Koninklijke Ahold Delhaize heeft voortdurend te maken met tegengestelde belangen van verschillende groepen stakeholders. Zo heeft het concern te maken met activisme dat zich richt op duurzaamheid en het klimaat, maar ook met groepen die juist de andere richting op duwen. President-commissaris Peter Agnefjäll wil oprecht luisteren naar ieders wensen en kritiek. ‘Als klantgericht bedrijf moet je zorgen voor al je stakeholders om succesvol te kunnen zijn. Er is een constante frictie tussen allerlei belangen, en dus moet je continu werken aan het vinden van evenwicht.’

Wat moeten leiders nú doen om over tien jaar te kunnen concluderen dat ze het juiste hebben gedaan? Met die vraag gingen Hilde van der Baan en Gijs Linse van A&O Shearman voor Management Scope op tournee langs ondernemers en andere betrokkenen om te spreken over aandeelhouders, werknemers, supply chain en ESG. Dit is één van de laatste interviews in een reeks die draait om reflectie, deze keer met Jumbo-ceo Ton van Veen. ‘Ik denk dat de conclusie later heus is dat ik dingen anders had moeten doen.’

Wat moeten en kunnen bedrijven nú doen om over tien jaar ‘het goede’ te hebben gedaan? Heijmans-ceo Ton Hillen formuleert het zo: ‘We zetten alles op alles.’ In zijn strategie formuleert het bouwbedrijf bold statements die de duurzame transitie ondersteunen. ‘Ze zijn dermate stevig dat we ons realiseren dat we enkele ervan niet zullen realiseren, maar alleen met echt gewaagde doelstellingen breng je mensen in beweging.’

Je hebt geen code of wetgeving nodig om te weten dat je bedrijf een duurzame en houdbare rol moet spelen in de maatschappij, stelt multicommissaris en voormalig SHV-bestuurder Jeroen Drost. Nog meer vastleggen in wetten en regels biedt volgens hem vooral schijnzekerheid. ‘Uitwassen aanpakken is meer een kwestie van handhaven.’

Company secretary Jelle Miedema (Randstad) is allereerst de linking pin tussen de raad van bestuur en de raad van commissarissen. Nu de rol van die laatsten verandert, verandert de rol van de company secretary mee. ‘Commissarissen hebben het drukker gekregen en krijgen steeds meer verantwoordelijkheden toebedeeld. Zij hebben daarom steeds sterker de behoefte aan iemand die hen goed informeert en adviseert.’

Geerte Hesen is sinds begin dit jaar de eerste Nederlandse ‘chef legal’ van de Spaanse bouwgigant Ferrovial, waarvan het hoofdkantoor in Amsterdam gevestigd is. Hoe geeft ze invulling aan die functie en waar heeft ze een flinke kluif aan? ‘We moeten ervoor waken dat een steeds complexer wordend landschap van wet- en regelgeving een belemmering gaat vormen voor concurrentievermogen en duurzame groei.’

De deelnemers aan onze rondetafel werken in de wereld van energie en chemie. Alle drie zien ze ESG-wetgeving als een ‘enorme kans’ om het geschonden vertrouwen tussen industrie en maatschappij te herstellen, al is daarbij wel meer realiteitszin nodig. ‘We zijn er om bij te dragen aan de oplossingen, maar dan moet wel aan een aantal randvoorwaarden zijn voldaan. De nuance valt nu vaak weg.’

Meer leiderschap, daadkracht én een groene industriepolitiek… dat is volgens hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans nodig om de ESGdoelen te halen. De huidige polarisatie rondom dit thema vindt hij killing. ‘We moeten af van het vijanddenken. Natuurlijk moet het sneller en slimmer, maar zonder de inzet van grote bedrijven is de duurzame transitie gedoemd te mislukken.’

ESG en maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn een onlosmakelijk onderdeel geworden van ondernemerschap. Om het op dit punt geschonden vertrouwen tussen industrie en maatschappij te herstellen, is er meer transparantie en minder polarisatie nodig, betogen Hilde van der Baan en Gijs Linse van A&O Shearman, die signaleren dat bedrijven ESG-wetgeving zien als kans om de kloof met de maatschappij te overbruggen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen en winstmaximalisatie hoeven geen tegengestelde belangen te zijn, betogen Hilde van der Baan en Gijs Linse van A&O Shearman. Investeerders verschillen vaak wel in hun visie op de risico’s van duurzame investeringen en de termijn waarop die moeten renderen. Om de transitie verder te versnellen, zijn vooral een meer competitieve kapitaalmarkt én consistent overheidsbeleid nodig.

Wat zijn de haken en ogen bij de toepassing van artificial intelligence (ai), mogen medewerkers ai wel of niet gebruiken in de uitvoering van hun taken en waar ging het al mis? Deze vragen kwamen aan de orde tijdens een masterclass ai voor company secretaries, georganiseerd door Management Scope in samenwerking met A&O Shearman. Duidelijk is dat de Europese AI Act, het eerste allesomvattend regelgevend kader, enorme impact zal hebben. ‘Het zijn niet alleen de grote techbedrijven die moeten voldoen aan de eisen in de wet.’

Steeds meer bestuurders zijn intrinsiek gemotiveerd om de value chain van hun bedrijf duurzamer en eerlijker te maken. Wetgeving kan helpen om ook hun partners in de keten in beweging te krijgen én een level playing field te creëren, betogen Hilde van der Baan en Gijs Linse van Allen & Overy.

Bestuurders en commissarissen liggen onder het vergrootglas van de media én de samenleving. Tijdens een ontbijtsessie van Management Scope en Allen & Overy wisselden topvrouwen van gedachten over hoe dat voelt en wat voor gevolgen het heeft, om vervolgens tot vier inspirerende inzichten te komen om niet te veel de rem erop te zetten. ‘Het kan niet zo zijn dat we met z’n allen niks meer doen omdat we te bang zijn.’

Ook in 2024 komen er weer veranderingen op bedrijven af, veelal gerelateerd aan ESG-doelen. Nu het seizoen van de aandeelhoudersvergaderingen weer voor de deur staat, is het de vraag hoe de agenda van de eerstvolgende ava eruit ziet. Tijdens een seminar voor company secretaries, georganiseerd door Management Scope in samenwerking met Allen & Overy, kwamen de belangrijkste issues aan bod.

Een helder geformuleerd remuneratieverslag, proactief investeerders bijpraten, nieuwe weten regelgeving volgen en oog hebben voor het maatschappelijk draagvlak. Company secretaries kunnen er mede aan bijdragen dat aandeelhouders instemmen met het remuneratiebeleid en -verslag van hun onderneming. Tijdens een masterclass werden ze bijgepraat over actuele ontwikkelingen en trends. ‘Van alle agendapunten is het remuneratieverslag het agendapunt waartegen het vaakst “nee” wordt gezegd.’

De werkomgeving van 2035 zal fundamenteel verschillen van die van vandaag. Om toekomstbestendig te blijven, moeten werkgevers nu al werken aan robuustheid, betogen Hilde van der Baan en Gijs Linse van Allen & Overy. Zij signaleren vijf trends waarop werkgevers kunnen inspelen voor duurzaam succes.