASML dit jaar als eerste in de Management Scope Corporate Impact Index is geëindigd. Wat is uw reactie?
Van Els: ‘Ik ben vooral trots. Met name vanwege de vijf criteria – goed bestuur, relatie met de buitenwereld, duurzaamheid, financiële gezondheid en werkgeverschap – waarop we beoordeeld zijn. De Management Scope Corporate Impact Award is een bevestiging van de belangrijke rol die ASML speelt in deze regio en in dit land.’
Peireto Teixine: ‘Ik werk hier nu bijna twee jaar. Dat ASML deze award krijgt, daar herken ik me heel erg in. Het verrast mij totaal niet, want we zijn hier inderdaad heel bewust bezig met onze impact. Op elk niveau lopen projecten die om onze invloed op de directe omgeving en op de maatschappij als geheel draaien. We werken hier intensief samen met allerlei externe stakeholders. Het is mooi om te zien dat daar erkenning voor is.’
Biju: ‘Onze ceo heeft het altijd over het ecosysteem, het samenwerkingsverband van leveranciers, klanten en kennisinstellingen waarvan wij deel uitmaken. Alles wat wij doen heeft automatisch impact op onze omgeving. Het gaat om dat ecosysteem, niet alleen om wat wij als bedrijf zelf doen. Dat is een belangrijk besef.’
Mataure: ‘Deze onderscheiding toont aan dat ASML zich daar echt van bewust is: niet alleen de impact die we op de regio of het land hebben, maar ook op de lokale gemeenschap hier in Veldhoven. Die erkenning is inderdaad mooi.’

> Lees ook: Peter Wennink (ASML): 'Verantwoordelijkheid speelt een steeds grotere rol'

Was dat besef van impact op de omgeving voor u vieren een reden om hier te komen werken?
Peireto Teixine: ‘Het gaat voor mij om het hele pakket. Tijdens mijn studie economie trokken de grote vier accountants- en advieskantoren, de Big Four, hard aan alle studenten. Die waren echt aan het vissen. Ik had daar niets op tegen, maar zodra ASML langskwam was mijn keuze gemaakt. Hier voel je je echt onderdeel van de samenleving; je bent meer dan alleen een werknemer van het bedrijf. Omdat ik geen technische achtergrond had, kende ik het bedrijf vooraf niet echt. Maar toen ik met een paar werknemers sprak, kwamen er alleen maar positieve verhalen naar boven. Weet je wat het is? ASML werkt in feite nog als een startup, al is het inmiddels wel een heel grote startup, we zijn continu aan het opschalen. Die houding voel je aan alles: de innovatieve geest, de ontwikkeling die je hier zelf kunt doormaken.’
Biju: ‘Voor mij was het onderwerp impact heel belangrijk. Ik heb in Delft gestudeerd en heb dus wel een technische achtergrond. Ik heb ook met de Big Four gesproken, maar toen ik hier binnenkwam was ik meteen verkocht.’
Mataure: ‘Met de technologie die hier wordt ontwikkeld, kun je als bedrijf een gigantische impact maken. En dat gebeurt ook. Maar dat is het voor mij niet alleen; je krijgt hier echt de kans om te groeien, door verschillende posities binnen het bedrijf te bekleden. Iedereen in onze generatie wil stappen maken, niet te lang op één plek blijven. Dat kan hier.’
Biju: ‘Ik denk dat onze generatie in het algemeen meer betrokken is bij de impact die we hebben. Wij zijn ons bewust van het butterfly-effect: dat een kleine verandering op één plek uiteindelijk elders grote gevolgen kan hebben.’

U bent alle vier bestuurder van Young ASML. Wat doet deze club precies?
Mataure: ‘Young ASML organiseert zowel professionele als sociale initiatieven die de groei van werknemers stimuleren. Veel mensen die hier komen werken, komen uit het buitenland of uit een andere stad in Nederland. Onze evenementen helpen hen om hier te integreren, denk bijvoorbeeld aan een maandelijkse borrel of sportactiviteiten. Daarnaast organiseren we een groot aantal professionele evenementen.’
Biju: ‘Daarin bieden we mensen een veilige omgeving waarbinnen ze zichzelf kunnen ontwikkelen. Bovendien spreken we minimaal eens per jaar met onze ceo. Nadat de raad van bestuur de prioriteiten voor het nieuwe jaar heeft vastgesteld, overleggen we met Peter Wennink hoe wij die prioriteiten kunnen vertalen in activiteiten voor Young ASML.’

Wordt elke nieuwe ASML’er automatisch lid?
Van Els: ‘Nee. Mensen mogen zelf kiezen of ze lid willen worden. We organiseren elke maand een meet and greet, waarbij allerlei platforms binnen ASML aanwezig zijn: sportclubs, diversiteitsnetwerken, noem maar op, en wij dus ook. Daar proberen we mensen enthousiast te maken om mee te doen. Er is trouwens geen leeftijdsgrens. Zolang je je jong van geest voelt, mag je lid blijven.’

Bedrijven hebben tegenwoordig meer aandacht voor waardecreatie op de langere termijn dan vroeger. Hoe ervaart u dat bij ASML?
Mataure: ‘Dat betekent om te beginnen dat je mensen die hier binnenkomen, lang wilt vasthouden. Bij ASML komen elk jaar veel nieuwe werknemers binnen, daarvoor wordt een uitgebreid onboarding-programma opgesteld. Internationaal talent vasthouden is hier echt een van de speerpunten.’
Peireto Teixine: ‘Bij een kennisgedreven onderneming als ASML vormen de mensen bij uitstek het bedrijfskapitaal. Die moet je als bedrijf echt aan je zien te binden. Daarom worden er veel momenten gecreëerd voor mensen om feedback te geven: waar zijn ze misschien ontevreden over, wat kan er beter? Die zoektocht gaat constant door.’
Van Els: ‘Een mooi voorbeeld van onze rol daarbij is de nieuwe, tweede campus die ASML een eindje verderop in Veldhoven gaat bouwen. Daarbij worden wij als Young ASML intensief om commentaar gevraagd. We gaan bij elkaar zitten, het management presenteert de nieuwe plannen en wij mogen ideeën aandragen. Moeten er yogastudio’s komen, een supermarkt die nog tot laat open is, een speciaal punt waar je je pakketjes kunt afhalen zodat je nooit thuis hoeft te wachten?’
Peireto Teixine: ‘Eerder werd na een soortgelijke sessie een pilot gestart met elektrische fietsen, waardoor nu steeds minder mensen met de auto naar Veldhoven komen. Je kunt merken dat er echt naar ons wordt geluisterd.’
Biju: ‘Bij waardecreatie op lange termijn gaat het ook weer om dat ecosysteem. Dit bedrijf investeert in alle onderdelen daarvan: de universiteiten waar het talent vandaan komt, de relatie met leveranciers en klanten. ASML bestaat nu 35 jaar, dus iedereen weet hoe de cyclus van deze industrie loopt. We zijn er altijd goed in geweest om als het even wat minder ging juist méér te investeren in onderzoek en ontwikkeling. Om kleine problemen op te lossen, de manier van werken te verfijnen. Dat zie je steeds opnieuw gebeuren.’

Tegelijk gaan de technologische vernieuwingen harder dan ooit. Is het niet moeilijk om daarbij én voorop te willen lopen én te willen nadenken over de impact die u als bedrijf hebt?
Biju: ‘Helemaal niet. Met de EUV-machine, ons lithografiesysteem met extreem ultraviolet licht dat sinds kort in productie is, lopen we momenteel echt voorop in de industrie. De eerste commerciële chips die daarmee gemaakt zijn, verschijnen nu op de markt in consumentenproducten. Het gebruik van EUV-machines in de chipproductie is het begin van een nieuw tijdperk voor de hele industrie, waarbij wij het enige bedrijf in de wereld zijn dat deze machines maakt. Ik geloof dus dat we voor de komende jaren wel goed zitten.’

Hoe kijkt ASML naar grote uitdagingen als armoede, klimaatverandering, het wereldwijde voedselprobleem? Waar liggen de kansen om een positieve impact te hebben?
Peireto Teixine: ‘Daarvoor nemen we veel initiatieven. Via de ASML Foundation bieden we bijvoorbeeld een technologische basis voor kinderen in ontwikkelingslanden die hen helpt zich te ontwikkelen. Daarnaast bestaat er een interne portal waar je terecht kunt als je een idee hebt voor een project dat iets kan verbeteren in een van de landen waar we actief zijn. Zie je bijvoorbeeld in Gambia een mogelijkheid, dan kun je jouw idee voor een project aanmelden en binnen ASML crowdfunden. Zo zijn er onderwijsprojecten opgezet en werd in Mozambique de watertoevoer naar een aantal dorpen verbeterd. Doordat innovatie zo in het DNA van het bedrijf zit, durft iedereen zich hier uit te spreken over dingen die beter kunnen. Het management luistert en geeft er de ruimte voor.’

ASML is de afgelopen jaren heel hard gegroeid. Brengt dat niet ook bepaalde moeilijkheden met zich mee?
Van Els: ‘Wat het ingewikkeld maakt, is dat er voor jonge werknemers zóveel mogelijkheden zijn, dat het moeilijk is om de beste plek voor jezelf te vinden. Ook daarbij kunnen wij als Young ASML helpen: leer de organisatie beter kennen en onderzoek de mogelijkheden die er voor je zijn.’
Biju: ‘Dat is inderdaad een van de dingen die wij proberen te stimuleren, dat mensen van verschillende bedrijfsonderdelen elkaar tegenkomen. Je hebt diverse silo’s: financiën, r&d, et cetera, en het gevaar bestaat dat mensen uit al die secties elkaar nauwelijks spreken. Wij proberen ze bij elkaar te brengen en beter te laten samenwerken.’
Peireto Teixine: ‘Ik geloof niet dat ASML echt in een growth trap zit. De technologie ontwikkelt zich heel snel en soms is het moeilijk voor de organisatie en de mensen om in hetzelfde tempo mee te groeien. Dat vraagt tijd. Maar vanwege de cultuur van learning by doing passen we ons toch altijd snel genoeg aan. Iedereen is ervan doordrongen dat de technologie en de omgeving voortdurend veranderen. We zullen er als bedrijf altijd in slagen om ons aan te passen. Dat vind ik een van de mooiste dingen van hier werken: je weet nooit wat de toekomst zal brengen.’
Mataure: ‘En het is oké om fouten te maken. Dat helpt ook.’

Overlegt Young ASML alleen met het bestuur of ook met de raad van commissarissen?
Biju: ‘Nee, dat niet, maar wel met andere leidinggevende personen binnen het bedrijf. Als iemand, wie dan ook, denkt dat het nuttig is om met ons te overleggen, gaan we met hem of haar om de tafel zitten.’
Van Els: ‘Dat moet je zien als tweerichtingsverkeer. Wij hebben er belang bij om met hen te praten, zij hebben baat bij de gesprekken met ons.’

Hoe kijkt u naar de toekomst van het bedrijf?
Biju: ‘Dat is altijd moeilijk te zeggen. Tien jaar geleden waren er een stuk minder smartphones en wisten we niet dat de vraag naar chips zo hard zou groeien. Nu gaat het al een paar jaar over Internet of Things, maar hoe die ontwikkeling zal gaan is afwachten. Een tienjarenplan maken is moeilijk in onze industrie. We investeren veel in R&D om in de bestuurdersstoel te blijven zitten.’

Als u één advies aan de raad van bestuur mocht geven, wat zou dat dan zijn?
Mataure: ‘Blijf investeren in mensen die hier binnenkomen. Dat doet het bedrijf al goed, maar er is altijd verbetering mogelijk. Zorg ervoor dat iedereen zich deel van de ASML-familie voelt, dat komt het bedrijf ten goede. Het onboarding-programma en de netwerksessies die wij organiseren, helpen daarbij. Die kunnen een nog belangrijkere rol krijgen. Investeer in je mensen, zij maken uiteindelijk het bedrijf.’
Van Els: ‘Ook mijn advies gaat over iets dat eigenlijk al goed gaat: blijf luisteren naar alle werknemers. Heb oog voor wat er binnen het bedrijf leeft. De feedbacksessies die we nu organiseren, geven mij het gevoel dat ASML echt luistert naar onze ideeën en behoeftes, dat is belangrijk.’
Biju: ‘Op het gebied van educatie valt nog een slag te maken: ga naar universiteiten, middelbare scholen, leg aan jonge mensen nog beter uit wat we hier allemaal doen. Dat is het nadeel van een B2B-onderneming: wat hier gebeurt is niet altijd zichtbaar voor het grote publiek. Hier op de campus staat een bezoekerscentrum, maar daar komen voornamelijk mensen die hier toch al moeten zijn. Zo’n uithangbord, maar dan in het centrum van Eindhoven, waar je kunt leren wat we hier allemaal doen – dat zou een heel goed idee zijn.’
Peireto Teixine: ‘Dat herken ik wel. Er zijn zoveel producten die chips bevatten die met onze machines gemaakt zijn, en zo weinig mensen die daarvan weten. Daar kan ASML nog aan werken.’
Biju: ‘Eigenlijk geldt dat voor de hele regio Brainport Eindhoven. We kunnen zichtbaarder worden. Ik heb vrienden die niet bij ASML kwamen werken omdat ze in de Randstad wilden blijven. Dit hele gebied kan nog veel zichtbaarder en aantrekkelijker gemaakt worden.’

Gepubliceerd in Management Scope 07 2019.