Corien Wortmann-Kool (ABP): 'Wat gisteren ambitieus was, is het morgen niet meer'
Wat betekent verantwoord leiderschap voor u?
‘Wat mij betreft richt verantwoord leiderschap zich per definitie op duurzame waardecreatie voor klanten, medewerkers én de maatschappij. Daarnaast is transparantie belangrijk, zodat alle stakeholders betrokken worden bij de strategie en de uitvoering ervan. Ten derde moet een leider zorgen voor een cultuur van openheid, waarin diversiteit op allerlei dimensies de ruimte krijgt. Die drie dimensies moeten vervolgens in daden worden vertaald. Het blijft nog te vaak bij ronkende woorden in jaarverslagen. Om echt invulling te geven aan ambities op bijvoorbeeld het gebied van milieu of een betere samenleving, moeten deze in het hart van de strategie worden verankerd. Dat impliceert niet alleen dat doelstellingen heel expliciet worden geformuleerd en dat je er verantwoording over aflegt, maar bijvoorbeeld ook dat die niet-financiële doelen nadrukkelijk onderdeel uitmaken van de prestatieafspraken met het management.’
Als bestuursvoorzitter van ABP staat u onder druk van actiegroepen om sneller te stoppen met fossiele en andere milieuvervuilende beleggingen. Kan en moet het sneller?
‘We nemen duurzaamheidscriteria al een aantal jaren mee in al onze beleggingsbeslissingen. Vorig jaar hebben we ons beleid vernieuwd. We willen met onze beleggingsportefeuille bijdragen aan de transitie naar een klimaatneutrale economie en samenleving in 2050. Daarvoor zijn fundamentele veranderingen in de economie en samenleving noodzakelijk. We richten ons daarom op drie grote transities. Het gaat niet alleen over de energietransitie, maar ook over hergebruik van grondstoffen, behoud van biodiversiteit én de transitie naar een digitale economie. De ontwikkelingen gaan nu zo snel dat wat gisteren ambitieus was, het morgen niet meer is. We bekijken nu hoe we onze doelen verder kunnen aanscherpen. Onze pensioendeelnemers vragen daarom en ook het IPCC- rapport nemen we daarin mee. Het is geen optie om morgen al onze fossiele beleggingen te verkopen. Hoe moet het dan verder met het vervoersysteem en met huishoudens en industrieën die daar nog van afhankelijk zijn? Wij kiezen ervoor om ook te investeren in bedrijven die op de goede weg zijn en die de ambitie hebben om een bijdrage te leveren aan de transities die nodig zijn. Daar zullen we ze vervolgens wel scherper op moeten afrekenen, zodat we beter aan onze deelnemers kunnen uitleggen welke resultaten we met ons beleid boeken. Van bedrijven die op hun handen blijven zitten, zullen we sneller afscheid moeten nemen. De richting is dus goed, maar de lat moet omhoog.’
Moet verantwoord ondernemen wettelijk worden afgedwongen, zoals Jaap Winter en andere hoogleraren ondernemingsrecht bepleiten?
‘Klimaatambities halen via de bepleite wettelijke verankering leidt tot verdere juridisering en dat lijkt me niet de juiste koers. Ik geloof veel meer in de dialoog met maatschappelijke organisaties en consumenten. Ook zie ik een meerwaarde in rapportage- eisen, waarin bedrijven en beleggers moeten laten zien dat ze duurzaamheidsclaims echt waarmaken. De volgende stap is dat bedrijven hun niet-financiële data moeten laten auditen en zorgen voor een positive assurance-verklaring. Nu gebeurt dat nog vrijwillig. Als het een verplichting wordt, verbetert de kwaliteit van data en zal het bovendien als stimulans werken, want dan komt die informatie in het jaarverslag. Dan moeten bedrijven letterlijk met de billen bloot.’
U bent ook politica en CDA-lid. Welke verwachting heeft u van de politiek als het gaat om verantwoord leiderschap op klimaatgebied?
‘Er zijn in Nederland enorme investeringen nodig in infrastructuur, bijvoorbeeld in het elektriciteitsnetwerk en het openbaar vervoer. De mogelijkheden om publieke middelen en privaat kapitaal bij elkaar te leggen om die investeringen van de grond te tillen, worden in Nederland onderbenut. In Europa gebeurt dat via de Green Deal. Ik zou wensen dat ook hier meer op zulke afspraken tussen de Rijksoverheid en andere partijen wordt ingezet.’
Dit interview is gepubliceerd in Management Scope 08 2021.
Dit artikel is voor het laatst aangepast op 29-09-2021