Diversiteit is meer dan m/v

Om te voorkomen dat er een wettelijk quotum komt dat bedrijven dwingt vrouwen in de boardroom te benoemen, stelden minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer een database van topvrouwen samen. Ruim zevenhonderd vrouwen werden aangemeld door commissarissen van de tweehonderd grootste bedrijven van Nederland.

Prachtig natuurlijk, zo’n database met vrouwen die klaar zijn voor een toppositie, maar die lijsten bestaan toch al? En zal zo’n lijst bedrijven over de streep trekken een vrouw te benoemen in de bestuurskamer? Ik betwijfel dat. In topvrouwen gespecialiseerde executive searchers hebben die lijsten allang. En Management Scope heeft behalve de Top-50 Corporate Vrouwen ook een database vol vrouwelijke managers en bestuurders.

Het Nationaal Register, opgericht door onder meer VNO-NCW, heeft van het ministerie de opdracht gekregen de website rondom het initiatief topvrouwen.nl te hosten en te begeleiden. Het Nationaal Register is zelf ook werving- en selectiebureau voor de bestuurskamer. Concurrentievervalsing, zoals Carien van der Laan en Monique Vos onlangs in het FD stelden: het Nationaal Register is een private headhunter, die door de minster bevoorrecht wordt. De consultants kunnen immers vrijelijk uit informatie over vrouwen putten en zo hun eigen netwerk vergroten, terwijl andere concerns aan voorwaarden moeten voldoen om de lijst in te mogen zien.

Waarom is de lijst eigenlijk niet publiek toegankelijk? Dan kan die ook nog een voorbeeldfunctie hebben voor andere vrouwen die hogerop willen, of voor bedrijven en instellingen die een nieuwe bestuurder zoeken en niet bij de grootste tweehonderd bedrijven van Nederland horen (van de top-200 hebben de commissarissen wel toegang). Voor organisaties die niet tot de tweehonderd grootsten behoren is het onduidelijk of zij in de database mogen kijken: ‘Overige grote rechtspersonen die concrete vacatures en adviesvragen hebben, kunnen contact leggen om te bezien of en hoe deze (aan) vragen kunnen worden ondersteund.’ Multicommissaris Marieke Bax zegt daarover in de discussie met Mariëtte Doornekamp en Carien van der Laan: ‘Eigenlijk zou iedereen bij die lijst moeten kunnen. Er is immers sprake van een publiek belang: meer diversiteit leidt tot beter bestuur en toezicht.’ Het excuus van het ministerie is dat dan de privacy in het geding is. Maar iedereen heeft tegenwoordig toch ook een LinkedIn-profiel?

Het risico van deze lijst is bovendien dat andere manieren om diversiteit te bevorderen bij concerns lager op de agenda komt. Bestuurders denken wellicht: we plukken een vrouw van die lijst en we zijn overal vanaf. Maar diversiteit gaat verder dan de man/vrouw-verhouding in de board. We moeten het juist hebben over diversiteit in brede zin: afkomst, achtergrond, opleiding, waarden, ervaring, leeftijd, karakter en levenshouding. Bedrijven hebben met technologische disruptie te maken, maatschappelijke veranderingen gaan razendsnel en de concurrentie komt vaak uit onverwachte hoek. Bestuurders moeten hiervoor zoveel mogelijk antennes hebben uitstaan en dat maakt diversiteit in brede zin onontbeerlijk.

Lees verder:

> Margot Scheltema Machtigste Corporate Vrouw
> Management Scope Top-50 Corporate Vrouwen 2015 - het verhaal
> Management Scope Top-50 Corporate Vrouwen 2015 - de lijst

Deze column is gepubliceerd in Management Scope 05 2015.