Dankzij de hoge energieprijzen loont het om gebouwen te verduurzamen, dus Dutch Green Building Council-directeur Annemarie van Doorn hoeft ondernemers niet fors aan te sporen om daarmee aan de slag te gaan. Elisabeth Post, bestuursvoorzitter van branchevereniging Transport en Logistiek Nederland, heeft meer overredingskracht nodig om ondernemers duurzamere keuzes te laten maken. De wil is er, maar de netcongestie stelt de sector voor grote problemen. Een gebrek aan coördinatie zorgt bovendien voor gemiste kansen, blijkt uit dit gesprek over energieschaarste en het toekomstperspectief. ‘Ondernemers zitten soms echt met de handen in het haar.’

Veel bedrijven kunnen niet omschakelen van fossiele naar duurzame energie vanwege het volle elektriciteitsnet. Batterijopslag en slimme sturing van energiebehoefte kunnen uitkomst bieden, zeggen drie kenners van de energiemarkt. ‘We kunnen niet wachten op verzwaring van de netten.’ 

Harold Poelma, ceo van de Nederlandse tak van agro-industrieel concern Cargill, ziet overal in de keten technologische mogelijkheden om efficiënter en duurzamer te werken. Dat vraagt om forse investeringen in een competitieve grondstoffenmarkt én om verantwoorde politieke beslissingen. ‘Niets doen is geen optie, want dan verplaatsen we problemen.’

Dat bedrijven zonder duurzaamheidsagenda de boot missen, daarover is geen twijfel mogelijk. Drie executives van concerns die volop in transitie zijn, weten de urgentie van een enorme ommekeer goed voor het voetlicht te brengen en maken duidelijk dat een succesvolle energietransitie zonder samenwerking niet bestaat. ‘Het grote plaatje geeft me de overtuiging dat we het kunnen oplossen. Met z’n allen.’

Het Franse chemie- en gasbedrijf Air Liquide wil duurzame ambities waarmaken en sloot onlangs een corporate power purchase agreement met energiebedrijf Vattenfall. Dena Bouâli, directeur technologies & energy transformation van het concern, ziet partnerships als de toekomst. ‘Zo delen concerns de kosten, de risico’s en de opbrengsten.’

Versnelling van verduurzaming is nodig. Hoe staan marktpartijen binnen de logistieke sector hier tegenover? ‘Zodra een partij binnen het ecosysteem niet thuis geeft, gaat verduurzamen niet werken.’

Pakketvervoerder DHL Parcel Benelux heeft sinds de lockdown te maken met een enorme volumegroei, die het concern voor grote uitdagingen plaatst. Ook al zal de situatie normaliseren, toch moeten er pijnlijke keuzes gemaakt worden ten bate van verduurzaming. Ceo Wouter van Benten: ‘Met een CO2-toeslag zijn vraag en aanbod uitstekend te sturen.’

De kersverse ceo van Vattenfall Nederland Martijn Hagens had zich zijn eerste maanden als voorman van het energieconcern anders voorgesteld. Desondanks gaan de schouders eronder en blijft hij scherp op de voortgang van de energietransitie. ‘Fossielvrij leven binnen één generatie is nog steeds mogelijk.’ 

De onderneming met een grote energiebehoefte heeft niet zelden een haat-liefdeverhouding met de eigen energie-infrastructuur. De installatie is cruciaal voor de continuïteit van de energieintensieve bedrijfsactiviteiten, maar ook kostbaar, milieubelastend en zeker geen kernactiviteit. Door de energietransitie kijken ondernemingen nog kritischer naar hun energie-infrastructuur, ziet Maria Lindberg van Vattenfall. Uitbesteden ofwel Power as a Service is een van de alternatieven.

Er zijn wel degelijk successen behaald op COP26, de internationale klimaattop die in november 2021 in Glasgow plaatsvond. Bij stakeholders leeft een sterk gevoel dat de belofte van maximaal 1,5 graad opwarming kan worden waargemaakt, stelt Annika Ramsköld van het Zweedse energiebedrijf Vattenfall. Sectoroverschrijdende samenwerking is daarbij essentieel. Zo ontstaan ketens waarmee nieuwe technologieën een kans krijgen. 

Ooit kwam Annemieke Nijhof, voormalig voorzitter van de klimaattafel mobiliteit, met een schok tot de ontdekking dat zij haar mobiliteitsfootprint had laten exploderen. Dat was de aanzet tot een aantal gewetensvragen én tot gedragsverandering. De COVID-19-crisis laat ons anders kijken naar mobiliteit en noopt tot gewetensvragen voor de massa. Kiezen we voor zorgeloze mobiliteit voor iedereen, of voor onbegrensde mobiliteit voor wie dat betalen kan?

In 2023 moeten alle kantoorgebouwen minstens energielabel C hebben. Nu voldoet minder dan de helft van de gebouwen aan die norm. Martin Mooij en Arjan Bunnik werken binnen Dutch Green Building Council (DGBC) samen aan een toekomstbestendige gebouwde omgeving. Zij betogen dat om de klimaatdoelen te halen een duidelijke langetermijnvisie nodig is. Ook geven ze advies hoe.

De Nederlandse industrie moet aan de bak om de klimaatdoelen te halen. Groene waterstof kan een cruciale rol spelen, zowel bij industriële productieprocessen als in de rol van opslagmedium of transportmiddel van energie. Partnerships tussen bedrijven, energiebedrijven en andere ketenpartners bieden innovatiekansen.

Het Klimaatakkoord is bijna afgerond en duidelijk is dat het veel kansen te bieden heeft voor investeringen in nieuwe energie. Het akkoord legt terecht de nadruk op het besparen van megatonnen CO2-uitstoot. Er wordt echter vergeten dat het terugdringen van CO2-uitstoot de manier van produceren en consumeren van energie enorm zal veranderen, aldus Stijn van den Heuvel van Vattenfall.

De sector zakelijk vastgoed moet flink wat energie besparen om te voldoen aan de streefdoelen van het Klimaatakkoord en breekt zich daarnaast het hoofd over het kosteneffectief verduurzamen van het resterende energieverbruik. Maatregelen wat betreft normering, handhaving, kostendeling en bundeling van kennis zijn cruciaal.

Dankzij schaalvergroting levert windenergie op zee, waarvoor de overheid sinds afgelopen jaar geen subsidies meer verstrekt, in rap tempo steeds meer groene energie op. Dat is een geweldige stimulans voor de verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening, betoogt Ireen Geerbex van Nuon/Vattenfall.